Ενέργεια: Η φωτογραφία που επιβεβαιώνει την ορθότητα της Ελληνικής διπλωματίας

Η γεωπολιτική ορίζεται ως μια επιστήμη της γεωγραφίας που θεωρεί την έννοια του «χώρου» σημαντική για την κατανόηση της φύσης των διεθνών σχέσεων. Αν υιοθετήσουμε τη θεωρεία του γνωστού κλασικού γεωπολιτικού διανοητή Nikolas Spykman ότι «η γεωγραφία είναι ο περισσότερος σημαντικός παράγοντας στις διεθνείς σχέσεις γιατί είναι ο περισσότερος μόνιμος», μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι η Ελλάδα εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις ενεργειακές εξελίξεις της νοτιανατολικής Ευρώπης.

Η επιλογή της φωτογραφίας με τους αγωγούς δεν είναι τυχαία καθώς υποδηλώνει την ενεργειακή Νέα Τάξη Πραγμάτων που διαμορφώνεται από τις τεταμένες σχέσεις Δύσης και Ρωσίας, απόρροια της ουκρανικής κρίσης και των κινήσεων της Μόσχας που οδήγησαν στην ανεξαρτητοποίηση της Κριμαίας. Η Ελλάδα όπως φαίνεται μετά από αρκετές δεκαετίες έχει την ευκαιρία να αναδείξει τη γεωπολιτική σημασία της και η ενεργειακή διπλωματία αποδεικνύεται το πιο κατάλληλο εργαλείο.

Η χώρα μας συνδέει Δύση και Ανατολή και εμφανίζεται ως ιδανική επιλογή για τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Κασπία Θάλασσα και την Κεντρική Ασία προς στην ευρωπαϊκή αγορά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητεί απεγνωσμένα με τη στήριξη των ΗΠΑ να περιορίσει την ενεργειακή της εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο για μην γίνεται όμηρος των εκάστοτε ενεργειακών κρίσεων Μόσχας και Κιέβου.

Παρατηρώντας το χάρτη με τους αγωγούς βλέπουμε ότι υπάρχουν δυο επιλογές για παράκαμψη της Ρωσίας και μεταφοράς φυσικού αερίου από την Κεντρική Ασία προς την Ευρώπη πάντα μέσω διελεύσεως από την Τουρκία. Η μια «πύλη» είναι η Βουλγαρία και η άλλη η Ελλάδα, δυο χώρες της Βαλκανικής Χερσονήσου. Η απόφαση του κονσόρτσιουμ του αζερικού Shah Deniz ΙΙ να τροφοδοτήσει με φυσικό αέριο τον αγωγό Trans Adriatic Pipeline (TAP) μας έβαλε αυτόματα στην ενεργειακή σκακιέρα της Ευρασίας και άφησε απ’ έξω τις γειτονικές Βουλγαρία και Ρουμανία που θα αναβαθμίζονταν γεωπολιτικά σε περίπτωση επιλογής του Nabucco, του αλλού αγωγού ευρωπαϊκών συμφερόντων.

Ο υπό κατασκευή αγωγός ΤΑP μας δίνει την ώθηση που χρειαζόμασταν και μας συνδέει και με στα πανίσχυρα διεθνή κέντρα εξουσίας. Ένα μέρος του αγωγού θα περάσει από την επικράτειά μας (θα ξεκινάει από τα ελληνο-τουρκικά σύνορα στους Κήπους του νομού Έβρου και θα καταλήγει στα ελληνό -αλβανικά σύνορα του νομού Καστοριάς). Ο ΤΑΡ θεωρείται προπομπός του ευρωπαϊκού Southern Corridor και στα ελληνο- τουρκικά σύνορα θα συνδέεται με το σχεδιαζόμενο αγωγό Trans-Anatolian Gas Pipeline (TANAP) Αζερμπαϊτζάν – Τουρκίας που θα ενώνεται με το South Caucasus Pipeline Expansion (SCPX) που θα διέρχεται της Γεωργίας και του Αζερμπαϊτζάν και θα εφοδιάζεται από το κοίτασμα φυσικού αέριου του Shah Deniz II. Η κυβέρνηση της Αθήνας θα πρέπει ακόμα να προωθήσει και την υλοποίηση του Διασυνδετήριου αγωγού Ελλάδας – Βουλγαρίας (ICBG) και να προβάλει περεταίρω και τη χρησιμότητα του εν λειτουργία Διασυνδετήριου αγωγού Τουρκίας – Ελλάδας.

Παράλληλα η χώρας μας έχει τη δυνατότητα να συνδέσει την Ευρωπαϊκή Ένωση και με τα ενεργειακά κοιτάσματα της νοτιανατολικής Μεσογείου. Τα κυπριακά και ισραηλινά ενεργειακά κοιτάσματα είναι προσιτά στην Ευρώπη καθώς υπάρχει δυνατότητας μεταφοράς με αγωγό μέσω της Ελλάδας. Οι τρεις χώρες Ισραήλ, Κύπρος Ελλάδα μπορούν να εγγυηθούν την ασφάλεια και την αδιάκοπτη ροή τους προς την ευρωπαϊκή αγορά.

Οι αγωγοί αποδεικνύεται ότι είναι το μόνο αξιόπιστο μέσο για τη μεταφορά φυσικού αερίου από Κασπία και Κεντρική Ασία προς την Ευρώπη. Η παραγωγή του Shale Gas (από αργιλικά σχιστολιθικά πετρώματα, ειδικότερα με τη μέθοδο του fracking) που έχει με μεγάλη επιτυχία στις ΗΠΑ, θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολο να εφαρμοστεί στην Ευρώπη εξαιτίας περιβαλλοντικών προβλημάτων, δυνητικών εκδηλώσεων σεισμικών φαινομένων και έλλειψης νομοθετικού πλαισίου.

Η Ευρώπη έχοντας περιορισμένες επιλογές εναλλακτικών μορφών φυσικού αερίου επενδύει στους αγωγούς για να περιορίσει την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία. Η χώρας μας μπαίνει και αυτή δυναμικά στο παιχνίδι των αγωγών για να προωθήσει τα εθνικά μας συμφέροντα και να γίνει μέρος τη μεγάλης «ενεργειακής σκακιέρας» της περιοχής της Ευρασίας. Η Ελλάδα για να είμαστε ρεαλιστές μπορεί να εξελιχτεί μόνο σε μια «διακομιστική χώρα» ενεργείας και όχι σε ενεργειακό κόμβο. Η ελληνική διπλωματία επενδύει στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και συνεργάζεται με ισχυρούς γεωπολιτικούς δρώντες και περιφερειακές πλουτοπαραγωγικές χώρες (ΗΠΑ, Αζερμπαϊτζάν αντίστοιχα) που μπορούν να την εγγυηθούν, βέβαια η καθεμία με το δικό της τρόπο.