“I’ll be back” – Ο Ρωσικός Εξολοθρευτής επιστρέφει

Μετά την ολέθρια εμπειρία του πρώτου πολέμου στην Τσετσενία (1994-1996) που οδήγησε σε καταστροφή των Ρωσικών μηχανοκίνητων δυνάμεων στα “τσιμεντένια φαράγγια”  του Grozny,η Ρωσία αναπτύσσει ένα βαρύ όχημα μάχης πεζικού για πόλεμο σε αστικό πεδίο. Το όχημα έχει ως βάση το επιτυχώς δοκιμασμένο T-72 κύριο άρμα μάχης και  ονομάζεται BMPT , με το χαρακτηριστικό ψευδώνυμο “Εξολοθρευτής”.

H σχεδίαση των θωρακισμένων οχημάτων παραδοσιακά ισορροπεί μεταξύ ευκινησίας , θωρακισμένης  προστασίας και ισχύ πυρός. Σ’ ένα  αστικό περιβάλλον, ο παράγοντας ευκινησίας μετατρέπεται από ικανότητα ελιγμού σε δυνατότητα διάσχισης και διείσδυσης οδοφραγμάτων και προσανατολισμού σε ένα συνεχώς εναλλασσόμενο περιβάλλον. Η θωρακισμένη προστασία είναι πιο σημαντική καθώς η απόσταση εμπλοκής είναι μικρή και ο αντίπαλος συχνά έχει τη δυνατότητα εμπλοκής από πολύ μικρή απόσταση , ακόμη και από ψηλά. Όσον αφορά τη δύναμη πυρός, είναι πιο σημαντικό να πιέζονται οι εχθρικές δυνάμεις παρά να εκτελούν πλήγματα ακριβείας μακράς απόστασης.

Παρόμοια εμπειρία από το Λίβανο και τη Γάζα, οδήγησε το Ισραήλ να αναπτύξει και να ρίξει στο πεδίο της μάχης αρκετά βαρέα οχήματα πεζικού και τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού , όπως τα Achzarit, Puma και Namer τα οποία βασίζονται αντιστοίχως στα Τ-55, Centurion και Merkava . Αν δυο στρατοί τέτοιας σπουδαιότητας με μεγάλη εμπειρία σε μάχες αστικού περιβάλλοντος αναπτύσσουν παρόμοιες λύσεις, τότε εκεί προφανώς βρίσκεται η ανάγκη.

Ενώ η  ισραηλινή προσέγγιση είναι  οχήματα είναι ελαφρώς οπλισμένα με  βασικό σκοπό να μεταφέρουν τις δυνάμεις πεζικού με ασφάλεια στο στόχο τους χωρίς να καθηλωθούν σε μια καταστροφική αναμέτρηση με τις ελαφρά οπλισμένες εχθρικές δυνάμεις , καθώς ο ισραηλινός στρατός επιχειρεί ως δύναμη κατοχής. Από την άλλη πλευρά η ρωσική προσέγγιση είναι ένα όχημα παροχής πυρών υποστήριξης που μοναδικό σκοπό έχει την εξουδετέρωση οποιασδήποτε απειλής τη στιγμή που οι μηχανοκίνητες δυνάμεις εξαλείφουν εχθρικούς θύλακες  μέσα σε αστικό περιβάλλον.

Η εταιρία Uralvagonzavod έχει προβεί σε αρκετές εκδόσεις/αναβαθμίσεις όσον αφορά το BMPT. Η αρχική έκδοση είχε ένα σκάφος από Τ-72Β και ήταν οπλισμένο με ένα πυροβόλο 2Α42 των 30 mm και μια συστοιχία τεσσάρων αντιαρματικών πυραύλων 9Μ133 Kornet στη μία πλευρά του πυργίσκου. Η αρχική έκδοση απέτυχε να τραβήξει το ενδιαφέρον αγοραστών από το εξωτερικό ή το ρωσικό στρατό.

Η δεύτερη έκδοση με δύo πυροβόλα 2Α45 , ένα ομοαξονικό πυροβόλο 7,62 PKT και τέσσερις αντιαρματικούς πυραύλους 9Μ120 ATAKA σε ανεξάρτητους φορείς. Όλος  ο οπλισμός βρίσκεται τοποθετημένος πάνω από τον πυροβολητή και τον αρχηγό πληρώματος. Και οι δυο έχουν ανεξάρτητο οπτικό σύστημα ελέγχου και επιτήρησης πεδίου , με τον αρχηγό πληρώματος να έχει πανοραμική θέαση.

Το σκάφος του Τ-72 τροποποιήθηκε για να φέρει επιπλέον θωράκιση (air-armor)  και δυο αυτόματους εκτοξευτές βομβίδων AG-17D προσανατολισμένους στο εμπρόσθιο τόξο. Ένας σημαντικός παράγοντας επιτυχίας σε συμπλοκή αστικού περιβάλλοντος είναι και η δυνατότητα ταυτόχρονης εμπλοκής 3 στόχων. Επίσης , τα κύρια πυροβόλα έχουν τη δυνατότητα εμπλοκής σε μεγάλες γωνίες πλήττοντας ακόμη και ψηλά κτίρια. Αυτή η έκδοση πουλήθηκε σε περιορισμένο αριθμό στο Καζακστάν και στην Αλγερία, αλλά ο ρωσικός στρατός δεν προέβη σε παραγγελία.

Το 2013 η Uralvagonzavod αποκάλυψε τη νέα έκδοση του Εξολοθρευτή , βαφτίζοντάς το BMPT-72 Εξολοθρευτής 2. Η έκδοση αυτή έχει έναν αναβαθμισμένο πυργίσκο με νέο σύστημα ελέγχου πυρός και τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό. Οι τέσσερις αντιαρματικοί πύραυλοι Ataka τοποθετήθηκαν εκ νέου σε 2 κάνιστρα , δεξιά και αριστερά του πυργίσκου.

Από το σκάφος αφαιρέθηκε ο αυτόματος εκτοξευτής βομβίδων AG-17D και το πλήρωμα μειώθηκε σε 3. Το σκάφος επανασχεδιάστηκε και φέρει επίσης επιπλέον θωράκιση (air-armor). Το BMPT-72 προωθήθηκε σαν ένα πακέτο αναβάθμισης για να δώσει νέα πνοή στην κληρονομία του στόλου των Τ-72 που υπηρετεί σε πολλούς στρατούς.

Η πρώτη επιχειρησιακή χρήση του Εξολοθρευτή έγινε στη Συρία το 2017 όπου τουλάχιστον ένα στάλθηκε για να υποστηρίξει τις κυβερνητικές δυνάμεις. Παραδόξως , η έκδοση αυτή είχε το παλιό σκάφος με τον αυτόματο εκτοξευτή βομβίδων AG-17D σε συνδυασμό με νέο πυργίσκο , βελτιωμένα σκοπευτικά και τους τέσσερις αντιαρματικούς πυραύλους σε 2 κάνιστρα εκατέρωθεν. Το σκάφος αναβαθμίστηκε με νέα προσθαφαιρούμενη θωράκιση στο πίσω μέρος και βελτιωμένο περίβλημα (Era). Το συριακό μοντέλο επίσης εξοπλίστηκε με φορητή προσθαφαιρούμενη θωράκιση στα πλαϊνά. Αυτές οι προσαρμογές παρατηρήθηκαν νωρίτερα στα Τ- 72Β3 άρματα μάχης.

Η ίδια έκδοση με τον παλιότερο εκτοξευτή βομβίδων και το νέο πυργίσκο εμφανίστηκε στην έκθεση του ρωσικού στρατού το 2017. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης ο Εξολοθρευτής πραγματοποίησε αρκετές επιδείξεις. Ανακοινώθηκε επίσης ότι αυτή η έκδοση προορίζεται για μαζική παραγωγή, αλλά χωρίς να προσδιορίζεται ο αριθμός της.

Λίγο αργότερα , ο Εξολοθρευτής έκανε την εμφάνισή του στην άσκηση Zapad-2017 όπου επιχείρησε με τις ρωσικές μηχανοκίνητες δυνάμεις στην περιοχή Luga. Πιστεύεται ότι τουλάχιστον ένα δείγμα χρησιμοποιείται από την  1^η Μηχανοκίνητη Στρατιά Φρουρών.

Υπάρχει και η έκδοση Εξολοθρευτής 3 που βασίζεται στην πλατφόρμα Τ-14 Armata, η καθυστέρηση της οποίας αναβάλλει την έκδοση του Εξολοθρευτή 3 στο μέλλον. Άγνωστο παραμένει μέχρι στιγμής αν έχει δοθεί κάποια παραγγελία πέρα από το μοναδικό πρωτότυπο που παρουσιάστηκε στην παρέλαση για την Ημέρα της Νίκης.

Θα φανεί αν ο Εξολοθρευτής καταφέρει να αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού ή όχι . Ενώ τα θωρακισμένα οχήματα πεζικού ήρθαν για να μείνουν και πολλά έθνη προσθέτουν θωράκιση ERA αλλά και συστήματα ενεργούς προστασίας, η ιδέα ενός αξιόπιστου οχήματος υποστήριξης πυρών χωρίς πυροβόλο μεγάλου διαμετρήματος ή κάτι παρόμοιο αποτελεί μια μοναδική ρωσική καινοτομία.