Γιατί ο νέος λιμένας στη Χάιφα προκαλεί τόσες αντιδράσεις;

To 2020 αποτελεί χρονιά-ορόσημο για τη λιμενική πολιτική αλλά και για το διά θαλάσσης εμπόριο του νέου ενεργού συμμάχου της Ελλάδας, του Ισραήλ. Τα σχέδια για την ιδιωτικοποίηση των δύο κυριότερων λιμένων της χώρας, αλλά και η «εισβολή» των Κινέζων στη Χάιφα, δεν αφήνουν κανέναν παρατηρητή των εξελίξεων στην περιοχή ανεπηρέαστο. Μολονότι πριν από λίγο καιρό το μεγαλύτερο και εξαιρετικά σημαντικό για τη διεθνή εμπορευματική κίνηση από και προς το Ισραήλ λιμάνι του Ashdod δόθηκε προς εκμετάλλευση σε ελβετικό conglomerate, η απρόσμενη κίνηση-ματ των Κινέζων στην περιοχή οδηγεί πολλούς αναλυτές σε προβληματισμό για τις εξελίξεις. Η κυβέρνηση μάλιστα, προς έκπληξη πολλών αναλυτών και διπλωματών, σκοπεύει να επιτρέψει την παράλληλη λειτουργία σε τέσσερα εμπορικά λιμάνια στο Ισραήλ, μια εξαιρετικά μικρή χώρα, με «κλειστά» σύνορα προς τους γείτονές της.

Ως γνωστόν, το νέο λιμάνι της Χάιφα, το οποίο εξυπηρετεί τις βόρειες επαρχίες της χώρας και πιθανώς προς γειτονικές χώρες όπου σήμερα τα σύνορα παραμένουν κλειστά, παραχωρήθηκε προς διαχείριση και εκμετάλλευση στην ελεγχόμενη από την κυβέρνηση κινεζική εταιρεία SIPG. Η σύμβαση παραχώρησης, για την οποία τρίβει τα χέρια του το Πεκίνο αλλά προκαλεί εκνευρισμό στην Ουάσιγκτον, θα έχει διάρκεια έως το 2046, ανοίγοντας νέους δρόμους για τα κινεζικά προϊόντα στην περιοχή.

Με τη συγκεκριμένη συμφωνία το νέο λιμάνι της Χάιφα, με την ονομασία Haifa Bay, θα αποτελέσει το δεύτερο σημαντικότερο διεθνές εμπορικό λιμάνι φορτίων. Οι Κινέζοι δεν κρύβουν το γεγονός ότι το νέο λιμάνι της Χάιφα, μαζί ή μάλλον παράλληλα με τον Πειραιά, θα αποτελέσει σημαντικό συνδετικό κόμβο στον Νέο Δρόμο του Μεταξιού, ο οποίος στοχεύει στην αύξηση της παγκόσμιας οικονομικής και πολιτικής επιρροής της Κίνας. Τα ισραηλινά ΜΜΕ, όπως και η τοπική κοινότητα επιχειρηματιών αλλά και πολιτικών, διαφαίνονται μοιρασμένοι στη στρατηγική επένδυση των Κινέζων στη χώρα τους: οι πιο φιλο-αμερικανοί αντανακλούν την ανησυχία της Ουάσιγκτον για τον δυσνόητο επεκτατισμό του Πεκίνου, ειδικά σε μια χώρα με σαφή φιλική σχέση με τις ΗΠΑ. Ενδεικτικό των εντάσεων που έχουν ήδη προκληθεί είναι η απόφαση του Δήμου της Χάιφα να καταφύγει στη διοικητική δικαιοσύνη ώστε να σταματήσουν τα έργα για την κατασκευή του νέου λιμένα.

Αν και οι Κινέζοι φαίνεται ότι δεν επιθυμούν απλώς τη διαχείριση του λιμένα αλλά τον εμπορικό επεκτατισμό τους στην ευρύτερη περιοχή, πολλοί στο Τελ Αβίβ υποστηρίζουν ότι το Ισραήλ εξακολουθεί να βρίσκεται βαθιά μέσα στη σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ, γεγονός που θα αποτρέψει αργά ή γρήγορα κάθε προσπάθεια της Κίνας να αυξήσει την εμπορική ή διπλωματική επιρροή της στη χώρα. Ωστόσο, μολονότι πολλά δημοσιεύματα στις εφημερίδες της χώρας μετέδιδαν τον εκνευρισμό Αμερικανών αξιωματούχων, εκπρόσωποι της κυβέρνησης και της Αρχής Λιμένων στη χώρα φαίνεται να επιμένουν στην αρχική πρόθεση της κυβέρνησης να ανοίξουν στην κυριολεξία τις εμπορικές πύλες της χώρας σε Ανατολή και Δύση.

Δεν είναι όμως μόνο το νέο λιμάνι Haifa Bay στα βόρεια της χώρας που δίδεται προς εκμετάλλευση· το παλιό λιμάνι της Χάιφα είναι επίσης ανάμεσα στα λιμάνια που μερικώς θα «ιδιωτικοποιηθούν», σύμφωνα με τις βλέψεις των Ιεροσολύμων και της σιωπηλής ανοχής του Κνέσετ. Ανεπίσημες πηγές αναφέρουν σε τοπικά ΜΜΕ ότι κινεζικές εταιρείες ενδιαφέρονται και γι’ αυτόν τον λιμένα, γεγονός που δεν εκπλήσσει κανέναν παρατηρητή, αφού και στον διαγωνισμό για τον νέο λιμένα της Χάιφα δεν υπήρξε κανένας άλλος πλειοδότης τη συγκεκριμένη περίοδο. Αναλυτές και ΜΜΕ αναφέρουν ωστόσο ότι δεν είναι ακόμα σαφές ποια θέση θα λάβει το Υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ, ειδικά δεδομένης της παρουσίας ευαίσθητων ισραηλινών στρατιωτικών δυνάμεων κοντά στο λιμάνι. Η νέα τάξη πραγμάτων ωστόσο φαίνεται να προκαλεί τριβές στις σχέσεις Ιερουσαλήμ και Ουάσιγκτον, αλλά και Βρυξελλών, αφού η εξάπλωση των κινεζικών εμπορικών «δυνάμεων» στην Ανατολική Μεσόγειο επιφέρει αμηχανία και σκεπτικισμό στη Δύση για τις πραγματικές προθέσεις του Πεκίνου στην εύφλεκτη περιοχή.

(πηγή: Ναυτικά Χρονικά)