H Υεμένη γίνεται πεδίο «proxy war» – Oι ΗΠΑ ανάμεσα σε δυο μέτωπα

Η πολιτική κρίση της Υεμένης απειλεί με κατάρρευση την χώρα που αποτελεί στενό σύμμαχο των αμερικανών στο πόλεμο εναντίον της ισλαμικής τρομοκρατίας. Η ανάδειξη των εξτρεμιστών σιϊτών Houthis σε κυρίαρχη θέση ενδέχεται να πυροδοτήσει σεκταριστικές συγκρούσεις που θα συμβάλλουν στην ενδυνάμωση της Αλ -Κάιντα της Υεμένης.

Ο υποστηριζόμενος από την Ουάσιγκτον πρόεδρος της χώρας Abdu Rabbu Mansour Hadi και η κυβέρνησή του σύμφωνα με τους The New York Times παραιτηθήκαν μετά από μια αποτυχημένη διαπραγμάτευση με τους Houthis που κατέλαβαν το προεδρικό μέγαρο και έχουν αναλάβει τον έλεγχο της πρωτεύουσας Σαναά. Η Υεμένη ενδέχεται να μετατραπεί σε ένα πεδίο «proxy war» μεταξύ του σιίτικου Ιράν και της σουνίτικης Σαουδικής Αραβίας που στηρίζει τους ισλαμιστές σουνίτες.

Η Σαουδική Αραβία που θεωρεί τους Houthis ως «αντιπροσώπους» μαχητές του περιφερειακού της αντιπάλου Ιράν έχει κλείσει σχεδόν όλα τα κανάλια οικονομικής βοήθειας προς την κυβέρνηση της Σαναά, αφήνοντας την σχεδόν αδέκαρη και καθιστώντας την ανίκανη να πληρώσει τους μισθούς. Οι Σαουδάραβες που εδώ και καιρό αποτελούν την οικονομική σανίδα σωτηρίας της Υεμένης – έχει αντλήσει περισσότερα από 4 δισ. δολάρια από το 2012 – ισχυρίζονται σύμφωνα με ανώνυμη διπλωματική πηγή που επικαλούνται οι The New York Times, ότι θα προτιμούσαν να χρεώσουν στους Houthis την ευθύνη για την επερχόμενη οικονομική κατάρρευση από το να παράσχουν οικονομική βοήθεια προς ένα σύμμαχο του Ιράν. Τη στάση του Ριάντ προς τους Houthis ενδέχεται να ακολουθήσουν και άλλες χώρες του Περσικού Κόλπου που φοβούνται μήπως η Υεμένη πέσει στα χέρια των σιϊτών.

Οι Houthis φαίνεται, σύμφωνα με αναλυτές, να προετοιμάζονται για μια μεγάλη μάχη με τους ισλαμιστές σουνίτες αντιπάλους τους στην επαρχία Marib, στα ανατολικά της πρωτεύουσας, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος της βιομηχανίας πετρελαίου της Υεμένης. Μια πιθανή κατάληψη της περιοχής από τους Houthis θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφική για την όποια κυβέρνηση και την οικονομία της Υεμένης που εξαρτάται από το πετρέλαιο.

Μια τέτοια εξέλιξη θα επιδεινώσει τις σεχταριστικές εντάσεις σε μια χώρα που ήταν σχεδόν εντελώς απαλλαγμένη από αυτές μέχρι πρόσφατα. Οι σιίτες Houthis ανήκουν στο δόγμα Zaydi του σιιτικού Ισλάμ και η Σαουδική Αραβία προσφέρει βοήθεια στους σουνίτες στην Marib. Κάποιες από τις σουνίτικες φυλές χαρακτηρίζουν τους Houthis ως κατοχική δύναμη υπονομεύοντας τους ισχυρισμούς τους ότι αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ εθνικό κίνημα.

Οι Houthis συχνά περιγράφονται ως αίρεση ή φυλή. Όμως το πιο συνετό είναι να τους χαρακτηρίσουμε, αναφέρει η The Wall Street Journal, ως ένα εξτρεμιστικό σιϊτικό πολιτικό κίνημα – παρόμοιο με τη Χεζμπολάχ – όπου το βασικό του σύνθημα είναι «ο Θεός είναι μεγάλος, Θάνατος στην Αμερική, Θάνατος στο Ισραήλ, Κατάρα στους Εβραίους, Μεγάλη νίκη του Ισλάμ».

Το 2014 οι Houthi απόκτησαν τον έλεγχο του λιμανιού της πόλης της Al- Hudaydah, βόρεια του Στενού Bab El-Mandab που χωρίζει την Ερυθρά Θάλασσα από τον Ινδικό Ωκεανό. Η στρατηγική σημασία τους σε συνδυασμό με τα Στενά του Ορμούζ δίνει τη δυνατότητα στο Ιράν να απειλήσει τα σημεία ελέγχου των ναυτιλιακών γραμμών της Αραβικής Χερσονήσου.

Οι σεχταριστικές διαμάχες στην Υεμένη θεωρούνται ένα ακόμα παράδειγμα ότι οι αμερικάνικες αντί-τρομοκρατικές επιχειρήσεις με Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη (UAV) δεν είναι και τόσο αποτελεσματικές και ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να πιέσουν τους συμμάχους τους να προσφέρουν κάτι περισσότερο, δηλαδή να αναπτυχθούν χερσαίες δυνάμεις.

Το εφιαλτικό σενάριο για τις ΗΠΑ θα είναι να γίνει η Υεμένη ένα πεδίο εμφυλίου πολέμου μεταξύ των σιϊτών Houthis και των σουνίτικων φυλών που υποστηρίζονται από την Αλ- Κάιντα της Αραβικής Χερσονήσου (AQAP). Η αντιμετώπιση της Αλ- Κάιντα θα γίνει ιδιαίτερα δύσκολη καθώς η Ουάσιγκτον θα βρεθεί ανάμεσα σε δυο μέτωπα μέσα σε μια πολύ φτωχή χώρα που μπορεί να καταλήξει να γίνει και «failed state».