Ευριπίδης Στυλιανίδης: «Η Θράκη είναι η στρατηγική υπεραξία της Ελλάδας»

Συνέντευξη στο Γιώργο Ξ. Πρωτόπαπα

 Ο Ευριπίδης Στυλιανίδης, βουλευτής Ροδόπης της ΝΔ με σημαντική εμπειρία ως υπουργός και Επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ, μιλάει αποκλειστικά στο viadiplomacy.gr για τη Θράκη και τη χώρα μας, για το ρόλο που διαδραματίζουν στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη.

Μας αναλύει το ρόλο της Ελλάδας μέσα στο ΝΑΤΟ, το πως η Θράκη μπορεί να αναδειχθεί σε έναv ενεργειακό και εμπορικό κόμβο των Βαλκανίων, τη σημασία του αγωγού TAP για την Ελλάδα και την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, το πώς η κρίση της Ουκρανίας διαμορφώνει τις σχέσεις Δύσης – Ρωσίας, για τη σπουδαιότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδας, για την ΑΟΖ και για τις σχέσεις Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ.

Η επιλογή του τέως Υπουργού και Βουλευτή Ροδόπης κ. Ευρ. Στυλιανίδη  για αυτήν την συνέντευξη υπαγορεύθηκε κατ’αρχήν από την ιδιότητά του ως επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ η οποία μαζί με την αντίστοιχη του Συμβουλίου της Ευρώπης όπου προΐσταται η Ντόρα Μπακογιάννη θεωρούνται οι δύο πιο σημαντικές εθνικές εκπροσωπήσεις σε επίπεδο διεθνούς κοινοβουλευτικής διπλωματίας.

Το ΝΑΤΟ έχει πλέον εξελιχθεί σε μια διεθνή στρατιωτική συμμαχία με πεδίο δράσης εκτός των παραδοσιακών ορίων του. Με ποιο τρόπο συμβάλλει στη διατήρηση της παγκόσμιας ασφάλειας και ειρήνης ;

Το ΝΑΤΟ έχει προσλάβει, μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού μπλοκ, μια άλλη διάσταση και ένα νέο διεθνή ρόλο. Είναι ο πιο αποτελεσματικός παρεμβατικός Οργανισμός στην υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών, για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και των ασύμμετρων απειλών, τη διεθνή ασφάλεια όταν αυτή απειλείται από εξτρεμιστές, όπως οι τζιχαντιστές και τη διεθνή ειρήνη, όταν αυτή δοκιμάζεται από ακραίες συμπεριφορές κρατών.

Η δύναμη πυρός των κρατών μελών του εγγυάται την προστασία της δημοκρατίας δυτικού τύπου και των ανθρώπινων δικαιωμάτων και λειτουργεί αποθαρρυντικά για κάθε επιβουλέα.

Η κρίση της Ουκρανίας διέρρηξε τις σχέσεις Δύσης και Ρωσίας. Το ΝΑΤΟ και η Ρωσία ενδέχεται να επαναφέρουν ψυχροπολεμικές πρακτικές του παρελθόντος ;

Αυτό δε συμφέρει κανέναν και νομίζω ότι οι ηγεσίες των κρατών θα το αντιληφθούν γρήγορα. Είναι άσκοπη σπατάλη δυνάμεων, ενώ οι κίνδυνοι που μας απειλούν όλους είναι πολύ μεγαλύτεροι. Επίσης, τα οικονομικά συμφέροντα της μιας πλευράς απ΄τη συνεργασία με την άλλη, που μπορεί να κλονισθούν είναι τεράστια σε βάρος της διεθνούς ανάπτυξης και της ευημερίας. Μόνο οι βρετανικές εταιρείες αυτή τη στιγμή διαθέτουν πάνω από 60δις συμβόλαια στη Ρωσία και αντιστρόφως και το ίδιο ισχύει και με τη Γερμανία στο πεδίο της ενέργειας.

Για την Ελλάδα, οι διμερείς σχέσεις με τη Ρωσία αφορούν στο 4% των εξαγωγών, το 20% του Τουρισμού και το 50% της ενέργειας.

Η Ρωσία έχει λόγους να προσαρμοσθεί στους κανόνες αλληλοσεβασμού και τήρησης του διεθνούς δικαίου ενώπιον της αποφασιστικότητας του ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ δεν έχουν λόγο να της δημιουργούν ανασφάλεια στο μαλακό της υπογάστριο, την Ουκρανία, αν δεν προκαλούνται.

Η Ατλαντική Συμμαχία με πιο τρόπο μπορεί να αποτρέψει την επέκταση της απειλής των ισλαμιστών εξτρεμιστών μαχητών στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής αλλά και στην Ευρώπη;

Με τη διαμόρφωση, όπως κάνει άλλωστε, μιας ευρείας συμμαχίας κρατών, ενός δηλαδή μετώπου που θα θέλει και θα μπορεί να δράσει άμεσα, κατασταλτικά και δυναμικά στην περιοχή.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της Ελλάδας ως κράτος – μέλος του ΝΑΤΟ ;

Ασφάλεια, σταθερότητα και γεωστρατηγική υπεραξία με ότι συνεπάγεται αυτό και για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη στην πατρίδα μας.

Η Θράκη θεωρείται Πρότυπο Ανοιχτής Δημοκρατικής Κοινωνίας. Πως μπορεί να αποτελέσει ένα ευρωπαϊκό πρότυπο και για άλλες περιοχές που έχουν θρησκευτικές μειονότητες ;

Εμείς δουλέψαμε σταθερά στην περιοχή, όχι για την ομογενοποίηση ή την αφομοίωση, αλλά για τον αλληλοσεβασμό και την ενσωμάτωση των σύνοικων στοιχείων. Καταστήσαμε το πρόβλημα του παρελθόντος, πλεονέκτημα του μέλλοντος. Οικοδομήσαμε όλοι μαζί, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, Αρμένιοι, Πομάκοι, Αθίγγανοι και Τουρκογενείς μια Ανοιχτή Δημοκρατική Κοινωνία Πρότυπο, χρησιμοποιώντας ως εργαλεία την ισόρροπη ανάπτυξη, την ποιοτική διαπολιτισμική εκπαίδευση και το σεβασμό στη θρησκευτική ελευθερία. Δεν είναι τυχαίο ότι στη Θράκη δε γεννήθηκε κανένας εξτρεμιστής, ούτε άνθισε ποτέ ο φονταμενταλισμός. Και όποιες περιστασιακές εντάσεις στο παρελθόν, είχαν πιο πολύ εθνικιστικά χαρακτηριστικά, ήταν υποκινούμενες από κύκλους της γείτονος και αποσκοπούσαν κυρίως στην «Τουρκοποίηση» των άλλων εθνοτικών ομάδων. Πομάκων, Αθίγγανων, Παλαιομουσουλμάνων, κλπ.

Πως η Θράκη μπορεί να αναδειχθεί σε έναv ενεργειακό και εμπορικό κόμβο των Βαλκανίων ;

Όλες οι υποδομές άρχισαν να προετοιμάζονται με πολύ κόπο από το 2004 και μετά. Εγνατία, Κάθετοι Άξονες, Λιμάνια, Αεροδρόμια, ενεργειακοί αγωγοί. Δυστυχώς, μετά την οικονομική κρίση χάσαμε πολύτιμο χρόνο. Σημαντικά έργα ακυρώθηκαν, καθηλώθηκαν ή καθυστέρησαν και τώρα καταβάλουμε πολλαπλάσιο κόπο για να επιτύχουμε το στόχο μας. Πιστεύω όμως ότι θα τα καταφέρουμε, γιατί η Θράκη είναι η στρατηγική υπεραξία της Ελλάδας. Παίζει το ρόλο του «νωτιαίου μυελού» στη σύνδεση Ευρώπης και Ασίας, ενεργειακά, εμπορικά, συγκοινωνιακά, πολιτιστικά, γεωστρατηγικά, αμυντικά…

Η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και η επιστροφή της Ελλάδας στο διεθνές πεδίο διέρχονται από τη Θράκη. Όσο πιο γρήγορα το καταλάβει η Αθήνα, τόσο πιο πολύ θα κερδίσει η χώρα.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης αναδεικνύει σε διεθνές επίπεδο τις αξίες της ελληνικής ορθοδοξίας. Θεωρείται ότι ασκεί ένα είδος πολιτιστικής διπλωματίας;

Τόσο το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, όσο και τα άλλα Πατριαρχεία μας αλλά και η Εκκλησία της Ελλάδας, διαδραματίζουν σημαντικότατο ρόλο στην άσκηση εκκλησιαστικής και πολιτιστικής διπλωματίας. Ασκούν σημαντική επιρροή στην Ασία, την Αφρική, τον Αραβικό κόσμο… Πρωταγωνιστούν σε ειρηνοποιητικές πρωτοβουλίες… ενισχύουν τη σχέση των κόσμων αυτών με τη Δύση και κρατούν ακλόνητο το κέντρο βάρους της Ορθοδοξίας στα χέρια του Ελληνισμού και της Ρωμιοσύνης.

Η «διπλωματία των αγωγών» φαίνεται να αλλάζει την ισορροπία δυνάμεων στις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσίας. Ποια είναι η γνώμη σας;

Η Ρωσία δε θα πάψει ποτέ να είναι σημαντικός διεθνής παίκτης στο χώρο της ενέργειας, αλλά η ενεργειακή ασφάλεια πρέπει να είναι εγγυημένη για την Ευρώπη. Αυτό σημαίνει διαφοροποίηση των πηγών, των δρόμων και των μορφών ενέργειας, ώστε να μη δημιουργούνται μονοπώλια και μονομερείς εξαρτήσεις. Η Ελλάδα μπορεί να παίξει και στο νέο τοπίο πρωταγωνιστικά.

Θεωρείται ότι η συμμετοχή της χώρας μας στον αγωγό φυσικού αερίου ΤΑΡ την αναβαθμίζει γεωπολιτικά μέσα στην ενεργειακή σκακιέρα της Ευρώπης;

Αναμφισβήτητα, διότι αυτός ο αγωγός ή καλύτερα ο διάδρομος μπορεί να εξελιχθεί εντυπωσιακά σε στρατηγικός όταν πέρα από το Σαχ Ντενίζ και τις ρωσικές πηγές ξανανοίξει και η αγορά του Ιράν.

Ο ΤΑΡ θεωρείται ο ακρογωνιαίο λίθος του Νότιου Ευρωπαϊκού Διαδρόμου. Τι σημαίνει για την Ευρώπη σε γεωπολιτικό και πρακτικό επίπεδο ο περιορισμός της ενεργειακής εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο ;

Η διαφοροποίηση πηγών, μορφών και δρόμων ενέργειας ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια, δημιουργεί ανταγωνιστικές τιμές για την αγορά και δυναμώνει την ανεξαρτησία, δηλαδή τη διαπραγματευτική θέση και την ελευθερία επιλογής της ΕΕ.

Η υιοθέτηση μιας Αποκλειστικής Οικονομική Ζώνης (ΑΟΖ) αναμένεται να αλλάξει τα δεδομένα στο Αιγαίο. Θεωρείται πως είναι «η γαλάζια γραμμή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής»;

Αναμφισβήτητα βγάζει την αμυνόμενη Ελλάδα «επιθετικά» και δημιουργικά μπροστά. Της επιτρέπει να λύσει χρόνια προβλήματα αν το χειριστεί λογικά, ρεαλιστικά και ψύχραιμα με την Τουρκία και φυσικά να κατοχυρώσει οριστικά και αμετάκλητα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα.

Η Ελλάδα και το Ισραήλ είναι δυο χώρες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Παράλληλα το Ισραήλ έχει ανακαλύψει κοιτάσματα φυσικού αερίου και η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να τα μεταφέρει στην ευρωπαϊκή αγορά. Προσθέτοντας και τα κυπριακά κοιτάσματα τότε μπορούμε να μιλάμε για μια τριμερής ενεργειακή συμμαχία στη νοτιανατολική Μεσόγειο. Με ποιές προϋποθέσεις μπορεί να γίνει εφικτή και πως θα συνεισφέρει στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια;

Η υποθαλάσσια μεταφορά αερίου μέσω Ελλάδας στην Ευρώπη, όσο κι αν φαίνεται ελκυστική, θα έλεγα ότι είναι μη ρεαλιστική προσέγγιση λόγω κόστους.

Αντίθετα, θεωρώ απολύτως εφικτή τη μετατροπή της Ελλάδας και της Κύπρου σε διεθνή hub (κόμβος αποθήκευσης και θαλάσσιας μεταφοράς ενέργειας).

Η επέκταση του σταθμού της υγροποίησης στη Ρεβυθούσα και η δημιουργία ενός νέου στο Βόρειο Αιγαίο και η σύνδεσή τους μέσω θαλάσσης με Ισραήλ και Κύπρο θα συνέβαλαν στην αναβάθμιση του δικτύου αγωγών, που αναπτύσσονται εντός ελληνικού εδάφους, προς όφελος όλων.

Η σχέση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ μπορεί να ωφελήσει στρατηγικά σε πολλά επίπεδα. Δεν πρέπει όμως σε καμιά περίπτωση να λειτουργούμε ευκαιριακά, αγνοώντας το ρόλο και πολλών σημαντικών Αραβικών κρατών στην περιοχή ακόμα και της Τουρκίας που μπορεί να λειτουργήσει αποσταθεροποιητικά αν την περιφρονήσουμε ή την υποτιμήσουμε. Στόχος τη πολιτικής μας θα πρέπει να είναι η σταθερή και συνεχής ανάπτυξη σχέσεων και ισορροπιών στην περιοχή, με τρόπο ώστε να ενισχύεται η θέση μας και να αναβαθμίζεται ο ρόλος μας μέσα από την ταύτιση των δίκαιων συμφερόντων μας με τα ισχυρά διεθνή συμφέροντα.