Γιατί;

Στις 24 Μαρτίου του 1999, στις 7.45 μ.μ., οι πρώτοι πύραυλοι που είχαν εκτοξευτεί από νατοϊκά πολεμικά πλοία στην Αδριατική έπληξαν συστήματα αεράμυνας, στο Κόσσοβο, το Μαυροβούνιο και τη δυτική Σερβία. Ακολούθησαν 78 ημέρες αλλεπάλληλων βομβαρδισμών στρατιωτικών αλλά και πολιτικών στόχων. Τη διαταγή για την έναρξη των βομβαρδισμών στον διοικητή των νατοϊκών δυνάμεων, στρατηγό Γουέσλι Κλαρκ, έδωσε ο τότε Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Χαβιέ Σολάνα.

Στις 23 Απριλίου του 1999, στις 02.06 τα ξημερώματα, αεροσκάφη του ΝΑΤΟ έπληξαν το κτίριο της RTS, όπου στεγάζονταν το τμήμα μεταδόσεων (Master). Το κτίριο κατέρρευσε και στα ερείπιά του βρήκαν τραγικό θάνατο 16 τεχνικοί, οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για την κανονική ροή του προγράμματος.

Οι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ είχαν δηλώσει τότε ότι η σερβική τηλεόραση αποτελούσε θεμιτό στόχο εξαιτίας της πολεμικής της προπαγάνδας που συνέβαλε στην εθνοτική αιματοχυσία στα Βαλκάνια.

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί το ΝΑΤΟ και τα μέλη του να προβούν σε ανεξάρτητες έρευνες ώστε να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι του βομβαρδισμού και να δικαιωθούν τα θύματα και οι οικογένειές τους: «Ο βομβαρδισμός των κτιρίων της σερβικής ραδιοτηλεόρασης ήταν μια σκόπιμη επίθεση εναντίον πολιτικού στόχου και ως τέτοια συνιστά έγκλημα πολέμου. Ακόμη κι αν το ΝΑΤΟ πίστευε πραγματικά ότι το RTS ήταν θεμιτός στόχος, η επίθεση ήταν δυσανάλογη και άρα είναι έγκλημα πολέμου».

Ο θάνατος των εργαζόμενων το μοιραίο εκείνο βράδυ στην σερβική τηλεόραση είχε προκαλέσει έντονη κατακραυγή των συγγενών και φίλων των θυμάτων, όχι μόνο εναντίον του ΝΑΤΟ, αλλά και εναντίον του Μιλόσεβιτς, επειδή ΝΑΤΟϊκοί κύκλοι είχαν διαρρεύσει κατόπιν, ότι η βομβιστική επίθεση, ήταν εν γνώσει του Μιλόσεβιτς. Μερικοί υποστηρίζουν ότι δεν υπήρχε λόγος να βρίσκονται οι συγκεκριμένοι τεχνικοί στο συγκεκριμένο κτίριο την ώρα του βομβαρδισμού.

Ο Κλαρκ, που ήταν ο ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ εκείνη την εποχή, είχε πει πως ο Μιλόσεβιτς «ήταν σε θέση να γνωρίζει για το βομβαρδισμό της τηλεόρασης, επειδή το ΝΑΤΟ είχε αποκαλύψει το σχέδιο σε δημοσιογράφο του CNN», υπονοώντας ότι έτσι θα πληροφορούσαν το Μιλόσεβιτς. Το σχόλιο αυτό είχε κάνει ο Κλαρκ σε συνέντευξή του σε εναλλακτικό ραδιοφωνικό σταθμό της Νέας Υόρκης στις 26 Ιανουαρίου, και αναμεταδόθηκε σε περισσότερους από 140 ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς στις ΗΠΑ.

Μια χαροκαμένη μάνα (η Στογιάνοβιτς και αρκετοί άλλοι στενοί συγγενείς των αδικοχαμένων θυμάτων) υπέβαλε στην ανοικτή επιστολή της στον Κλαρκ το ακόλουθο ερώτημα: «Είσαστε έτοιμος να έρθετε στο Βελιγράδι και να καταθέσετε σε δικαστήριο πως ο Μιλόσεβιτς είχε πληροφορηθεί για την επερχόμενη βομβιστική επίθεση εναντίον του κτιρίου της τηλεόρασης;».

«Ένα πράγμα είναι βέβαιο- το παιδί μου και τα άλλα θύματα της επίθεσης αυτής, δεν γνώριζαν τι τους περίμενε», διακηρύσσει η μάνα.

Όταν ο Γουέσλυ Κλαρκ πήγε στη Χάγη για να καταθέσει στο Ποινικό δικαστήριο εναντίον του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Στην κατάθεσή του όμως, δεν αναφέρθηκε στο πλήγμα εναντίον της σερβικής τηλεόρασης.

Παρόλο που ο Μιλόσεβιτς ουδέποτε κατηγορήθηκε για ευθύνες… «που ενδεχομένως να είχε στην ΝΑΤΟϊκή αεροπορική επιδρομή εναντίον της σερβικής τηλεόρασης» ο τότε επικεφαλής του σερβικού τηλεοπτικού δικτύου Ντραγκολιούμπ Μιλάνοβιτς, καταδικάστηκε το 2002 σε δέκα χρόνια κάθειρξη, «επειδή δεν κατόρθωσε να ειδοποιήσει έγκαιρα τους εργαζόμενους να εκκενώσουν το κτίριο».

Η Διεθνής Αμνηστία επεσήμανε σε ανακοίνωσή της ότι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ έχουν επιβεβαιώσει ότι δεν υπήρξε προειδοποίηση πριν από την επίθεση, παρ’ όλο που ήταν γνωστό ότι πολλοί πολίτες θα βρίσκονταν εκείνη την ώρα μέσα στο κτίριο.

Ο Κουβανός ηγέτης Φιντέλ Κάστρο είχε κάνει αποκαλύψεις για τον συντηρητικό πολιτικό και τέως πρωθυπουργό της Ισπανίας Χοσέ Μαρία, υποστηρίζοντας ότι εκείνος προέτρεψε τον Κλίντον να βομβαρδίσει το κτίριο της σερβικής τηλεόρασης. Σε άρθρο του προκαλούσε τον Αθνάρ να απαντήσει στο εξής ερώτημα: είναι η δεν είναι αλήθεια ότι συμβούλευσε τον Μπιλ Κλίντον να βομβαρδίσει το κτίριο στο κέντρο του Βελιγραδίου με αποτέλεσμα να βρουν τραγικό θάνατο 16 άτομα;

Ο Κάστρο υποστηρίζει ότι ο Αθνάρ είπε στον τότε Αμερικανό πρόεδρο: «Εφόσον είμαστε σε πόλεμο, πρέπει να το κάνουμε έως τέλους και όχι μερικώς. Αν πρέπει να αντέξουμε ένα μήνα, τρεις μήνες, θα το κάνουμε. Δεν καταλαβαίνω γιατί ακόμα δεν έχουμε βομβαρδίσει τη ραδιοφωνία της Σερβίας». Ο Κουβανός πρόεδρος δεν αποκάλυπτε την πηγή της πληροφορίας του, αλλά –όπως σημείωνε και η ισπανική εφημερίδα Εl Pais– κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για πληροφορίες των κουβανικών μυστικών υπηρεσιών.

Το βέβαιο είναι πως οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ δημιούργησαν ένα τραγικό προηγούμενο, όταν αποφάσισαν να πλήξουν τον τηλεοπτικό σταθμό «RTS» του Βελιγραδίου, χαρακτηρίζοντας προσβλητική την προπαγάνδα του σταθμού. Με αυτή την επίθεση άνοιξε η πόρτα των επιθέσεων εναντίων των ΜΜΕ στις εμπόλεμες ζώνες την τελευταία δεκαετία και η δημοσιογραφία έγινε περισσότερο επικίνδυνη από ποτέ.

Αντί επιλόγου φιλοξενούμε την ανάρτηση στο facebook του συναδέλφου, ανταποκριτή στο Βελιγράδι κ. Νίκο Πέλπα, με τον οποίο μοιρασθήκαμε εκείνες τις δύσκολες στιγμές των βομβαρδισμών!

“Στις 23 Απριλίου του 1999 στις 02:06 (τοπική ώρα) τα ξημερώματα βομβαρδίστηκε, από νατοϊκά αεροσκάφη, το κτήριο της σερβικής τηλεόρασης, η πτέρυγα όπου στεγάζονταν το μάστερ των ειδήσεων και το τμήμα δορυφορικών μεταδόσεων. Εκείνη τη στιγμή στο κτήριο βρίσκονταν 150 συνάδελφοι της τρίτης βάρδιας. Τραγικό θάνατο βρήκαν 16 συνάδελφοι.
Μπροστά από το κατεστραμμένο κτήριο δεσπόζει αναμνηστική πλάκα όπου αναγράφονται τα ονόματα των νεκρών και στο μέσον ένα ΓΙΑΤΙ;
Γιατί αποτέλεσε στόχο του ΝΑΤΟ ένας οργανισμός που δεν είχε στρατιωτική σημασία;
Γιατί δεν εκκενώθηκε το κτήριο ενώ υπήρχε απόφαση της κυβέρνησης για μεταφορά της τηλεόρασης σε άλλη περιοχή, στην οδό Χιλανδαρίου, όπου είχε στηθεί νέο μάστερ;
Γιατί δεν αξιοποιήθηκε η διαρροή πληροφοριών από το ΝΑΤΟ (πιθανότατα από Γάλλους) για τον ακριβή χρόνο βομβαρδισμού της τηλεόρασης;
Γιατί η διοίκηση του ΝΑΤΟ απέρριψε αίτημα της εισαγγελίας του δικαστηρίου της Χάγης να αποχαρακτηρίσει απόρρητα έγγραφα που δείχνουν ποιοι και πότε ειδοποιήθηκαν για τον βομβαρδισμό της τηλεόρασης;
Γιατί δεν δόθηκε εντολή άμεσης εκκένωσης του κτηρίου αφού η ηγεσία του Γενικού Επιτελείου Στρατού της Γιουγκοσλαβίας, είχε στα χέρια της, μισή ώρα νωρίτερα, αντίγραφο του διαλόγου των πιλότων που συμμετείχαν στο βομβαρδισμό;
Γιατί μέσα στο κτήριο εκείνη τη νύχτα δεν βρίσκονταν διευθυντικά στελέχη;
Γιατί είκοσι λεπτά νωρίτερα ο υποδιευθυντής ειδήσεων ήρθε και πήρε την κόρη του που είχε βάρδια;
Γιατί, παρά τις προσφυγές συγγενών των θυμάτων, η δικαιοσύνη δεν ασχολήθηκε με το θέμα και αρκέστηκε στην καταδίκη μόνο του γενικού διευθυντή Ντραγκολιουμπ Μιλάνοβιτς;
ΓΙΑΤΙ….; ΓΙΑΤΙ….; ΓΙΑΤΙ….;
Τόσα και άλλα τόσα και ακόμη περισσότερα ΄΄Γιατί; ΄΄ που μένουν αναπάντητα και θα βασανίζουν για πάντα τους συγγενείς των αδικοχαμένων συναδέλφων της σερβικής τηλεόρασης.”

https://youtu.be/fqie84ZRrMg

Συγγραφέας: Νίκος Αρβανίτης

Νίκος Αρβανίτης

Ο Νίκος Αρβανίτης είναι διαπιστευμένος διπλωματικός συντάκτης στο Βελιγράδι, παρακολουθεί τις εξελίξεις στη Ν.Α. Ευρώπη από το 1991. Διαχειριστής του KomotiniPress.

Αν σας άρεσε το άρθρο και θέλετε να στηρίξετε τον συγγραφέα μπορείτε να κάνετε μια δωρεά.