Φως στα «μυστικά» της Επταετίας

H αιματηρή σύγκρουση των Παλαιστινίων του Γιασέρ Αραφάτ με τις δυνάμεις του βασιλιά Χουσεΐν της Ιορδανίας το 1970 έμεινε γνωστή στην ιστορία ως «Μαύρος Σεπτέμβρης». Ο εμφύλιος πόλεμος της Ιορδανίας μπορεί να μη συνδέεται ευθέως με την Ελλάδα της εποχής, αλλά τέμνεται σε ένα κρίσιμο σημείο με την ελληνική δικτατορία και τον Ρίτσαρντ Νίξον, όπως φαίνεται από τα νέα στοιχεία που θα παρουσιάσει ο καθηγητής του Παντείου και πρόεδρος του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων Χαράλαμπος Παπασωτηρίου στο τριήμερο διεθνές επιστημονικό συνέδριο «Η δικτατορία των συνταγματαρχών, 1967-1974. Εσωτερικές και διεθνείς διαστάσεις» (16-18/6). «Ο Νίξον ήθελε να ξεκινήσει εκ νέου τη στρατιωτική βοήθεια στην Ελλάδα που είχε διακόψει ο Τζόνσον μετά το πραξικόπημα από τον Νοέμβριο του 1969, αλλά φοβόταν τις έντονες αντιδράσεις στο Κογκρέσο και στο ΝΑΤΟ. Τελικά όμως άδραξε την ευκαιρία της κρίσης του “Μαύρου Σεπτέμβρη” και τον Σεπτέμβριο του 1970 ανακοινώθηκε η επανεκκίνηση της βοήθειας», τονίζει ο κ. Παπασωτηρίου. Οπως επισημαίνει ο Κίσινγκερ στο αποχαρακτηρισμένο σημείωμά του προς τον Νίξον, η επανεκκίνηση της βοήθειας θα καλλιεργούσε ένα καλό κλίμα εάν χρειαζόταν «να ζητήσουμε την ελληνική συνεργασία σε περίπτωση που συνέβαινε κάτι απρόοπτο».

Ο κ. Παπασωτηρίου μελέτησε τις απόρρητες συνομιλίες μεταξύ του τότε προέδρου των ΗΠΑ με τον παντοδύναμο υπουργό Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ που αφορούσαν την Ελλάδα και ανακάλυψε νέα στοιχεία, όπως το γεγονός ότι ο Νίξον πίεζε τον δικτάτορα Παπαδόπουλο για μεταρρυθμίσεις (που δεν έγιναν ποτέ) μέσω του επιχειρηματία Τομ Πάππας ή ότι η συζήτηση για την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Ουίλιαμ Ρότζερς στην Αθήνα στόχευε καθαρά στην ψήφο των Ελληνοαμερικανών για τις εκλογές του 1972.

Το επιστημονικό συνέδριο επιχειρεί να φωτίσει άγνωστες πτυχές της επταετίας στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, στη σχέση της με άλλες δικτατορίες της Νότιας Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής, τη θεσμική κρίση που προκάλεσε και τη στάση διεθνών θεσμών, όπως του ΟΗΕ, της ΕΟΚ και του ΝΑΤΟ. «Ισως έτσι κατανοήσουμε καλύτερα πώς η Ελλάδα του ’60, μια χώρα που αναπτυσσόταν ραγδαία και ήταν μέλος του δυτικού κόσμου, κατέληξε να έχει μια ταπεινωτική χούντα από χαμηλόβαθμους αξιωματικούς», τονίζει στην «Κ» ο καθηγητής Ιστορίας του ΕΚΠΑ και μέλος της επιστημονικής επιτροπής του συνεδρίου, Ευάνθης Χατζηβασιλείου. Το συνέδριο συγκεντρώνει αναγνωρισμένους ομιλητές από ποικίλα επιστημονικά πεδία, ανάμεσά τους και τον διακεκριμένο ομότιμο καθηγητή του LSE Μάικλ Κοξ, που θα δώσει την κεντρική διάλεξη με θέμα «The crisis of the Cold War: Greece and the 1960s revisited».

​​Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (Χιλλ 3-5), 16-18 Ιουνίου.