Υπερδνειστερία: Η νέα Ανατολική Ουκρανία ;

Στρατιωτική άσκηση με πολιτικά μηνύματα προς όλες τις κατευθύνσεις πραγματοποίησαν Ρωσικά στρατεύματα στην αποσχισθείσα από την Μολδαβία περιοχή της Υπερδνειστερίας αυτή την εβδομάδα.

Συνολικά 400 Ρώσοι στρατιώτες με 30 οχήματα και τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού πραγματοποίησαν στρατιωτική άσκηση στην ρωσόφωνη Υπερδνειστερία, η οποία αποσχίστηκε από την Μολδαβία το 1992

Κατά την διάρκεια της άσκησης που διήρκησε 10 ημέρες χρησιμοποιήθηκαν σύμφωνα με ρωσικές πηγές 100.000 τεμάχια πυρομαχικών. Αντικείμενο της άσκηση ήταν η αντιμετώπιση τρομοκρατικής απειλής, όπου με βάση το σενάριο ομάδα τρομοκρατών θα προσπαθούσε να πραγματοποιήσει επίθεση στο έδαφος της Υπερδνειστερίας και να πάρει ομήρους μαζί της.

Στην αποτύπωση της εχθρικής ομάδας των τρομοκρατών συμμετείχαν Ρώσοι στρατιώτες με τον κατάλληλο εξοπλισμό, ώστε τα στρατεύματα να ασκηθούν με τον πλέον ρεαλιστικό τρόπο.

Η παρουσία των Ρώσων στρατιωτών στην Υπερδνειστερία, μια στενή λωρίδα γης στα ανατολικά του ποταμού Δνείστερου μεταξύ Μολδαβίας και Ουκρανίας με σλαβικό πληθυσμό και σημαντική Ρωσόφωνη μειονότητα, στηρίζεται νομικά στην Συμφωνία Κατάπαυσης του Πυρός που υπογράφηκε τον Ιούλιο του 1992 μεταξύ των αρχών της Μολδαβίας και των αυτονομιστών της Υπερδνειστερίας, με βάση την οποία η Ρωσία διατηρεί στην περιοχή 1.200 στρατιώτες ως μέρος της Ειρηνευτικής Δύναμης που θα επιτηρεί την πιστή εφαρμογή της Συμφωνίας.

Ο πόλεμος στην Υπερδνειστερία ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 1990 με τις πρώτες αψιμαχίες μεταξύ των Ρωσόφωνων αυτονομιστών και τις αρχές της Μολδαβίας, επαρχία της οποίας ήταν τότε η Υπερδνειστερία.

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Μολδαβίας και σημαντικό τμήμα του πληθυσμού που κατοικεί στην Υπερδνειστερία είναι Ρουμανικής καταγωγής όμως η πλειονότητα είναι Σλάβοι και Γκαγκαούζοι

Η περιοχή αυτή όντας συνοριακή μεταξύ δύο μεγάλων χωρών της Ουκρανίας και της Ρουμανίας υπήρξε πάντοτε πεδίο εθνικών αντιπαραθέσεων και αλλαγής συνόρων δια μέσω των δεκαετιών.

TransnistrianRegionMap

Οι Ρωσόφωνοι και σλαβικοί πληθυσμοί της Μολδαβίας αντιμετώπιζαν ήδη από την δεκαετία του 1980 σοβαρά προβλήματα από την αναθεωρητική και εθνικιστική πολιτική των Ρουμανικής καταγωγής Μολδαβών, οι οποίοι ζητούσαν μεταξύ άλλων επίμονα την αλλαγή της αλφαβήτου από τα Κυριλλικά στα Λατινικά, ενώ τα πιο εξτρεμιστικά στοιχεία του Λαϊκού Μετώπου της Μολδαβίας, του εθνικιστικού κινήματος των Μολδαβών, ζητούσαν την απέλαση όλων των σλαβόφωνων πληθυσμών από τη χώρα.

Το αίτημα του κινήματος έγινε δεκτό από την τοπική κυβέρνηση τον Αύγουστο του 1989, γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση των σλαβόφωνων (Ρώσοι και Ουκρανοί), οι οποίοι έβλεπαν τους εαυτούς τους να μετατρέπονται σε πολίτες Β΄ κατηγορίας.

Η κατάσταση χειροτέρευσε την Άνοιξη του 1990 όταν το Λαϊκό Μέτωπο της Μολδαβίας κέρδισε τις εκλογές και ξεκίνησε την εφαρμογή της εθνικιστικής του ατζέντας.

Τον Οκτώβριο του 1990 το Λαϊκό Μέτωπο της Μολδαβίας άρχισε να σχηματίζει παραστρατιωτικές ομάδες με εθελοντές με στόχο την απαγόρευση του δημοψηφίσματος για αυτονομία που ετοίμαζαν οι Γκαγκαούζοι.

Σε απάντηση των μολδαβικών παραστρατιωτικών οργανώσεων, οι σλαβόφωνοι πληθυσμοί και οι Γκαγκαούζοι της Υπερδνειστερίας, ξεκίνησαν να στρατολογούν εθελοντές για την δημιουργία των δικών τους παραστρατιωτικών οργανώσεων.

Η σύγκρουση των δύο πλευρών ήταν αναπόφευκτη και οι πρώτες αψιμαχίες με νεκρούς μεταξύ των αυτονομιστών της Υπερδνειστερίας και των δυνάμεων της Μολδαβίας πραγματοποιήθηκαν στις 3 Νοεμβρίου του 1990 στην γέφυρα Lunga, όπου οι παραστρατιωτικές δυνάμεις της κυβέρνησης της Μολδαβίας προσπάθησαν να τη διασχίσουν για να διαιρέσουν την Υπερδνειστερία στην μέση σε δύο τμήμα, στην περιοχή Dubăsari.

Transnistria_după_Asybaris

Ακολούθησε μία νέα απόπειρα των δυνάμεων της Μολδαβίας να διασχίσουν την γέφυρα το Δεκέμβριο του 1991 η οποπία απέτυχε με τέσσερις νεκρούς Μολδαβούς στρατιώτες.

Τον επόμενο χρόνο, το 1991 η Μολδαβία ανακήρυξε την ανεξαρτησία της, ενώ το καλοκαίρι του ιδίου έτους συνελήφθησαν οι ηγέτες του αυτονομιστικού κινήματος της Υπερδνειστερίας.

Μερικούς μήνες αργότερα τον Μάρτιο του 1992 η κυβέρνηση της Μολδαβίας ξεκίνησε την διαδικασία συγκρότησης του Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας με τη βοήθεια Ρουμάνων στρατιωτικών συμβούλων, ενώ και από την άλλη πλευρά οι αυτονομιστές συγκέντρωναν εθελοντές από περιοχές της Ρωσίας, καθώς και στρατιώτες της 14ης Στρατιάς των Φρουρών της πρώην ΕΣΣΔ.

Συνολικά 9.000 άνδρες της Στρατιάς οι περισσότεροι κληρωτοί από την Υπερδνειστερία εντάχτηκαν στις δυνάμεις των αυτονομιστών μαζί με σημαντικό στρατιωτικό υλικό που αποκτήθηκε από τις αποθήκες της χωρίς την αντίδραση της Μόσχας

Το σκηνικό για την τελική σύγκρουση ήταν έτοιμο και στις 2 Μαρτίου 1992 ο πόλεμος μεταξύ των αυτονομιστών της Υπερδνειστερίας και της Μολδαβίας ξεκινά.

Οι μάχες που στοίχισαν τη ζωή σε 2000 ανθρώπους κράτησαν μέχρι και την 21η Ιουλίου του 1992 οπότε και τέθηκε σε ισχύ η Κατάπαυση του Πυρός, η οποία ισχύει μέχρι σήμερα.

Από τότε μέχρι και σήμερα οι δύο πλευρές προσπαθούν να βρουν μια κοινά αποδεκτά λύση στο ζήτημα της Υπερδνειστερίας η οποία δυναμιτίστηκε από την κίνηση του προέδρου του κοινοβουλίου της Υπερδνειστερίας να ζητήσει τον περασμένο Μάρτιο από την Ρωσία την προσάρτηση της Δημοκρατίας στην Ρωσική Ομοσπονδία.

Η Μόσχα δεν έχει απαντήσει στο σχετικό αίτημα, αλλά από την άλλη πλευρά η Ρωσία υπενθυμίζει με κινήσεις όπως η συγκεκριμένη στρατιωτική άσκηση την παρουσία της και τα συμφέροντα της στην περιοχή, με τον πιο δυναμικό τρόπο προς κάθε ενδιαφερόμενο.

Συγγραφέας: Γιώργος Τσιμπούκης

Στρατηγικός Αναλυτής με μεγάλη εμπειρία στην ανάλυση αμυντικών συστημάτων και θεμάτων ασφάλειας. Αναλυτής – Συντάκτης σε εξειδικευμένα περιοδικά Άμυνας και Ασφαλείας.