Ιρίτ Μπεν-Άμπα: Πολλές και πολύπλευρες οι συνεργασίες μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ

Με αφορμή την πρόσκληση υποβολής αιτήσεων χρηματοδότησης ερευνητικών έργων στη δράση «Διμερής  και Πολυμερής Ε&Τ Συνεργασία Ελλάδας – Ισραήλ» η πρέσβειρα του Ισραήλ στην Ελλάδα, Ιρίτ Μπεν – Άμπα, παραχώρησε συνέντευξη στο Startupper.gr

Startupper.gr: H πρεσβεία του Ισραήλ στην Ελλάδα είναι μια από τις πιο ενεργές στη χώρα μας σε διάφορους τομείς. Πρόκειται για μια γενική πολιτική του Ισραήλ ή είναι μοναδική για την Ελλάδα;

Ιρίτ Μπεν – Άμπα: Όχι, είναι γενική πολιτική! Όλες οι διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό κάνουν τη λεγόμενη οικονομική διπλωματία προκειμένου να βοηθήσουν τον ισραηλινό επιχειρηματικό τομέα μέσω των διπλωματικών οδών. Επίσης, στόχος μας είναι να προωθήσουμε το Ισραήλ σαν Scaleup -πλέον- nation και να βοηθήσουμε τις (ισραηλινές) εταιρείες να επεκταθούν στο εξωτερικό, να ανοίξουν νέες αγορές αλλά και να διευκολύνουμε την κοινότητά μας να εργαστεί εκτός Ισραήλ.

Μια και έχετε βρεθεί στο Ισραήλ γνωρίζετε ότι είμαστε ένας πολύ εξωστρεφής λαός αλλά και επειδή είμαστε μια μικρή αγορά επιδιώκουμε την αλληλεπίδραση των επιχειρηματικών κοινοτήτων μας με τον έξω κόσμο και αυτή είναι μια σημαντική εργασία για κάθε διπλωματική αποστολή.

Και εδώ στην Ελλάδα, βλέπουμε ότι αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι των δραστηριοτήτων μας μια και η πρεσβεία δεν προωθεί μόνο τις διπλωματικές, πολιτικές, στρατιωτικές και αμυντικές σχέσεις αλλά και τις επιχειρηματικές μια και πιστεύουμε πολύ σε αυτό ενώ μέσω αυτής της σχέσης μπορούν να ενισχυθούν και οι υπόλοιποι τομείς δημιουργώντας μια αμοιβαία επωφελής σχέση μεταξύ των δυο χωρών.

Startupper.gr: Βρίσκεστε πολλά χρόνια στην Ελλάδα και έχετε δει τη «γέννηση» του πρώτου ελληνικού οικοσυστήματος Startups, αυτό μετά το 2014, πως έχουμε εξελιχθεί; Τι χρειάζεται να γίνει για μεγαλώσουμε πιο γρήγορα;

Ιρίτ Μπεν – Άμπα:  Πρώτα από όλα, έχω δει μια σημαντική εξέλιξη στο ελληνικό οικοσύστημα, γίνεται όλο και πιο ώριμο, κατανοώντας ποιες είναι οι ανάγκες για να δημιουργηθεί ένα πραγματικά βιώσιμο και αποτελεσματικό οικοσύστημα και μέσα από την κυβερνητική πολιτική, η οποία πιστεύω έχει κάνει ορισμένα πολύ σημαντικά βήματα για την ανάπτυξη και την υποστήριξη του οικοσυστήματος και αυτό είναι πολύ σημαντικό.

Αυτό είδαμε να συμβαίνει αρχικά και στο Ισραήλ, μια και χωρίς την υποστήριξη της κυβερνητικής Αρχής Καινοτομίας δεν ξέρω αν θα φτάναμε στο επίπεδο που βρισκόμαστε σήμερα, με την κυβέρνηση να εξακολουθεί να υποστηρίζει σε μεγάλο βαθμό το οικοσύστημα καινοτομίας στο Ισραήλ με επιχορηγήσεις, δάνεια και συνεργασίες στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης, όπως έχουμε και με την Ελλάδα.

Όλα αυτά τα εργαλεία από την εκάστοτε κυβέρνηση είναι πολύ σημαντικά, παρ’ όλα αυτά όμως η αγορά πρέπει να καταφέρει να αναπτυχθεί και να ευημερήσει από μόνη της, χρησιμοποιώντας αυτά τα εργαλεία.

Σε κάθε περίπτωση η εξέλιξη στην Ελλάδα είναι δεδομένη, υπάρχει μια αλυσίδα εξέλιξης που περνά κάθε οικοσύστημα, για παράδειγμα στην αρχή βλέπαμε πολλές εφαρμογές (από τις Startups) πλέον βλέπουμε πιο «hardcore» τεχνολογία σε πολλούς τομείς. Η κοινότητα εδώ συνεχώς μεγαλώνει, όλο και περισσότεροι άνθρωποι συμμετέχουν επειδή υπάρχουν ιστορίες επιτυχίας.

Επίσης βλέπουμε την εμφάνιση σημαντικών επιχειρηματικών επιταχυντών σε όλη τη χώρα, όχι μόνο στην Αθήνα, υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα κοινότητα στην Θεσσαλονίκη, στην Κρήτη, στην Πάτρα αλλά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Αυτό είναι κάτι πολύ ενθαρρυντικό. Νομίζω ότι όλοι βλέπουμε όλο και περισσότερους νέους να μπαίνουν σε αυτόν τον χώρο.

Παράλληλα βλέπουμε να γίνεται εφαρμοσμένη έρευνα στα πανεπιστήμια και στα ερευνητικά ιδρύματα και είναι μέρος της όλης διαδικασίας εξέλιξης.

Startupper.gr:  Υπάρχει σε εξέλιξη μια πρόσκληση για την χρηματοδότηση ερευνητικών έργων στον βιομηχανικών τομέα μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ, θα σας παρακαλέσω να μας δώσετε μερικές περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα αλλά και για τα μέχρι τώρα αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας.

Ιρίτ Μπεν – Άμπα: Πρόκειται για ένα προϊόν της διμερούς συμφωνίας του 2006 για τη συνεργασία στην  βιομηχανική έρευνα και ανάπτυξη, όπου εταιρείες στο Ισραήλ και οι εταιρείες στην Ελλάδα που αναπτύσσουν δραστηριότητα σε κάποιον τομέα που συμφωνήθηκε, θα μπορούν βρουν συνεργάτες, να καταθέσουν κοινές προτάσεις για να παράγουν ένα νέο προϊόν ή μια νέα διαδικασία, κάτι καινοτόμο.

Η ιδέα είναι να φέρουμε τις δύο κοινότητες κοντά έτσι ώστε να παράγουν κάτι μαζί και κάθε κυβέρνηση να στηρίζει καθεμία τις δικές της εταιρείες μέσω επιδοτήσεων. Αυτό είναι το πλαίσιο της συμφωνίας, με την εφαρμογή της να ξεκινά το 2013. Στον πρώτο γύρο του 2014 είδαμε έναν μεγάλο ενθουσιασμό και από τις δύο πλευρές. Υπήρξε ενδιαφέρον από 82 εταιρείες και στις δυο χώρες, καθώς και από ακαδημαϊκά ιδρύματα εδώ στην Ελλάδα, οι οποίες υπέβαλαν αίτηση για οικονομική επιχορήγηση από τις δύο κυβερνήσεις.

Μια κοινή επιτροπή, στην Ελλάδα, η ΓΓΕΤ και η γραμματεία της Αρχής Καινοτομίας στο Ισραήλ, εξέτασε τις προτάσεις και επέλεξαν 32 εταιρείες οι οποίες έλαβαν οικονομική υποστήριξη και από τις δύο κυβερνήσεις για να κάνουν κοινή έρευνα και ανάπτυξη.

Κάθε κύκλος χρηματοδότησης και συνεργασίας διαρκεί τρία χρόνια, οπότε κάθε τρία χρόνια βγαίνει πρόσκληση. Οι δυο γραμματείες αποφάσισαν να σπάσει ο δεύτερος γύρος σε δυο μέρη και τώρα είμαστε στην ουσία στη δεύτερη φάση του δεύτερου κύκλου υποβολής προτάσεων, με τομείς ενδιαφέροντος να είναι: Αγροδιατροφή, ΤΠΕ, υλικά και κατασκευές, μεταφορές και εφοδιαστική αλυσίδα.

Η προθεσμία κατάθεσης των προτάσεων είναι η 10η Απριλίου 2019 και με την ευκαιρία θα ήθελα να  ενθαρρύνω όσους δεν έχουν ακούσει για αυτή την ευκαιρία να ενημερωθούν στην ιστοσελίδα της δράσης, με την πρεσβεία να μπορεί να βοηθήσει του ενδιαφερόμενους, που δεν έχουν πρόσβαση σε κάποιον ισραηλινό εταίρο, να βρουν τον σωστό συνεργάτη στο Ισραήλ.

Από την ισραηλινή πλευρά μπορούν να συμμετέχουν μόνο εταιρείες στο πρόγραμμα ενώ στην ελληνική πλευρά υπάρχει προϋπόθεση συμμετοχής στο έργο και κάποιου ακαδημαϊκού ιδρύματος, έτσι ώστε να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ της ακαδημίας και της βιομηχανίας εδώ στην Ελλάδα. Επομένως, είναι καιρός να επωφεληθείτε αυτής της ευκαιρίας για έχετε πρόσβαση στην οικονομική υποστήριξη από τις δύο κυβερνήσεις (7+7 εκατομμύρια ευρώ είναι τα διαθέσιμα κεφάλαια για τις επιχορηγήσεις και έως 400.000 ευρώ ανά έργο) και ευελπιστούμε να ξεπεράσουμε τον αρχικό αριθμό αιτούντων!

Η επόμενη πρόσκληση θα είναι σε τρία έτη πάλι και είναι κρίμα να χαθούν ευκαιρίες δημιουργίας ενός προϊόντος το οποίο μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.

Το Ισραήλ έχει σε ισχύ παρόμοιες συμφωνίες σε περίπου 20 χώρες στην Ευρώπη, με την Ελλάδα να σημειώνει ρεκόρ αιτήσεων στον πρώτο γύρο, όντας η πρώτη σε όλη την Ευρώπη με διαφορά μάλιστα! Αυτό δείχνει ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον εδώ στην Ελλάδα για συνεργασία με το Ισραήλ και βλέπουμε αυτή τη συνεργασία σχεδόν κάθε μέρα, ακούμε για εταιρείες να βρίσκουν εταίρους στο Ισραήλ, ακόμα και εκτός αυτού του προγράμματος, και αυτό είναι πολύ σημαντικό και για τις δυο χώρες.

Startupper.gr: Οι προσπάθειες της πρεσβείας για τη σύνδεση του Ισραηλινού οικοσυστήματος Startups με το ελληνικό είναι πολλές και σημαντικές, πρόκειται αυτές να συνεχιστούν; Και προς τα που θα κατευθυνθούν;

Ιρίτ Μπεν – Άμπα: θα το πω στα ελληνικά κιόλας: Βεβαίως! Ετοιμάζουμε κάτι καινούργιο, το οποίο συμφωνήθηκε στην πρόσφατη τριμερή συνάντηση των πρωθυπουργών του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου, και αφορά τη δημιουργία ενός μηχανισμού ο οποίος θα επιλέγει Startups από την Ελλάδα και την Κύπρο για να μεταβούν στο Ισραήλ για έξι μήνες, αφού πρώτα έχουν διασυνδεθεί με τις αντίστοιχες εταιρείες εκεί, έτσι ώστε να δουν από κοντά και στη πράξη πως λειτουργεί μια Scaleup του Ισραήλ. Υπολογίζουμε ότι μέχρι το τέλος του έτους, ίσως και νωρίτερα, θα έχουμε τις επίσημες ανακοινώσεις για το συγκεκριμένο πρόγραμμα.

Πέρα από αυτό, θα συνεχίσουμε να κάνουμε ότι κάνουμε μέχρι σήμερα: προγράμματα καθοδήγησης από ισραηλινούς επιχειρηματίες, επισκέψεις επενδυτών, διαγωνισμούς, workshops και συνεργασίες με το ελληνικό οικοσύστημα, όπως για παράδειγμα αυτή της πρόσφατης επίσκεψης 12 ομάδων του egg στο Ισραήλ, η οποία ήταν πολύ πετυχημένη και ελπίζουμε να υπάρξουν και άλλες παρόμοιες στο μέλλον.

Startupper.gr: Ο κ. Aharon, ο CEO της Ισραηλινής Αρχής Καινοτομίας, επισκέφτηκε πρόσφατα την Θεσσαλονίκη, μπορείτε να μας πείτε το πλαίσιο και τα αποτελέσματα αυτής της επίσκεψης;

Ιρίτ Μπεν – Άμπα: Η επίσκεψη αυτή πραγματοποιήθηκε μετά από αίτημα του πρωθυπουργού της Ελλάδας στον κ. Νετανιάχου, τον περασμένο Νοέμβριο στη Βάρνα, για συνεργασία και υποστήριξη στη δημιουργία ενός νέου κέντρου καινοτομίας στο Τεχνολογικό Πάρκο Θεσσαλονίκης, με την συμμετοχή επιχειρήσεων, κρατικών και ερευνητικών φορέων και πανεπιστημίων, αλλά και την ενίσχυση της έρευνας και ανάπτυξης και της επιχειρηματικότητας στην Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας.

Ο κ. Aharon είναι μια εμβληματική προσωπικότητα, ήταν χρόνια CEO της Apple στο Ισραήλ, έχει καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη και συναντήθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου με όλους τους σχετικούς φορείς έρευνας, εκπαίδευσης και καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη.

Ο στόχος είναι να δημιουργηθούν έξι cluster επιχειρήσεων στο υπό κατασκευή τεχνολογικό πάρκο, ThessinTech, με στόχο την ανάπτυξη καινοτομικών προϊόντων και υπηρεσιών. Οι τομείς ενδιαφέροντος είναι μεταξύ άλλων οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η AI και το medTech.

Λόγω του ότι το όλο project βρίσκεται ακόμα σε φάση ιδέας και είναι αρκετά πολύπλοκο, συμφωνήθηκε να τρέξει ένα πιλοτικό πρόγραμμα με δυο clusters, εκπρόσωποι των οποίων θα μεταβούν σύντομα στο Ισραήλ για συνεργασίες και πιθανές χρηματοδοτήσεις του έργου, όσο και για την οργάνωση και λειτουργία του πάρκου.

Startupper.gr: Υπάρχουν ευκαιρίες στην Ελλάδα για δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις από το Ισραήλ; Και αν ναι σε ποιους τομείς; Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα για να γίνει πιο φιλική ως προς τις επενδύσεις;

Ιρίτ Μπεν – Άμπα: Προς το παρόν βλέπουμε μεγάλο ενδιαφέρον από επενδύσεις σε ακίνητα στην Ελλάδα, ακόμα και εκτός Αθήνας, όλων των ειδών, αλλά πέρα από τα ακίνητα δεν υπάρχει κάποια άλλη σημαντική κίνηση και αυτό είναι που θα θέλαμε να αλλάξει στο μέλλον. Συνεργαζόμαστε με το ΤΑΙΠΕΔ για να δούμε τις ευκαιρίες συνεργασίας, όπως για παράδειγμα την πρόσφατη ιδιωτικοποίηση δέκα μικρών λιμανιών.

Επίσης, βλέπουμε ένα ενδιαφέρον ισραηλινών εταιρειών για μεγάλα έργα υποδομών στην Ελλάδα, όπως αυτοκινητόδρομοι για παράδειγμα.

Ένας από τους λόγους (για τις μικρές επενδύσεις) είναι ότι η Ελλάδα δεν θεωρείται ακόμα μια φιλική προς τις ξένες επενδύσεις χώρα, αλλά αυτό σίγουρα, αργά και σταθερά αλλάζει, μαζί με την εικόνα της Ελλάδας! Για παράδειγμα υπήρξε πρόσφατα αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας η οποία είναι πολύ σημαντική. Ευελπιστούμε αυτό να αλλάξει τους επόμενους μήνες και να δούμε περισσότερες επενδύσεις στην Ελλάδα.

Startupper.gr: Ποιοι άλλοι τομείς είναι πρόσφοροι για συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ;

Ιρίτ Μπεν – Άμπα: Πρόσφατα υπογράφηκε μια πρόθεση συνεργασίας μιας ισραηλινής Startup με την  ΕΥΑΘ με στόχο τον εντοπισμό των διαρροών στο δημόσιο δίκτυο νερού μέσω δορυφόρων ενώ και ο  τουρισμός είναι σίγουρα ένας τομέας που είναι πολύ σημαντικός. Για παράδειγμα 600 – 700 χιλιάδες ισραηλινοί επισκέπτονται όλο τον χρόνο την Ελλάδα, ειδικά το καλοκαίρι, σε διάφορα μέρη, και για πρώτη φορά έχουμε απευθείας πτήσεις και εκτός Αθήνας το χειμώνα.

Παράλληλα, βλέπουμε και αύξηση των Ελλήνων τουριστών προς το Ισραήλ, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, και ελπίζουμε με αφορμή τον τελικό του διαγωνισμού της Eurovision που θα γίνει τον ερχόμενο Μάιο να δούμε ακόμα περισσότερους Έλληνες στο Ισραήλ και ειδικά στο Τελ Αβίβ, το οποίο είναι εξαιρετικά δημοφιλές στους νέους και πρόσφατα ψηφίστηκε σαν ένας από τους καλύτερους ευρωπαϊκούς προορισμούς.

Αλλά και οι ελληνικές επενδύσεις στο Ισραήλ είναι σημαντικές και πετυχημένες, όπως για παράδειγμα αυτή της Energean, η οποία άρχισε πρόσφατα τις εξορύξεις πετρελαίου στο Ισραήλ με πώληση της παραγωγής αυτής στην αγορά του Ισραήλ.

Startupper.gr: Από το τελευταίο ταξίδι στο Ισραήλ, σαν Έλληνας μπορώ να πω ότι οι λαοί μας έχουν δυνατούς δεσμούς! Πρόκειται να δούμε να υλοποιείται και ένας φυσικός δεσμός, με την μορφή ενός αγωγού για παράδειγμα στο κοντινό μέλλον;

Ιρίτ Μπεν – Άμπα: Ευελπιστούμε ναι! Ειδικά μετά την τριμερή συνάντηση των πρωθυπουργών της Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ιερουσαλήμ θα γίνει ένα σημαντικό βήμα προς αυτό το στόχο.

Φυσικά θα συζητηθούν όλα τα ζητήματα που υπάρχουν στη περιοχή, ειδικά αυτό της ασφάλειας, με τον στόχο να είναι να ολοκληρωθεί η συμφωνία IGA για τη δημιουργία του Eastmed, ο οποίος θα συνδέει το Ισραήλ με την Ευρώπη μέσω Κύπρου, Ελλάδας και Ιταλίας. Η υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι δεδομένη και θα συνεχιστεί, ειδικά σε ότι αφορά στη μελέτη σκοπιμότητας, η οποία θα είναι έτοιμη μέχρι το τέλος του έτους για να δούμε αν το όλο έργο είναι οικονομικά και τεχνικά εφικτό.

Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια σημαντική συμφωνία μεταξύ τριών δημοκρατικών χωρών με στόχο την ανάπτυξη και την σταθερότητα στην περιοχή, η οποία προχώρησε με αξιοσημείωτα γρήγορους ρυθμούς και η οποία θα ωφελήσει όλους τους λαούς της περιοχής.

Τέλος, θα ήθελα να αναφέρω ότι πέρα από τον αγωγό πολύ σημαντικές για το Ισραήλ, αλλά και για όλα τα κράτη που συμμετέχουν, είναι και οι ενεργειακές υποστηρικτικές υποδομές του αγωγού στην περιοχή.