Η Ελλάδα δέχεται επίθεση στο Άρθρο 3 του ΝΑΤΟ – Δοκιμάζεται η Ανθεκτικότητα Πολιτείας και Κοινωνίας

Η κυβέρνηση της Σουηδίας το 2017 διόρισε μια Επιτροπή Άμυνας για να εξετάσει – πέρα ​​από τα τρέχοντα ζητήματα άμυνας – και την  μελλοντική αμυντική πολιτική και τη στάση της χώρας. Μια έκθεση της Επιτροπής επικεντρώνονταν συγκεκριμένα στην ανάγκη να προετοιμαστεί ολόκληρη η κοινωνία για τα χειρότερα σενάριο, μεταξύ αυτών και του πολέμου

Τον Δεκέμβριο του 2017, η Επιτροπή εξέδωσε την πρώτη της έκθεση «Ανθεκτικότητα – η συνολική αντίληψη άμυνας και η ανάπτυξη της πολιτικής άμυνας 2021-2025» στον Υπουργό Άμυνας. Η έκθεση παρουσίαζε τις φιλοδοξίες και τις αρχές για μια διαφορετική έννοια της Total Defense που προετοίμαζε τη σουηδική κοινωνία για να αντιμετωπίσει μια ένοπλη επίθεση.

Καθώς η κατάσταση της ασφάλειας είχε επιδεινωθεί [και λόγω των γεγονότων στην Κριμαία το 2014] ήταν σαφές ότι η σουηδική κοινωνία έπρεπε να προετοιμάζεται συστηματικά και συνολικά για το χειρότερο σενάριο, αυτό του πολέμου.

Τι ανέφερε η έκθεση για τις προκλήσεις που θα έπρεπε να αντιμετωπίσει η Σουηδική κοινωνία

Τις τελευταίες δεκαετίες, η Σουηδία έχει προχωρήσει σε σημαντικές κοινωνικές αλλαγές. Για παράδειγμα, η χώρα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από μια οικονομία «just in time», η οποία είναι ευάλωτη στις «ανωμαλίες», στη συνεχή ροή ηλεκτρικής ενέργειας, πληροφοριών, μεταφορών και οικονομικών συναλλαγών. Οι «ανωμαλίες» στη ροή αγαθών και υπηρεσιών θα επηρεάσουν γρήγορα τα μεγάλα τμήματα της κοινωνίας σε μια ενδεχόμενη κρίση.

Η ψηφιοποίηση σήμανε σημαντικές αλλαγές στην κοινωνία και την καθημερινότητά της Σουηδίας. Τα συστήματα ηλεκτρονικών επικοινωνιών δεν έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν σε συνθήκες  πολέμου και τα cyberattacks αποτελούν πραγματική απειλή. Οι δημόσιες υπηρεσίες της Σουηδίας βρίσκονται πλέον υπό την ιδιωτική ιδιοκτησία. Ο σουηδικός νόμος ορίζει την Total Defense ως το σχεδιασμό και τα μέτρα που απαιτούνται για την προετοιμασία της χώρας για πόλεμο. Η έννοια της Total Defense συνεπάγεται ότι όταν η κυβέρνηση διατάσσει την υψηλότερη κατάσταση επιφυλακής, όλες οι λειτουργίες της κοινωνίας ασχολούνται με την αμυντική προσπάθεια, στρατιωτική και πολιτική.

Συνεπώς, το κοινοβούλιο, η κυβέρνηση, οι κυβερνητικές αρχές, οι δήμοι, οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι εθελοντικές αμυντικές οργανώσεις καθώς και τα άτομα αποτελούν μέρος της σουηδικής ολικής άμυνας.

Δοκιμάζεται το Άρθρο 3 του NATO στην Ελλάδα

Τα όσα αναφέρθηκαν για την Σουηδία, δεν είναι τίποτε άλλο από μια περιγραφή του Άρθρου 3 του NATO.

Κάθε χώρα μέλος του ΝΑΤΟ πρέπει να είναι ανθεκτική προκειμένου να αντέξει ένα μεγάλο σοκ, όπως μια φυσική καταστροφή, μια αστοχία ζωτικής σημασίας υποδομής ή μια υβριδική ή ένοπλη επίθεση. Ανθεκτικότητα είναι η ατομική και συλλογική ικανότητα προετοιμασίας, αντίστασης, αντίδρασης και γρήγορης ανάκαμψης από καταστροφές και απειλές, καθώς και για τη διασφάλιση της συνέχειας των δραστηριοτήτων της Συμμαχίας.

Η πολιτική ετοιμότητα είναι ένας κεντρικός πυλώνας της ανθεκτικότητας των Συμμάχων και ένας κρίσιμος παράγοντας για τη συλλογική άμυνα της Συμμαχίας, και το ΝΑΤΟ υποστηρίζει τους Συμμάχους στην αξιολόγηση και την ενίσχυση της πολιτικής ετοιμότητάς τους. Με τις ρίζες του στο Άρθρο 3 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού, η εθνική και η συλλογική ανθεκτικότητα αποτελούν ουσιαστική βάση για αξιόπιστη αποτροπή και άμυνα, και επομένως είναι ζωτικής σημασίας για τις προσπάθειες του ΝΑΤΟ να προστατεύσει τις κοινωνίες, τους πληθυσμούς και τις κοινές αξίες της Συμμαχίας.

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ειδικά από τον Φεβρουάριο του 2020 και μετά, στην Ελλάδα δοκιμάζεται η πολιτική ετοιμότητα, και η οποία έχει τρεις βασικές λειτουργίες: τη συνέχεια της κυβέρνησης, τη συνέχεια των βασικών υπηρεσιών προς τον πληθυσμό και την πολιτική υποστήριξη στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Αυτές οι κρίσιμες προδιαγραφές για την Ανθεκτικότητα, δοκίμασαν την κυβέρνηση κατά την περίοδο της εισβολής στις Καστανιές [Έβρος], τον πληθυσμό κατά την περίοδο της Πανδημίας, και την πολιτική υποστήριξη στις Ένοπλες Δυνάμεις κατά την κρίση του καλοκαιριού του 2020.

Σήμερα μάλιστα, και οι τρεις προδιαγραφές δοκιμάζονται στην καταστροφική πυρκαγιά του Έβρου και τις πλημμύρες στην Θεσσαλία. Νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι δοκιμάστηκε σε δύο άλλες πυρκαγιές, αυτή της Ρόδου και του Βόλου.

Η Ανθεκτικότητα στον Έβρο

Σύμφωνα με το Άρθρο 3 του ΝΑΤΟ, Οι στρατιωτικές δυνάμεις, ειδικά εκείνες που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια κρίσεων και συγκρούσεων, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τους πολιτικούς και εμπορικούς τομείς για μεταφορές, επικοινωνίες, ενέργεια, ακόμη και βασικές προμήθειες, όπως τρόφιμα και νερό, για να εκπληρώσουν τις αποστολές τους. Η ισχυρή πολιτική ετοιμότητα διασφαλίζει ότι αυτοί οι τομείς είναι έτοιμοι να αντέξουν επιθέσεις ή παρενοχλήσεις, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τις στρατιωτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ ανά πάσα στιγμή.

Τα παραπάνω είναι σημαντικά για την Συμμαχία και την σταθερότητα σε κάθε σκέλος [όπως το Νοτιοανατολικό λόγω της Αλεξανδρούπολης] γιατί οι στρατιωτικές προσπάθειες για την υπεράσπιση του εδάφους [του κάθε Έθνους]  και των πληθυσμών του ΝΑΤΟ πρέπει να συμπληρώνονται με ισχυρή πολιτική ετοιμότητα για τη μείωση των πιθανών τρωτών σημείων [όπως είναι τα σύνορα στον Έβρο] και του κινδύνου επίθεσης σε καιρό ειρήνης, κρίσης και συγκρούσεων.

Για να γίνει απόλυτα κατανοητό πόσο επηρεάζει την Ανθεκτικότητα της χώρας η φωτιά στον Έβρο, θα αναφερθούμε στην τραγωδία των Τεμπών, κάτι που συνέβη πολύ πιο μακριά από την Αλεξανδρούπολη.

Σε όλη την Ελλάδα σταμάτησαν τα σιδηροδρομικά δρομολόγια για ένα χρονικό διάστημα, επιβατικά και εμπορικά. Ανάμεσα τους και τα δρομολόγια στρατιωτικού υλικού του ΝΑΤΟ από την Αλεξανδρούπολη για τις Βαλκανικές χώρες. Αυτό είχε σαν συνέπεια να δημιουργηθεί τεράστιο πρόβλημα, εν καιρό ειρήνης, στην υποστήριξη των Συμμαχικών δυνάμεων στα Βαλκάνια αλλά και τις Βαλτικές Χώρες.

Ταυτόχρονα, πολλά πλοία που μετέφεραν στρατιωτικό υλικό, αναγκάστηκαν να κατευθυνθούν σε λιμάνι της Πολωνίας, κάτι που στοίχισε σε χρόνο για τις Συμμαχικές δυνάμεις, ενώ σε πολλές περιπτώσεις ματαιώθηκαν και σχέδια όπως ασκήσεις.

Το παραπάνω δεν είναι μια «παρανυχίδα» στις επιπτώσεις που θα έχει η φωτιά στον Έβρο όσο αφορά τους πυλώνες της Ανθεκτικότητας.

Η «τέλεια καταιγίδα» πάνω από την Ελλάδα σε μια κρίσιμη καμπή της ιστορίας

Η «Τέλεια Καταιγίδα» (The Perfect Storm) είναι αμερικανική δραματική βασισμένη στο βιβλίο του 1997 του Σεμπάστιαν Γιούνγκερ. Η ταινία αφηγείται την ιστορία του Andrea Gail, ενός εμπορικού αλιευτικού σκάφους που χάθηκε στη θάλασσα με όλο το πλήρωμα του όταν έπεσε στην «Τέλεια Καταιγίδα» του 1991. Δεν είναι μόνο τα τέσσερα καιρικά φαινόμενα που συναντήθηκαν στον Ατλαντικό  και δημιουργήσαν μια μεγάλη καταιγίδα, ήταν και μια σειρά από μικρά συμβάντα που συνολικά είχαν το αποτέλεσμα μιας «Τέλειας Καταιγίδας».

Ένα τέτοιο «φαινόμενο» έχει επικρατήσει πάνω από την χώρα, γεγονότα που στο σύνολο τους δημιουργούν την «Τέλεια Καταιγίδα» δοκιμάζοντας την Ανθεκτικότητα Πολιτείας και Κοινωνίας.

Πολλά γεγονότα είναι γνωστά όπως η Πανδημία, η κρίση στις Καστανιές, η κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο, οι φωτιές του 2021,  η προσπάθεια απαξίωσης θεσμών και κράτους από κατευθυνόμενες εσωτερικές αναταραχές (βλέπε Κουφοντίνας οπάδικη βία ξένων συλλόγων, νέες ταυτότητες), αλλά και λιγότερο γνωστά γεγονότα, όπως οι κυβερνοεπιθέσεις σε βασικές υποδομές του κράτους, ακόμα και σε ιδιωτικές εταιρείες κινητής τηλεφωνίας.

Όλα τα παραπάνω έχουν ως βασικό στόχο να εξαντλήσουν την Ανθεκτικότητα Πολιτείας – Κοινωνίας, ελπίζοντας όμως [όσοι τα δημιουργούν] σε ακραία τυχαία γεγονότα, τα οποία δεν θα δοκιμάσουν μόνο την αντοχή Πολιτείας – Κράτους, αλλά και θα την καταστρέψουν.

Τέτοια γεγονότα είναι οι πρόσφατες πλημμύρες, η ακόμα και το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη. Όλα αυτά συσσωρεύουν φόβο και αγανάκτηση στους πολίτες.

Χαρακτηριστικό είναι το άρθρο του «V» [Είχαν λάθος πληροφορίες για την αντίδραση του Ελληνικού Λαού] στις 3 Μαρτίου 2020, λίγα 24ωρα μετά την προσπάθεια εισβολής στις Καστανιές, και το οποίο σημείωνε: «Ένας από τους παράγοντες που συνυπολογίστηκε ήταν και η αντίδραση του Ελληνικού λαού. Τα τηλεγραφήματα από την Τουρκική Πρεσβεία αλλά και από τρίτες χώρες προσκείμενες στην πολιτική της Άγκυρας, ανέφεραν πως ο Ελληνικός Λαός δεν θα μπορούσε να αντιδράσει σε ένα ισχυρό σοκ με αποτέλεσμα η πίεση να μεταφερόταν στην κυβέρνηση που θα οδηγούσε ακόμα και σε πτώση. Όμως τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά και ο κύριος λόγος της στάσης του Ελληνικού λαού που δεν περίμενε η Τουρκία, ήταν η αντίσταση και η αποφασιστικότητα που υπέδειξε η Ελληνική Κυβέρνηση.»

Εκείνες τις ημέρες η κοινωνία όχι μόνο άντεξε, αλλά και στήριξε την προσπάθεια της Ελληνικής Κυβέρνησης. Εξαίρεση όσοι είχαν δημιουργήσει λίγες ημέρες πριν μια παρόμοια κατάσταση στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, και όσοι ήταν «φιλόξενοι» με τους εισβολείς

Ποια είναι η υποχρέωση της Πολιτείας μετά την καταστροφή

Το ένα δεδομένο είναι η καταστροφή και τα αποτελέσματα αυτής στην κοινωνία, την πολιτική ηγεσία και τις υποδομές.

Οι αντιδράσεις αξιολογούνται από τους ανταγωνιστές-εχθρούς, ώστε η επόμενη δοκιμασία να είναι ακόμα πιο σκληρή. Όπως είναι φυσικό, αν συνεχιστεί η προσπάθεια πολιτικής και κοινωνικής αποσταθεροποιήσης της χώρας, τα επόμενα «χτυπήματα» στο προσεχές μέλλον θα είναι σε αστικά κέντρα και θα αφορά καθημερινές δραστηριότητες, όπως ηλεκτρισμό, νερό κλπ.

Αν σε κάποιους φαίνεται ακραία μια τέτοια εξέλιξη, να επανέλθω στην Σουηδία η οποία έχει σχεδιάσει και έχει προετοιμάσει τους πολίτες της για τέτοια ακραία γεγονότα. Σύμφωνα με την Επιτροπή που ανέφερα παραπάνω, αυτή προτείνει ότι η βάση για την έννοια της Σουηδικής Ολικής Άμυνας και σχετικού σχεδιασμού θα είναι η δυνατότητα να αντισταθεί σε σοβαρές «ανωμαλίες» της λειτουργίας της κοινωνίας για τρεις μήνες. Μέρος αυτού του χρόνου, το πεδίο του σχεδιασμού και της προετοιμασίας πρέπει να είναι η διαχείριση πολέμου, φυσικών καταστροφών και υβριδικών επιχειρήσεων.

Σε μια τέτοια κατάσταση θα είναι απαραίτητο να μεταμορφωθεί γρήγορα η κοινωνία και να κινητοποιηθούν στρατιωτικοί και πολιτικοί πόροι για την ενίσχυση των προσπαθειών. Αυτό μπορεί να διαρκέσει έως και μια εβδομάδα, κάτι που ήδη βλέπουμε στην Θεσσαλία.

Πέρα από την προετοιμασία της κοινωνίας για κρίση ή κατάσταση πολέμου, οι μεμονωμένοι πολίτες πρέπει επίσης να αναλάβουν την ευθύνη για τη διαχείριση των βασικών τους αναγκών για μια εβδομάδα χωρίς δημόσια υποστήριξη.

Οι κρατικές υπηρεσίες πρέπει να επικεντρωθούν σε όσους δεν μπορούν να φροντίσουν τον εαυτό τους, ενώ παράλληλα κινητοποιούν την κοινωνία για την πολεμική ετοιμότητα.

Οι πολίτες και οι υπεύθυνοι λήψης άμεσων αποφάσεων (βλέπε τοπική αυτοδιοίκηση) πρέπει να έχουν επίγνωση των συνθηκών που απαιτούνται από φυσικές καταστροφές, πόλεμο η ακραία γεγονότα.

Αυτή είναι και η ευθύνη της πολιτείας. Να δημιουργήσει μια κοινωνία η οποία τις πρώτες ώρες της καταστροφής η της επίθεσης, να γνωρίζει τι πρέπει να πράξει τόσο ατομικά όσο και συνολικά.

Στην καταστροφή ο πολίτης δεν πρέπει να περιμένει πότε θα τον σώσει η πολιτεία, γιατί η αλήθεια είναι ότι η Πολιτεία δεν μπορεί να είναι παντού για όλους.

Η Πολιτεία πρέπει να ενημερώσει τον πολίτη για όλους τους κινδύνους, και να τον εκπαιδεύσει. Τα σχολεία, και δυστυχώς μαζί και οι οικογένειες, έχουν δημιουργήσει μαλθακούς πολίτες οι οποίοι «σηκώνουν τα χέρια ψηλά» ακόμα στην διαχείριση του χιονιού έξω από το σπίτι τους.

Ο πολίτες πρέπει να μάθουν τι πρόκειται να αντιμετωπίσουν τα επόμενα χρόνια, και να είναι όλοι τους προετοιμασμένοι σε πρώτο βαθμό.

Τον Αύγουστο του 2019 στο άρθρο «Ο Ελληνικός Λαός δεν είναι έτοιμος για ότι έρχεται», σημείωνα: «Ο Ελληνικός Λαός τις τελευταίες έξι δεκαετίες έχει ανεβάσει το βιοτικό του επίπεδο, όπως όλος ο δυτικός κόσμος, αλλά ειδικά τις τελευταίες από αυτές τις έξι, αυτό το βιοτικό επίπεδο έχει δημιουργήσει γενιές οι οποίες δεν είναι έτοιμες για «δύσκολα». Είναι ευθύνη της πολιτείας πλέον να δημιουργήσει αυτές τις γενιές που δεν θα βάζουν τα «κλάματα» και δεν θα σπέρνουν τον πανικό με έναν σεισμό 3,5 ρίχτερ. Είναι ευθύνη της πολιτείας να δημιουργήσει μια γενιά που δεν θα παίρνει τα πολεμικά λάβαρα με το παραμικρό μέσα από τα Social, αλλά θα αντιμετωπίζει τις απειλές με ψυχραιμία. Μια γενιά που όταν η πολιτεία θα τους ζητά να εκπαιδευτούν για κρίσεις, θα μπορούν να το δέχονται ως τέτοιο, εκπαίδευση δηλαδή, και να μην τρέχουν στα super market. Πρέπει οι Έλληνες να μάθουν να ζούνε με τον πιθανό κίνδυνο, ο οποίος δεν είναι απαραίτητα ένας πόλεμος με την Τουρκία. Τα όσα συμβαίνουν στο μεταναστευτικό και τα προβλήματα που διακινεί , κοινωνικά, θρησκευτικά, υγειονομικά, μπορούν να δημιουργήσουν μια τρομερά φοβισμένη κοινωνία.»

Μπορεί τότε να μην ξέραμε τι είναι αυτό που έρχεται, τώρα όμως γνωρίζουμε πολύ καλά. Από αυτό το Φθινόπωρο και μέχρι το 2030, η κοινωνία θα κληθεί να αντιμετωπίσει προκλήσεις που θα είναι κλιμακωτές, και η πολιτεία πρέπει να λάβει τα μέτρα της.

Οι συλλήψεις όσων διακινούν fake news για την αποδυνάμωση του πληθυσμού, είναι μια καλή αρχή.