Ελλάδα και Σερβία οι “πύλες εισόδου” της Κίνας στην Ευρώπη;

Μαζί με τα 65 γενέθλιά της Κίνας στις αρχές Οκτωβρίου συνέπεσε και η ανασκόπηση του 18^ου Εθνικού Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας υπό την ηγεσία του Προέδρου κ. Σι Τζινπίνγκ .

Ο Σι Τζινπίνγκ, ο σημερινός Κινέζος ηγέτης, έχει εξελιχθεί σε έναν από τους ισχυρότερους Κινέζους ηγέτες από την εποχή του Μάο. Η αποστολή του είναι διπλή. Πρώτος στόχος του είναι να διατηρήσει την οικονομική ανάπτυξη και ταυτόχρονα να σταματήσει την υπερβολική εξάρτηση από τις επενδύσεις σε ακίνητα και υποδομές, που απειλούν να βυθίσουν τη χώρα στα χρέη. Πολλά, όμως, θα εξαρτηθούν από το πώς θα τα καταφέρει με το δεύτερο κομμάτι της αποστολής του: την εγκαθίδρυση κράτους δικαίου

Σύμφωνα με τις κινεζικές πηγές, ο κ. Σι Τζινπίνγκ προσαρμόζει την εσωτερική κοινωνική μεταρρύθμιση και την εξωτερική αλλαγή αναμιγνύοντας τον παραδοσιακό Κινεζικό πολιτισμό και την διπλωματική παράδοση, συνδυάζοντας τη διπλωματική στρατηγική και το όραμά του με τα χαρακτηριστικά της εποχής.

Από τον Μάρτιο του 2013 έως σήμερα, σε περίπου ενάμιση χρόνο, ο Κινέζος ηγέτης με τις περιοδείες του έχει καλύψει μεγάλες χώρες όπως τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, μερικές Ευρωπαϊκές χώρες και μερικές γειτονικές χώρες στην ανατολική, νοτιοανατολική, κεντρική Ασία και μερικές αναπτυσσόμενες χώρες στην Αφρική και την Λατινική Αμερική.

Στην κορυφή της λίστας των διπλωματικών στόχων της Κίνας βρίσκονται οι καλύτερες σχέσεις με τις υπερδυνάμεις. Η Κίνα θα στοχεύσει σε μια νέου τύπου σχέση με τις ΗΠΑ ενώ θα αναβαθμίσει τη στρατηγική συνεργασία της με τη Ρωσία. Επιπλέον σκοπεύει να συντονίσει τις στρατηγικές ανάπτυξης με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η βελτίωση των σχέσεών της με τις γειτονικές χώρες αποτελεί στόχο αλλά και δύσκολο εγχείρημα, ταυτόχρονα. Η αποπυρηνικοποίηση της Βόρειας Κορέας, η οικονομική ανάκαμψη του Αφγανιστάν και η διευθέτηση των διαφορών στις θαλάσσιες διεκδικήσεις με τις γειτονικές χώρες και κυρίως με την Ιαπωνία, αποτελούν προτεραιότητα για την Κίνα.

Τέλος, καταβάλλονται προσπάθειες να εδραιωθεί η οικονομική συνεργασία με τις αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής, με τις Αραβικές χώρες και με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Δίνεται, επίσης, μεγάλο βάρος στην εγκαθίδρυση ζωνών ελευθέρου εμπορίου με τη Νότια Κορέα και την Αυστραλία, ενώ θα προωθηθεί και το σχέδιο για αναβίωση του Δρόμου του Μεταξιού.

Γιατί όμως παρακολουθούμε την εξωτερική πολιτική της Κίνας; Διότι το πεδίο ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων στη Βαλκανική φαίνεται να λαμβάνει άλλες διαστάσεις με τις ΗΠΑ (μέσω ΝΑΤΟ και ΕΕ), Ρωσία (μέσω Σερβίας), Κίνας (μέσω Σερβίας), να καθιστούν το μέλλον ασφαλείας και το πεδίο διπλωματικής δράσης περισσότερο πολύπλοκο.

Η Κίνα, οικονομική και στρατιωτική δύναμη σήμερα, εξακολουθεί να έχει ενδιαφέροντα στη ΝΑ Ευρώπη. Ωστόσο, σήμερα η κατεύθυνση της στρατηγικής της αλλάζει προς την άσκηση επιρροής μέσω βελτίωσης των εμπορικών και εμβρυϊκών πολιτικών συμμαχιών, της προώθησης στενότερων σχέσεων με τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις της περιοχής και της διδασκαλίας της κινέζικης γλώσσας σε σχολεία των Βαλκανίων.

Η Κίνα διατηρεί μερίδιο σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής στη Σερβία, σε εργοστάσιο αυτοκινήτων στη Βουλγαρία, σε επιχειρήσεις στο Βουκουρέστι, σε ορυχεία στην Αλβανία και συζητά με την Τουρκία για τη βελτίωση των εμπορικών τους σχέσεων.

Συνδυάζοντας το ενδιαφέρον της Κίνας για την διάνοιξη νέων μεταφορικών διαύλων με τις μεγάλες Κινέζικες επενδύσεις στο λιμένα του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, καθώς και παρεμφερή έργα στον τομέα υποδομών στις χώρες της νότιας και νοτιοανατολικής Ευρώπης, βλέπουμε ότι η Κίνα δημιουργεί εναλλακτική οδό για την είσοδο των προϊόντων της στην Ευρώπη, η οποία είναι η μεγαλύτερη αγορά της και η οποία, σε αντίθεση με τους λιμένες της βορείου Ευρώπης, θα ήταν επί 99ετία υπό την επιρροή και διαχείριση της, ενισχύοντας σημαντικά τη γεωπολιτική της θέση.

Μολονότι η Κίνα εξακολουθεί να είναι αντίθετη στην ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, οι κινεζικές επιχειρήσεις ανθούν στο Κοσσυφοπέδιο, όπου δραστηριοποιούνται 454 κινεζικές επιχειρήσεις και κατέχου το 9% των συνολικών εξαγωγών του Κοσσυφοπεδίου.

Η λειτουργία της εταιρείας Cosco στο λιμάνι του Πειραιά παραμένει το παράδειγμα κινεζικών επενδύσεων. Η εμπορευματική κίνηση -ο αριθμός των εμπορευματοκιβωτίων που διέρχονται από το λιμάνι σε ένα χρόνο- έφθασε τα 2,5 εκατομμύρια μετά μία επένδυση ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ για την επέκταση των εγκαταστάσεων.

Μερικά μεγάλα ονόματα, όπως της κινεζικής εταιρείας τηλεπικοινωνιακών κατασκευών Huawei και της ιαπωνικής Sony, έχουν αρχίσει να διακινούν προϊόντα τους μέσω του λιμανιού του Πειραιά, τα οποία κατευθύνονται σιδηροδρομικά στην κεντρική Ευρώπη. Η δυναμική υπάρχει για να γίνει ο Πειραιάς ένας κόμβος τροφοδοσίας για την Κεντρική Ευρώπη την Ανατολική Μεσόγειο και τη Βόρεια Αφρική.

Τον προσεχή Δεκέμβριο θα πραγματοποιηθεί Σύνοδος 16 ηγετών χωρών της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης στο Βελιγράδι με αφορμή την πρώτη επίσκεψη πρωθυπουργού της Κίνας στο Βελιγράδι, μετά 30 χρόνια. Ο πρωθυπουργός της Κίνας Λι Κετσιάνγκ θα επισκεφθεί το Βελιγράδι τον Δεκέμβριο και θα διεξαχθεί η Σύνοδος των ηγετών των χωρών της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης.

Στο περιθώριο της επίσκεψής του στο Βελιγράδι, ο Κινέζος πρωθυπουργός, μαζί με τους ομολόγους της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς και της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν θα υπογράψουν συμφωνία για την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Βελιγράδι-Βουδαπέστη. Επιπλέον, οι πρωθυπουργοί της Σερβίας και της Κίνας θα εγκαινιάσουν τη γέφυρα Ζέμουν-Μπόρτσε.

Να επισημάνουμε ότι ο Κινέζος Πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ πρόσφατα συζήτησε με τον Έλληνα πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά και συμφώνησαν η σιδηροδρομική γραμμή Βουδαπέστη-Βελιγράδι να συνδεθεί με τη Θεσσαλονίκη κάτι που και για τη Σερβία αυτό θα αποτελέσει το μεγαλύτερο έργο υποδομής.