Οι ενεργειακές προεκτάσεις της συριακής κρίσης

To «χειρουργικό», όπως χαρακτηρίστηκε, κτύπημα των συμμαχικών δυνάμεων ΗΠΑ-Γαλλίας-Η.Β. στη Συρία το Σάββατο, οδήγησε σε άνοδο της τιμής του πετρελαίου, ενώ ειδικοί εκτιμούν ότι ενδεχομένως να ακολουθήσει περαιτέρω αύξηση. Ήδη πριν από το χτύπημα, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλτ Τραμπ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να επιτεθεί, οι τιμές του πετρελαίου τριπλασιάστηκαν, φτάνοντας στα 72 δολάρια ανά βαρέλι, ποσό ρεκόρ τους τελευταίους 8 μήνες.

Η ίδια η Συρία, που διαθέτει τώρα μικρή εγχώρια παραγωγή πετρελαίου, ανησυχεί ότι εξαιτίας της συνεχιζόμενης σύγκρουσης θα τεθούν σε κίνδυνο οι βασικοί ενεργειακοί διάδρομοι της Μέσης Ανατολής. Την αύξηση των τιμών πετρελαίου ενισχύει και το ενδεχόμενο να επιβληθούν νέες κυρώσεις στο Ιράν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ε.Ε. τον Μάιο, καθώς και η συνέχιση της αντιπαράθεσης ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και στο Πεκίνο με την επιβολή εμπορικών δασμών.

Πριν την κρίση

Πριν από την έναρξη του εμφυλίου το 2011, η Συρία ήταν η πρώτη χώρα σε παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Παρήγαγε  πάνω από 380.000 βαρέλια πετρελαίου την ημέρα και περίπου 300 MMcf/d φυσικού αερίου.

Η συνεχιζόμενη όμως αιματηρή σύρραξη, οδήγησε στην κατακόρυφη πτώση της παραγωγής πετρελαίου, ενώ σήμερα δεν είναι καν σε θέση να εξαγάγει. Σύμφωνα με το Bloomberg, προκειμένου να συνεχίσει να ικανοποιεί τις ενεργειακές της ανάγκες η χώρα, το Ιράν δίνει περίπου 50.000 βαρέλια ημερησίως αργού στον τερματικό σταθμό Banias της Συρίας.

Η ανησυχία ΗΠΑ-Ισραήλ

Πριν το χτύπημα, η Washington Post εξέφρασε φόβους ότι τυχόν αποχώρηση των ΗΠΑ από την περιοχή, θα  έχει ως αποτέλεσμα το πετρέλαιο να πέσει στα χέρια του Ιράν, πράγμα που ανησύχησε προφανώς τους Ισραηλινούς για την επιρροή της Τεχεράνης στην περιοχή.  «Έχουμε αυτό το 30 τοις εκατό του κομματιού της Συρίας, το οποίο πιθανότατα ήταν το 90 τοις εκατό της προπολεμικής παραγωγής πετρελαίου», έγραφε η Wahighton Post.

Αυτό που αναφέρουν, ωστόσο, τα ρωσικά ΜΜΕ, είναι πως οι ΗΠΑ, σε μια προφανή προσπάθεια ελέγχου των κοιτασμάτων πετρελαίου της Συρίας, άρχισαν την κατασκευή μιας μεγάλης στρατιωτικής βάσης στην επαρχία Deir Ez-Zor, όπου υπάρχουν πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου.

Τον Φεβρουάριο, η Ρωσία και η Συρία φέρεται να υπέγραψαν έναν οδικό χάρτη για συνεργασία στους τομείς της ενέργειας για το 2018 και μετέπειτα, ο οποίος προβλέπει την αποκατάσταση, την ανακαίνιση και την κατασκευή ενεργειακών εγκαταστάσεων στη Συρία. Όπως αναφέρουν ρωσικά ΜΜΕ, η Lukoil και η Gazprom Neft είναι μεταξύ των εταιρειών που προσκλήθηκαν από τη Δαμασκό για την αποκατάσταση των υποδομών που καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η Συρία ζήτησε, επίσης, από τη Ρωσία να συμμετάσχει στην έρευνα και ανάπτυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου σε ξηρά αλλά και θάλασσα.

Συριακή ΑΟΖ 

Την ίδια ώρα, αξίζει να σημειωθεί ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως ανοιχτά της Συρίας, στην ΑΟΖ την οποία δεν έχει ακόμη οριοθετήσει, υπάρχουν πιθανότητες για ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου.

Αναταραχές στους διαδρόμους

«Οποιαδήποτε κλιμάκωση στη Συρία, μπορεί να προκαλέσει επίσης αναταραχές σε άλλα μέρη της περιοχής, είτε εναντίον των ΗΠΑ ή των συμμάχων τους, αυξάνοντας τον κίνδυνο για επιπλοκές στη μεταφορά ενεργειακών αποθεμάτων», προειδοποίησαν οι αναλυτές της Barclays Capital σε σημείωμα που δημοσιεύθηκε πριν τις πυραυλικές επιθέσεις του Σαββάτου.

Ο Chris Midgley, επικεφαλής της S & P Global Platts Analytics, δήλωσε ότι για πρώτη φορά μετά το 2012 παρατηρείται τέτοια αύξηση, όταν τα χαμηλά αποθέματα και η σύγκρουση στη Λιβύη, μαζί με τη γεωπολιτική κατάσταση στο Ιράκ και το Ιράν, ώθησαν τις τιμές του πετρελαίου σε περισσότερα από 100 δολάρια ανά βαρέλι. «Ενώ η κατάσταση σήμερα είναι παρόμοια, η αύξηση των αποθεμάτων σχιστόλιθου στις ΗΠΑ έχει μετριάσει την πιθανότητα ανόδου των τιμών», ανέφερε.

Το πλεονέκτημα Ρωσίας

Το Κρεμλίνο, αν και δήλωσε πως θα υπάρξει απάντηση στην επίθεση των Συμμάχων στη Συρία, εντούτοις η διακοπή ή μείωση της ροής φυσικού αερίου προς την Ευρώπη ως αντίποινα θεωρείται απομακρυσμένη. Υπενθυμίζεται ότι η Ρωσία παρέχει το ένα τρίτο της ζήτησης φυσικού αερίου στην Ε.Ε. και πάνω από το 40% του άνθρακα που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Τα προηγούμενα χρόνια, οι τζιχαντιστές του Ντάες (λεγόμενο Ισλαμικό Κράτος) έθεσαν υπό τον έλεγχό τους τις πετρελαιοπηγές στα ανατολικά της χώρας, όπου  στη συνέχεια τις πουλούσαν στην Τουρκία. Τις «μαύρες  συναλλαγές»  Άγκυρας-Ντάες, αποκάλυψαν τότε και οι Ρώσοι, με φωτογραφίες από δορυφόρους με τα καραβάνια πετρελαίου κατά μήκος των συνόρων Συρίας-Τουρκίας.

Σουέζ και Σαουδική Αραβία 

Η βασική ανησυχία για την ενεργειακή τροφοδοσία από τη σύρραξη στη Συρία, αφορά και τις διαδρομές προμήθειας εκτός Μέσης Ανατολής, ειδικά της Ερυθράς Θάλασσας.

Επιπλέον, η διώρυγα του Σουέζ στην Αίγυπτο αλλά και ο αγωγός Σουέζ-Μεσογείου, ο οποίος συνδέει την Ερυθρά Θάλασσα και τον κόλπο του Σουέζ με τη Μεσόγειο Θάλασσα, μεταφέρει περίπου 5,5 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα.

Από την πλευρά της, η Σαουδική Αραβία διαθέτει το Petroline, μήκους 746 μιλίων, γνωστό και ως αγωγό Ανατολής-Δύσης, που διασχίζει τη Σαουδική Αραβία από το συγκρότημα Abqaiq έως την Ερυθρά Θάλασσα.

Αντίκτυπο στο LNG

Η Συριακή κρίση έχει επίσης σημαντικό αντίκτυπο στις παγκόσμιες τιμές του υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ-LNG). Επικαλούμενο πηγές από την ενεργειακή βιομηχανία, το Reuters αναφέρει πως η αύξηση των τιμών του ΥΦΑ την περασμένη εβδομάδα οφείλεται στην αύξηση των τιμών του πετρελαίου, καθώς τα συμβόλαια αργού πετρελαίου Brent έφτασαν στο υψηλότερο επίπεδο από τα τέλη του 2014.

«Το πετρέλαιο είναι μακράν η μεγαλύτερη αγορά ενέργειας στον κόσμο. Επιβάλλει την κατεύθυνση για τα περισσότερα άλλα προϊόντα», δήλωσε ένας έμπορος στο Reuters.

(Μ. Πούλλαδος, sigmalive.com)