Ήπια ισχύς και λόμπυ: Η περίπτωση των εθνοτικών ομάδων στις ΗΠΑ, Του Πρόδρομου Γιαννά

Εισαγωγικά για Λόμπυ – Πολιτική Διαμεσολάβηση

• Προσπάθεια επηρεασμού της σκέψης των βουλευτών ή άλλων δημόσιων αξιωματούχων υπέρ ή κατά μιας θέσης
• Δραστηριότητα πειθούς για να αλλάξει ή να διαμορφώσει δημόσια πολιτική ευνοϊκή για ένα οργανισμό από άτομα ή ομάδες που δεν εμπλέκονται άμεσα στην πολιτική διαδικασία
• Λομπίστας (στις ΗΠΑ) επικοινωνεί με περισσότερο από μια επαφές με αξιωματούχους με στόχο να επηρεάσει δημόσια πολιτική, λαμβάνει μισθό ή ανταμοιβή για αυτή την επικοινωνία και αφιερώνει τουλάχιστον 20% των εργάσιμων ωρών που απασχολείται με ένα πελάτη για δραστηριότητες λόμπυ.
• Ρύθμιση λόμπυ στις ΗΠΑ (Foreign Agents Registration Act of 1938, American Federal Regulation of Lobbying Act of 1946, Lobbying Disclosure Act of 1995, Honest Leadership and Open Government Act of 2007)

Ήπια ισχύς και Εθνοτικά Λόμπυ στις ΗΠΑ

• Δισυπόστατος χαρακτήρας των εθνοτικών λόμπυ-ομάδων πίεσης: πολιτισμική σύνδεση με μητέρα-πατρίδα (χώρα προέλευσης) και ενσωμάτωση, άσκηση ιδιότητας πολίτη-πολιτική δραστηριοποίηση στη χώρα υποδοχής. Εθνοτικά λόμπυ-ομάδες πίεσης μπορούν να ειδωθούν ως ενδιάμεσοι φορείς μεταξύ χώρας προέλευσης και χώρας υποδοχής
• Ρόλος των εθνοτικών λόμπυ-ομάδων πίεσης στον επηρεασμό των φορέων που διαμορφώνουν την Αμερικανική εξωτερική πολιτική.
• Εθνοτικά λόμπυ-ομάδες πίεσης προσπαθούν να επηρεάσουν μέσω διαμόρφωσης της ατζέντας, πειθούς και θελκτικής έλξης την κυβέρνηση, την νομοθετική εξουσία (Βουλή των Αντιπροσώπων, Γερουσία) και την κοινή γνώμη των ΗΠΑ για να ληφθούν αποφάσεις ευνοϊκές για την χώρα προέλευσης. Επίσης μπορούν να συμβάλλουν σε ενέργειες δημόσιας διπλωματίας συνεισφέροντας στην οικοδόμηση θετικής εικόνας της χώρας προέλευσης στη χώρα υποδοχής και συμβάλλοντας στην σφυρηλάτηση εποικοδομητικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.

Θεωρητικές Προσεγγίσεις στη μελέτη των λόμπυ

• Πλουραλιστική προσέγγιση
• Κορπορατίστικη προσέγγιση
• Λόμπυ ως πολιτική ανταλλαγή – P. Bouwen θεωρία της πρόσβασης (theory of access), προσφορά και ζήτηση εξειδικευμένων πληροφοριών από τα κέντρα λήψης αποφάσεων
• Προσέγγιση συνασπισμού συνηγορίας Paul Sabatier (advocacy coalition), διασύνδεση αξιωματούχων, ειδικών από δεξαμενές σκέψης-ινστιτούτα-ερευνητικά κέντρα, και εκπροσώπων πολιτικών υποθέσεων

Ταξινόμηση Λόμπυ-Λομπιστών

• Άμεσο(Direct)
• Από Οργανώσεις Βάσης (Grassroots)
• Σύμβουλοι λομπίστες (consultant lobbyists) που παρέχουν υπηρεσίες σε συγκεκριμένους πελάτες
• Στελέχη δημοσίων υποθέσεων (public affairs officers), κυρίως στις πολυεθνικές
• Λομπίστες που εκπροσωπούν ομάδες συμφερόντων (group lobbyists) (επαγγελματικές ενώσεις, ΜΚΟς)
• Δικηγορικές εταιρείες (Patton-Boggs, etc)
• Εταιρείες συμβούλων δημοσίων σχέσεων (Burson-Marstellar, Atherton Associates, Munroe & Foster, Fleishman-Hillard, Hill&Knowlton, DLA Piper, Livingston Group, κα)

Κυρίαρχοι στόχοι λόμπυ

• Αμυντικός
Ελαχιστοποίηση ζημίας (damage control), πχ. Διατήρηση αναλογίας 7/10 στην αμερικανική οικονομική βοήθεια προς Ελλάδα και Τουρκία
Αποφυγή δεσμευτικής ρύθμισης (lobbying as prevention, πχ. Μη αναγνώριση «Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου»
Μη αναγνώριση «Δημοκρατίας της Μακεδονίας»
Αντίδραση σε ενέργειες αντιπάλων (lobbying as reaction), πχ. Κινητοποίηση και επιβολή αμερικανικού εμπάργκου όπλων κατά Τουρκίας λόγω 1974 εισβολής στην Κύπρο

• Ενεργητικός
Προώθηση ευνοϊκών για τον φορέα ρυθμίσεων (lobbying as action), πχ. Εγκαθίδρυση δημοκρατικών θεσμών την περίοδο της χούντας
Στήριξη συγκεκριμένων υποψηφίων σε εκλογικές αναμετρήσεις-ΗΠΑ
Οικουμενικότητα του Πατριαρχείου

Λειτουργίες φορέων που ασκούν λόμπυ- πολιτική διαμεσολάβηση

• Πρόσωπο με πρόσωπο επαφές με πολιτικούς και αξιωματούχους κυβέρνησης και διεθνών οργανισμών
• Επικοινωνία με πολιτικούς και αξιωματούχους (εκθέσεις, υπομνήματα, επιστολές, κλπ)
• Συμμετοχή σε επιτροπές, διαβουλεύσεις
• Συμμετοχή σε ακροαματικές διαδικασίες νομοθετικών σωμάτων, ανεξάρτητων αρχών κλπ
• Οργάνωση και παρουσίαση ανακοινώσεων σε συνέδρια
• Επικοινωνία με ΜΜΕ (καλλιέργεια σχέσεων με δημοσιογράφους, τοποθέτηση «ειδικών», πληρωμένες καταχωρήσεις)
• Κατάθεση και δημοσιοποίηση επιστημονικών και τεχνικών εκθέσεων ή υποστήριξη τους
• Επισήμανση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων των δημόσιων πολιτικών σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο
• Οργάνωση δημόσιων εκστρατειών από οργανώσεις βάσης (grassroots)
• Οργάνωση εκστρατειών για χρηματοδοτική υποστήριξη (υποψηφίων σε εκλογές, ΜΚΟς)
• Συγκρότηση συνασπισμών συνηγορίας-ενδιαφέροντος (advocacy coalitions) με εμπλεκόμενους με το αντικείμενο οργανισμούς και φορείς

Φορείς άσκησης Εθνοτικής πολιτικής διαμεσολάβησης- Λόμπυ

Greek-American (1,5 – 3 εκατ)

American Hellenic Institute (1974)
American Hellenic Educational Progressive Association (1922)
Pancyprian Association of America
International Coordinating Committee–Justice for Cyprus (ΠΣΕΚΑ- Παγκόσμια Συντονιστική Επιτροπή Κυπριακού Αγώνα, Φίλιππος Κρίστοφερ, 1975)
United Hellenic American Congress
Hellenic-American Leadership Council (Συμβούλιο Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας)
National Coordinated Effort of Hellenes (Ενιαία/Συντονιστική Προσπάθεια Ελλήνων)
Pan-Macedonian Association of the US and Canada
Andrew Manatos & Mike Manatos
Archons of St. Andrew
Hellenic Initiative (2012) (Andrew Liveris, Eleni Tsakopoulou, John Calamos, George Logothetis, et al.)

Turkish -American (200,000-400,000)

Assembly of Turkish-American Associations
Federation of Turkish-American Associations
Turkish-American Heritage
Turkish Coalition of America
American-Turkish Council
Turkish-American
Institute of Turkish Studies
Turkish-United States Business Council
Fleishman-Hillard
R. Livingston Group (Φαινόμενο περιστρεφόμενης πόρτας  )
D. Gephardt Group   (                               -“-                                  )
Solarz Associates       (                                -“-                                 )

Armenian-American (περίπου 1.2 εκατ.)

Armenian National Committee of America
Armenian Assembly of America

Jewish-American ( περίπου 6 εκατ.)

AIPAC (American-Israeli Public Affairs Committee)
American Jewish Committee
Anti-Defamation League
World Jewish Congress
J Street

Ομάδες στόχοι

• Εκτελεστική Εξουσία
• (Συμβούλιο Εθνικής Άμυνας, Υπουργείο Εξωτερικών, Υπουργείο Άμυνας )
• Νομοθετική Εξουσία – Βουλή Αντιπροσώπων (Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων, Επιτροπή Κονδυλίων, Υποεπιτροπές)
• Γερουσία (Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων, Επιτροπή Κονδυλίων, Επιτροπή Δικαιοσύνης)
• ΜΜΕ (New York Times, Washington Post, Washington Times, Wall Street Journal, Los Angeles Times, Christian Science Monitor, Voice of America, CNN, CBS, www.thehill.com, http://www.huffingtonpost.com/, etc)
• Ερευνητικά Κέντρα-Δεξαμενές Σκέψεις (Council on Foreign Relations, Carnegie Endowment for International Peace, Brookings Institution, Cato Institute, Heritage Foundation, Center for American Progress, Center for a New American Security, German Marshall Fund of the United States, Center for Strategic and International Studies, AE Institute, etc)
• Αμερικανική κοινή γνώμη με επικέντρωση σε ορισμένες πολιτείες (Νέας Υόρκης, Νέας Υερσέης, Καλιφόρνιας, Ιλλινόι, Μέρυλαντ, Φλόριντα, κα)

Κεντρικά Μηνύματα Ελληνο-αμερικάνικου λόμπυ

• Ελλάδα ως λίκνο της δημοκρατίας και του πολιτισμού
• Παραβίαση κανόνων Αμερικάνικης νομοθεσίας και δημόσιου διεθνούς δικαίου
• Τήρηση νόμου και τάξης
• Προάσπιση οικουμενικών αξιών ελευθερίας, δικαιοσύνης
• Γεωπολιτική θέση Ελλάδας και Κύπρου
• Ελλάδα ως μέλος του ΝΑΤΟ, αναπτυγμένη χώρα, εδραιωμένη κοινοβουλευτική δημοκρατία στη Νοτιοανατολικής Ευρώπης

Επισημάνσεις – Ημερομηνίες Ορόσημα

• 1974-1975. Κινητοποιήσεις κατά Τουρκικής εισβολής στη Κύπρο και επιβολή κυρώσεων εναντίον Τουρκίας
• 1978. Άρση εμπάργκο όπλων κατά Τουρκίας
• 11/2004. Κινητοποιήσεις κατά της αναγνώρισης της FYROM ως «Δημοκρατίας της Μακεδονίας»
• 2008-2009. Αναθέρμανση ελληνο-ισραηλινών σχέσεων και προσέγγιση ελληνο-αμερικανικού και εβραιο-αμερικανικού λόμπυ

Κριτική ελληνοαμερικανικού λόμπυ

• Έλλειψη στρατηγικής
• Ευκαιριακή προώθηση εθνικών συμφερόντων από μεμονωμένες ομάδες κυρίως σε περιόδους κρίσης
• Κατακερματισμός φορέων και δυνάμεων και δυσκολίες συντονισμού δράσεων
• Μη-ανανέωση έμψυχου δυναμικού
• Ενδο-αμερικανικές διαμάχες ηγετικών προσωπικοτήτων που επιδρούν αρνητικά στη συνοχή και αποτελεσματικότητα του λόμπυ
• Ευκαιριακή πρόσληψη επαγγελματικών εταιρειών δημοσίων σχέσεων-πολιτικής διαμεσολάβησης
• Έλλειψη κοινών στόχων και συντονισμού μεταξύ εκάστοτε Ελληνικής κυβέρνησης και ελληνο-αμερικανικού λόμπυ και η διγλωσσία της Ελληνικής κυβέρνησης (πχ Μακεδονικό) δημιουργεί σύγχυση στην ελληνο-αμερικανική κοινότητα

Ευκαιρίες για ελληνοαμερικανικό λόμπυ – προτάσεις

• Καλλιέργεια σχέσεων με δημοσιογράφους και μεγαλύτερη διείσδυση στα αμερικανικά ΜΜΕ
• Αποτελεσματική χρήση των νέων τεχνολογιών
• Δημιουργία σχέσεων συνεργασίας με κοινωφελή ιδρύματα όπως Onassis Foundation, Stavros Niarchos Foundation
• Προσέγγιση ακαδημαϊκών με ερευνητικά ενδιαφέροντα που άπτονται των θεμάτων ενδιαφέροντος του τόσο στην Αμερική όσο και από την Ελλάδα
• Διερεύνηση συνεργασίας με Κέντρα Ελληνικών Σπουδών στις ΗΠΑ (Queens College, NYU, Karamanlis Chair at Fletcher School of Diplomacy, Hellenic Studies Program at Princeton Univ., etc)
• Προσπάθεια από κοινού διοργάνωσης εκδηλώσεων με καταξιωμένα κέντρα-ινστιτούτα μελέτης της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής (Council on Foreign Relations, Brookings Institution, Cato Institute, etc)

Πρόδρομος Γιαννάς

Καθηγητής ΑΕΙ Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα
Μέλος Συμβουλίου Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ)

Διάλεξη που έγινε στην 3η Επιστημονική Ημερίδα «Εικόνες Κρατών, Διεθνείς Κρίσεις, Ήπια Ισχύς και Στρατηγική Επικοινωνία», Παν/μιο Πειραιά στις 15/12/14