Γιατί η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ανατρέπει την “ενεργειακή διπλωματία” της Κυβέρνησης Σαμαρά

Παράλληλα με τις “διαπραγματεύσεις” στο  Eurogroup βρίσκεται σε εξέλιξη μία άλλη επαπειλούμενη κρίση που σχετίζεται άμεσα με την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και την προοπτική ανάπτυξης της Ελλάδας , όπως την είχε σχεδιάσει η “ενεργειακή διπλωματία” της Κυβέρνησης Σαμαρά.

Αναφερόμαστε στην αρνητική αντίδραση του Μπακού στα αιτήματα του υπουργού Ενέργειας Παναγιώτη Λαφαζάνη σε ότι αφορά στον αγωγό ΤΑΡ, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής του στο Αζερμπαιζάν.

Σχετικά με το πρώτο «προαπαιτούμενο» για συμμετοχή της Ελλάδα στο μετοχικό κεφάλαιο ττου αγωγού, η Socar ξεκαθαρίζει ότι αν η Ελλάδα επιθυμεί να αποκτήσει κάποιο μερίδιο στην εταιρεία να καταβάλει  εγκαίρως το τίμημα, ενώ ζητά η επιχείρηση που θα αγοράσει το ποσοστό να παρέχει εγγυήσεις ότι έχει ικανότητα πληρωμής. Αναφορικά με τη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου ένα τέτοιο ενδεχόμενο θεωρείται προς το παρόν αδύνατο, ενώ να κάτι τέτοιο μπορεί  συζητηθεί μόνο μετά την έναρξη της προμήθειας αερίου, καθώς  η Ελλάδα δεν αγοράζει από τους Αζέρους αέριο. Στο ζήτημα για να εισπράττει η Ελλάδα ετήσια τέλη για τη διέλευση του αγωγού επί ελληνικού εδάφους οι Αζέροιοι παραπέμπουν τον κ. Λαφαζάνη να απευθυνθεί σε επίπεδο ΕΕ.

Όπως τόνισε στο αζέρικο πρακτορείο «azernews» ο αντιπρόεδρος της Socar Ελχάντ Ναζίροφ, με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα υπουργού στο Μπακού, τόνισε ότι «αν  η Ελλάδα επιθυμεί να αποκτήσει κάποιο μερίδιο στην εταιρεία του TAP,  να βιαστεί να καταβάλει  το τίμημα.Εμείς είμαστε διατεθειμένοι να  πουλήσουμε μέρος του ποσοστού μας.  Θέλουμε ο αγωγός να γίνει πιο ελληνικός.  Ο αγοραστής όμως να είναι μια αξιόχρεη εταιρεία, ώστε να μην καθυστερήσει η κατασκευή του αγωγού».

Μάλιστα, για τη μείωση των τιμών, υπογραμμίζει ότι «είναι αδύνατο να υπάρξει μείωση των τιμών του φυσικού αέριου», εξηγώντας ότι «σύμφωνα με το συμβόλαιο που υπέγραψαν οι δύο πλευρές το 2013 για 25 χρόνια προβλέπει αλλαγή στις τιμές πώλησης του αερίου μπορεί να γίνει μόνο αν υπάρξουν πολύ απότομες μεταβολές στις διεθνείς τιμές». Εξάλλου, όπως, τονίζει «θα μπορούσε να συζητηθεί μόνο μετά την έναρξη της προμήθειας αερίου, καθώς προς το παρόν η Ελλάδα δεν αγοράζει από εμάς αέριο, επομένως δεν τίθεται και ζήτημα αλλαγής στις τιμές». Διευκρίνισε δε ότι μια τέτοια συζήτηση δεν αφορά μόνο την Ελλάδα και το Αζερμπαϊτζάν αλλά όλες τις εταιρείες της  κοινοπραξίας του αγωγού TAP, που είναι BP με 20%, Socar με 20%, Statoil με 20%, Fluxys με 19%, Enagas με 16%, Axpo με 5%.

Να σημειωθεί ότι θα προμηθευόμαστε από το 2020 αέριο και όπως προβλέπει η συμφωνία ΔΕΠΑ και Socar πρόκειται για 1 δισεκατομμυύριο κυβικά μέτρα ετησίως.

Τέλος, για τα ετήσια τέλη για τη διέλευση του αγωγού επί ελληνικού εδάφους η Socar απαντά πως «πρόκειται για θέμα που δεν αφορά εμάς αλλά πρέπει να απευθυνθεί σε επίπεδο ΕΕ».Τόνισε, επίσης, ότι η SOCAR είναι  σε επαφή με τη νέα ελληνική κυβέρνηση.

Με μια πρώτη ανάγνωση η νέα Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ επιδιώκει να εκπληρώσει τις προεκλογικές της υποσχέσεις σε βάρος της ενεργειακής ασφάλειας της περιοχής απαιτώντας την τροποποίηση των ρητρών της συμφωνίας για τον ΤΑΡ που είχε υπογράψει η Κυβέρνηση Σαμαρά.

Ταυτόχρονα, φαίνεται ότι η Αθήνα αποφάσισε να αλλάξει πορεία για την ενεργειακή πολιτική της χώρας με σημαντικές επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, επιδιώκοντας να αποκομίσει οφέλη από την αντιπαλότητα που έχει προκύψει μεταξύ του νέου “ρωσοτουρκικού αγωγού” και το “Νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου”

Σε μία δεύτερη ανάγνωση η Αθήνα δεν εκβιάζει το Αζερμπαϊτζάν ή τους εταίρους στο Shah Deniz Consortium και τους προμηθευτές φυσικού αερίου. αλλά την ίδια την ΕΕ, τους πελάτες δηλάδη και τους τελικούς αποδέκτες του φυσικού αερίου, σε μία εποχή , μάλιστα, που η ΕΕ προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία η οποία πάλι επιδιώκει να διατηρήσει το μερίδιό της στην ευρωπαϊκή αγορά μέσω της Τουρκίας.Οι διαφοροποιήσεις της Αθήνας και η αθέτηση των συμφωνηθέντων θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης διαταράσσοντας την “ενεργειακή ασφάλεια” της περιοχής με την διαφοροποίηση των εξαγωγικών οδών.

Στον παραπάνω συλλογισμό έρχεται να προστεθεί και μία τρίτη ανάγνωση των κινήσεων Λαφαζάνη που σχετίζεται  με την απόφαση της Κομισιόν να βάλει στον πάγο την πολυθρύλητη έρευνα για την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ από την αζερική SOCAR, χωρίς ωστόσο να εξηγήσει τους λόγους.Και δεν πρέπει να μας διαφεύγει τη προσοχής ότι το έργο του TAP και της ΔΕΣΦΑ συνδέονται μεταξύ τους, αφοόυ οι υποδομές που ελέγχει η ΔΕΣΦΑ είναι αλληλένδετες με τη στρατηγική της Socar για τη δραστηριοποίησή της επί ευρωπαϊκού εδάφους. Άλλωστε ο λόγος που εξαρχής έβαλαν οι Αζέροι στο μάτι τον ΔΕΣΦΑ ήταν προκειμένου να τον χρησιμοποιήσουν ως όχημα για την επέκτασή τους στα Βαλκάνια και για τη δημιουργία μαζί με τον TAP ενός κόμβου στην περιοχή και όχι, φυσικά, για τη μικρή ελληνική αγορά.

Εκτός κι εάν αποτελεί μία παράπλευρη διαπραγματευτική πρακτική στα πλαίσια της “γεωπολιτικής διάστασης των διαπραγματεύσεων”….