Η Ελλάδα σε «αχαρτογράφητα νερά» – Η Ε.Ε. θωρακισμένη αυτή τη φορά σε ενδεχόμενο Grexit

Ο «κύβος ερρίφθη», η χώρα μετά την αποτυχία της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας ετοιμάζεται για τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου. Η Ελλάδα εισέρχεται σε μια περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας και οικονομικής αστάθειας, αποτέλεσμα του πολιτικού τυχοδιωκτισμού, του λαϊκισμού, των ετερόκλητων συμμαχιών και των μικρών «Ηρόστρατων».*

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν δείχνει να καταλαβαίνει από εκβιασμούς ούτε από μονομερή διαγραφή του χρέους. Οι μαγκιές και οι ερασιτεχνισμοί και τα « χτυπήματα των νταουλιών» δεν φοβίζουν τους τεχνοκράτες των Βρυξελλών και ούτε τα «γεράκια» των αγορών και ειδικά τους κερδοσκόπους. Τα διεθνή ΜΜΕ συνεχίζουν να προειδοποιούν ότι η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική από αυτή του 2012.

Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg αναφέρει ότι «τώρα, με την κατάρρευση μίας άλλης ελληνικής κυβέρνησης, οι ηγέτες της Ευρώπης, οι πιο ευάλωτες οικονομίες και οι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι καλύτερα προετοιμασμένοι».

Η μη εκλογή του ΠτΔ προκάλεσε διάφορες αντιδράσεις. Άλλοι προβληματιζονται και αγωνιούν για το μέλλον και άλλοι πανηγυρίζουν. Κάποιοι δήλωσαν ότι η δημοκρατία κέρδισε μια μάχη με τη μη –εκλογή ΠτΔ και την προσφυγή στην κάλπη. Mια από τις αρχές της Δημοκρατίας, αν δεν κάνω λάθος, είναι ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Ότι τα όργανα της πολιτείας που είναι φορείς εξουσίας πρέπει να υπηρετούν και να προασπίζουν τα συμφέροντα του συνόλου της κοινωνίας και σε κάποιες περιπτώσεις πρέπει να επιδιώκουν την ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Αν δεν απατώμαι οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι το 58% του ελληνικού λαού δεν ήθελε την παρούσα στιγμή προσφυγή στις κάλπες και επιθυμούσε εκλογή ΠτΔ. Επιπλέον έχω την εντύπωση ότι δεν εχουμε χούντα, καθώς ο κάθε πολίτης επικρίνει ελεύθερα την κυβέρνηση και κάποιες φορές ξεπερνά και τα όρια της ευπρέπειας.

Κάποιοι άλλοι πάλι, δήλωσαν ότι το μνημόνιο δεν υφίσταται πλέον. Να υποθέσω δηλαδή ότι από αύριο ξεκινά μια άλλη μέρα, η μετά του μνημονίου εποχή. Το γεγονός ότι το ελληνικό κράτος θα πρέπει να καλύψει υποχρεώσεις ύψους 21,4 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 4,5 δισεκατομμύριά ευρώ εντός του πρώτου τριμήνου του 2015 δεν έχει πλέον καμία σημασία.

Μια ανάλυση της Commerzbank θέτει τρεις προβληματισμούς για το πρόγραμμά του ΣΥΡΙΖΑ:

•  Στην αδυναμία επιτυχίας συμφωνίας με την τρόικα, καθώς η κατεύθυνση της πολιτικής του είναι αντίθετη με αυτά που πρεσβεύουν οι πιστωτές και κατά συνέπεια εξασφάλισης ενός προγράμματος στήριξης.
• Στην αδυναμία του να εξασφαλίσει δανεισμό από τις αγορές, καθώς το κόστος δανεισμού ανεβαίνει συνέχεια.
• Στην ασάφεια με την οποία αντιμετωπίζει την αποπληρωμή των ομολόγων της ΕΚΤ, ύψους 35 δισ. που δεν έχουν περικοπεί και αποτελούν κλειδί για την εύρυθμη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος.

Τα διεθνή ΜΜΕ «κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου»

Οι ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις συνεχίζουν να κάνουν τα διεθνή ΜΜΕ να έχουν στραμμένο το ενδιαφέρον τους στο τι θα γίνει στην Ελλάδα μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι μια άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία με βάση το πρόγραμμά του θέτει σε κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα και ενδέχεται να οδηγήσει την Ελλάδα στην έξοδο από το ευρώ.

Η αμερικάνικη The Washington Post αναφέρει ότι η ελληνική κυβέρνηση κατέρρευσε για μια ακόμη φορά υπό το βάρος του προγράμματος λιτότητας της χώρας, και τα αντιμνημονιακά κόμματα προηγούνται στις δημοσκοπήσεις εν όψει των εκλογών. Ο κυβερνητικός συνασπισμός υπό τη ΝΔ κατέρρευσε διότι δεν κατόρθωσε να εκλέξει πρόεδρο της δημοκρατίας. Αυτό που έχει σημασία, είναι εάν η ΝΔ, η οποία βρίσκεται ακόμη δεύτερη (με μικρή απόσταση) στις δημοσκοπήσεις, μπορεί να διατηρήσει την εξουσία μετά από τις εκλογές. Εάν όχι, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει την ευκαιρία να οδηγήσει την Ελλάδα σε ένα chicken-game με τη Γερμανία, στο οποίο διακυβεύονται πολλά.

«Η πλατφόρμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι τόσο απλή όσο και λογική. Θέλουν περισσότερες δαπάνες και λιγότερο χρέος. Συγκεκριμένα, θέλουν να ξοδέψουν 1,3 δισ. ευρώ περισσότερα σε τρόφιμα, υγειονομική περίθαλψη και αποκατάσταση της ηλεκτρικής ενέργειας στα νοικοκυριά που δεν μπορούν πλέον να ανταπεξέλθουν, για να ανακουφίσουν αυτούς που πλήττονται περισσότερο από την κρίση. Και θέλει επίσης να επαναδιαπραγματευτεί, πόσο από το χρέος της Ελλάδας, θα αποπληρώσει η χώρα. Οι τραπεζίτες ασφαλώς θεωρούν ότι κάτι τέτοιο είναι χειρότερο και από τον κομμουνισμό, διότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι –ομολογουμένως- κάπως υπερβολικά αισιόδοξος για το πόσα κεφάλαια θα αντλήσει από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.

Το αμερικάνικο CNN αναφέρεται στην αποτυχία εκλογής ΠτΔ με τίτλο «Ετοιμαστείτε για ένα νέο ελληνικό δράμα». Επισημαίνει πως «η ελληνική Βουλή διαλύεται και η χώρα οδηγείται σε εκλογές με την οικονομία να είναι ευάλωτη» και ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται στις δημοσκοπήσεις», προσθέτοντας ότι το έχει δεσμευτεί «να διαπραγματευτεί τους όρους της οικονομικής συμφωνίας για την Ελλάδα». Επίσης τονίζει ότι έχει δεσμευτεί να «καταργήσει ορισμένες από τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν στη χώρα» και ότι προτίθεται να «ξοδέψει χρήματα σε προγράμματα που θα αυξήσουν τους μισθούς και τις συντάξεις» .Ωστόσο, κάτι τέτοιο θα μπορούσε να «πυροδοτήσει μια κρίση που θα μπορούσε να οδηγήσει την Ελλάδα εκτός ευρωζώνης».

Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters αναφέρει ότι «η αποτυχία των Ελλήνων βουλευτών να εκλέξουν νέο Πρόεδρο στην τελευταία ψηφοφορία, οδηγεί τη χώρα σε πρόωρες εκλογές που θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν το διεθνές πρόγραμμα διάσωσής της, το οποίο χρειάζεται για να πληρώνει τους λογαριασμούς της». Ο ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς «που θέλει να ακυρώσει το μνημόνιο που έχει υπογράψει η Ελλάδα με την ΕΕ και το ΔΝΤ και να διαγράψει μεγάλο μέρος του χρέους της χώρα έχει σταθερό προβάδισμα επί μήνες στις δημοσκοπήσεις, αλλά αυτό έχει μειωθεί τις τελευταίες εβδομάδες».

Η αγγλική The Financial Times επισημαίνει πως από τη μια πλευρά στέκει ο αριστερός λαϊκισμός στυλ ΣΥΡΙΖΑ και Podemos και από την άλλη τα παραδοσιακά κόμματα που δεν πείθουν, καθώς και αυτά με τη σειρά τους ρέπουν προς μια μορφή λαϊκίστικής ανάγνωσης. Αναφέρει συγκεκριμένα: «Είτε φορά ρούχα της αριστεράς, είτε της δεξιάς, ο ευρωπαϊκός λαϊκισμός προσφέρει απλοϊκές ακόμη και παράλογες λύσεις σε πολύπλοκα προβλήματα. Για παράδειγμα η πρόταση – που θέτει το Κόμμα Ανεξαρτησίας της Βρετανίας ή οι Δημοκράτες της Σουηδίας – ότι η καταστολή της μετανάστευσης θα λύσει τα κοινωνικά προβλήματα της χώρας είναι λάθος διάγνωση του προβλήματος και κατά συνέπεια λάθος ελπίδα για τη γιατρειά. Το ίδιο ισχύει και με τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ και των Podemos για μεγάλες αυξήσεις των δημοσίων δαπανών και του κατώτατου μισθού, λες και αυτά τα μέτρα μπορούν να υποκαταστήσουν τις δύσκολες αλλά αναγκαίες επιλογές για να αντιμετωπιστούν τα βαθιά προβλήματα της Ελλάδας και της Ισπανίας».

Τέλος η The Wall Street Journal αναφέρει ότι πολλοί επενδυτές φοβούνται ότι οι ήδη οι τεταμένες σχέσεις με την τρόικα μπορεί να χαλάσουν, εάν μία κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ υπαναχωρήσει από μεταρρυθμίσεις και μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής που έχει εφαρμόσει η Ελλάδα.

Πιθανή έξοδο από το Ευρώ

Παράλληλα το σενάριο του Grexit έχει επανέλθει και θα συνεχίζει να παίζει δυναμικά εξαιτίας της προβλεπόμενης πολιτικής αστάθειας και της προοπτικής ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Δύο στους δέκα επενδυτές, σύμφωνα με το newmoney.gr εκτιμούν ότι η Ελλάδα θα βγει από το ευρώ μέσα στο 2015 με βάση το δείκτης EBI της Sentix για την διάσπαση της Ευρωζώνης.

Το ενδεχόμενο ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία προκάλεσε “βουτιά” έως και 11% στην ελληνική αγορά και φόβισε τους επενδυτές, οι οποίοι πλέον “βλέπουν” ότι η πιθανότητα του Grexit αυξάνεται δραματικά. Σύμφωνα με τον δείκτη διάσπασης της Ευρωζώνης (break up index) της Sentix, οι αγορές βλέπουν τριπλάσια πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ (18,8%) σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2014 (5,9%).

O δείκτης διάσπασης της Ευρωζώνης ενισχύθηκε τον Δεκέμβριο στο υψηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του 2013, στο 19,9% , ποσοστό που σύμφωνα με τη Sentix σημαίνει ότι το 1/5 των επενδυτών αναμένει τουλάχιστον μία χώρα της Ευρωζώνης να βγει από το ευρώ το 2015. Ολοι οι θεσμικοί επενδυτές (100%) περιμένουν ότι αυτό το μέλος θα είναι η Ελλάδα ενώ και το ποσοστό για τους ιδιώτες επενδυτές που περιμένουν το ίδιο είναι αυξημένο στο 89,6%. Αντίθετα, παρά το υψηλό ενδεχόμενο Grexit ο δείκτης της Sentix για τη μετάδοση στην Ευρωζώνη ( Contagion Index) υποχώρησε στο 34,3%, σε χαμηλό από τον Δεκέμβριο του 2012. Αυτό δείχνει ότι η συνολική σταθερότητα της Ευρωζώνη έχει βελτιωθεί κι ότι οι επενδυτές θεωρούν την περίπτωση της Ελλάδας μεμονωμένη.

«Θυσία» της Ελλάδας ;

Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και η πολυφωνία των στελεχών και των οικονομολόγων του δεν πείθουν την Ε.Ε., ανησυχούν τις αγορές και για αυτό δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να «θυσιάσουν» την Ελλάδα για να αποτρέψουν τους πολίτες άλλων κρατών – μελών να ψηφίσουν ριζοσπαστικά αριστερά και ακροδεξιά κόμματα. Μια εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να ενισχύσει τη δημοτικότητα εξτρεμιστικών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη, με αποτέλεσμα πιθανόν κακές επιλογές πολιτικής.

Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ ακολουθήσει την υπεροπτική του πολιτική διατυμπανίζοντας ότι με την άνοδό του στην εξουσία μπορεί να αλλάξει τις τύχες όλης της Ευρώπης και να κάνει τις αγορές να «χορεύουν» στο πρόσταγμά του, τότε οι τεχνοκράτες της Τρόικας είναι πολύ πιθανό να διακόψουν το πακέτο στήριξης.

Η πρόσφατη δήλωση του γερμανού υπουργού Οικονομικών δηλώση Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι «οι νέες εκλογές δεν αλλάζουν το ελληνικό χρέος. Κάθε νέα κυβέρνηση πρέπει να σεβαστεί τις συμφωνίες που έχουν συναφθεί από τους προκατόχους της» δεν αφήνει περιθώρια για αισιόδοξες προβλέψεις.

Η αξιωματική αντιπολίτευση και εν δυνάμει αυριανή κυβέρνηση δεν έχει μέχρι στιγμής ένα Plan B στο πιθανό σενάριο που Ε.Ε. δεν ενδώσει στα αιτήματά της. Η κατάσταση επιβαρύνεται ακόμα περισσότερο από την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ  που είναι εναντίον κάθε ξένης επενδυτικής δραστηριότητας στην Ελλάδα.

Φυσικά όσοι διαφωνούσαν με την προσφυγή στις κάλπες γιατί απλά βάζουν κάτω τα δεδομένα και διαπιστώνουν τι βγαίνει και τι δεν βγαίνει με τους αριθμούς είναι «προβοκάτορες», «φασίστες» και «ρατσιστές». Τρεις βολικές λέξεις που προσφέρουν ασυλία στους επικριτές τους και τους «απαλλάσσουν» από το να δώσουν πειστικές απαντήσεις σε ουσιαστικά ερωτήματα που χρειάζεται να ξέρει και ο λαός.

* Ηρόστρατος : Πυρπόλησε το 356 π.χ. το Ναό της Αρτέμιδας στην Έφεσο προκειμένου να μείνει το όνομά του στην Ιστορία.