Η «φωτιά» στα Βαλκάνια έρχεται από την Βοσνία και όχι το Κόσοβο

Οι νομοθέτες στην αυτόνομη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας ψήφισαν την Τρίτη υπέρ της αναστολής των αποφάσεων του συνταγματικού δικαστηρίου της Βοσνίας, μια κίνηση που περιγράφεται από τους ειδικούς ως «νομική απόσχιση» που πρόκειται να εμβαθύνει τις πολιτικές διαιρέσεις στην ασταθή βαλκανική χώρα.

Ο αυτονομιστής φιλορώσος Πρόεδρος της περιοχής Μίλοραντ Ντόντικ, ο οποίος επί μακρόν επικρίνει το δικαστήριο για την παρουσία ξένων δικαστών, ξεκίνησε την ψηφοφορία αφού το δικαστήριο την περασμένη εβδομάδα αποφάσισε να αλλάξει τους κανόνες για να μπορεί να συγκαλεί συνεδριάσεις και να λαμβάνει αποφάσεις χωρίς Σέρβους δικαστές.

Οι νομοθέτες της Σερβικής Δημοκρατίας συμφώνησαν ότι οι αποφάσεις και οι πράξεις του συνταγματικού δικαστηρίου δεν θα εφαρμόζονταν στην επικράτειά τους έως ότου εγκριθεί από το εθνικό κοινοβούλιο ένας εθνικός νόμος για το δικαστήριο.

Οι νομοθέτες συμφώνησαν επίσης ότι οι Σέρβοι εκπρόσωποι σε κρατικούς θεσμούς δεν θα συμμετάσχουν σε συνομιλίες για τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την ένταξη της Βοσνίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι να μεταρρυθμιστεί το συνταγματικό δικαστήριο και να κλείσει το γραφείο ενός διεθνούς επόπτη ειρήνης.

Μετά τον πόλεμο της δεκαετίας του 1990, η Βοσνία χωρίστηκε σε δύο αυτόνομες περιοχές, τη Σερβική Δημοκρατία και την Ομοσπονδία που μοιράζονται οι Βόσνιοι και οι Κροάτες, οι οποίες συνδέονται μέσω μιας αδύναμης κεντρικής κυβέρνησης.

Η ειρηνευτική συμφωνία του Ντέιτον του 1995 που τερμάτισε τον πόλεμο ίδρυσε το συνταγματικό δικαστήριο με αποκλειστική δικαιοδοσία να αποφασίζει κάθε διαφορά που προκύπτει μεταξύ των οντοτήτων, μεταξύ του κράτους και των οντοτήτων ή μεταξύ των κρατικών θεσμών.

Τρία από τα εννέα μέλη του δικαστηρίου διορίζονται από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και έξι από τα περιφερειακά κοινοβούλια.

Το κοινοβούλιο της Σερβικής Δημοκρατίας, το οποίο διορίζει δύο Σέρβους δικαστές στο δικαστήριο, απέτυχε να προτείνει νέο υποψήφιο για να καλύψει μια κενή θέση, ενώ ο Ντόντικ και οι σύμμαχοί του ζήτησαν από τον υπόλοιπο Σέρβο δικαστή να αποσυρθεί από το δικαστήριο, το οποίο, όπως λένε, ενήργησε κατά Σερβικά συμφέροντα.

“Πρόκειται για ένα προκατειλημμένο, ανακριτικό δικαστήριο … το οποίο έχει παραβιάσει το σύνταγμα σε ορισμένες περιπτώσεις”, είπε ο Ντόντικ στο κοινοβούλιο.

Ο Ντόντικ, ο οποίος εδώ και καιρό ζητούσε την απόσχιση της περιοχής του από τη Βοσνία, ανακοίνωσε ότι μπορεί επίσης να επιδιώξει να αναστείλει το έργο του κρατικού δικαστηρίου, της εισαγγελίας και της κρατικής αστυνομικής υπηρεσίας SIPA στη Σερβική Δημοκρατία.

“Πρόκειται για μια από καιρό ανακοινωθείσα νομική απόσχιση στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη”, δήλωσε ο Νεντίμ Αντέμοβιτς, ειδικός στο συνταγματικό δίκαιο, προσθέτοντας ότι η κίνηση θα πυροδοτήσει τη “βαθότερη κρίση από την ειρηνευτική συμφωνία του Ντέιτον”.

Το Βόσνιο μέλος της τριμερούς διεθνικής προεδρίας της Βοσνίας, Ντένις Μπεσίροβιτς, κάλεσε τον απεσταλμένο της ειρήνης να επιβάλει κυρώσεις στον Ντόντικ και τους συμμάχους του για παρέκκλιση της ειρηνευτικής συμφωνίας.

Ο απεσταλμένος, ο γερμανός πρώην υπουργός της κυβέρνησης Κρίστιαν Σμιντ, είχε πει ότι η ψηφοφορία θα αντιπροσώπευε την επίθεση στη συνταγματική τάξη της Βοσνίας και θα συνιστούσε σοβαρή παραβίαση της συμφωνίας του Ντέιτον.

(πηγή: reuters)