Χωρίς συμμάχους η κυβέρνηση σε Ευρώπη και Ελλάδα

Τα πράγματα γίνονται δύσκολα χωρίς βαρβάρους. Εκεί που το ΔΝΤ ήταν ο απόλυτος εχθρός, λόγω των απαιτήσεών του για μειώσεις συντάξεων, του αφορολόγητου ορίου και του κόστους του Δημοσίου, η ενδεχόμενη αποχώρησή του από το ελληνικό πρόγραμμα γίνεται πραγματικός εφιάλτης.

Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να ακολουθήσει η Ολλανδία, αφού η κυβέρνησή της έχει αναλάβει τέτοια δέσμευση και έχει κάθε λόγο να την τηρήσει εν όψει των εκλογών της 15ης Μαρτίου, ενώ το Βερολίνο συμπεριφέρεται σαν να μην υπάρχει plan b για την ευρωζώνη.

Μιλώντας στο πρακτορείο Bloomberg, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε κατέστησε σαφές πως αν το Ταμείο απεμπλακεί, τότε «το πρόγραμμα θα τερματιστεί καθότι μία από τις προϋποθέσεις του, η βάση, έχει καταστραφεί». Στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας, ο ισχυρός άντρας της Γερμανίας άφησε τα χειρότερα ενδεχόμενα ανοιχτά, συνδέοντας ευθέως τη συνέχιση της προσπάθειας διάσωσης της χώρας μας με την παρουσία του ΔΝΤ. Το σκεπτικό του είναι ότι αν το ΔΝΤ μάς πει «αντίο», αυτό θα οφείλεται στη μη τήρηση των δεσμεύσεων από την ελληνική πλευρά και για το λόγο αυτό οι Γερμανοί βουλευτές δεν θα εγκρίνουν νέο πρόγραμμα προκειμένου να μην επιβραβευθεί η ελληνική ασυνέπεια.

Τα υπόλοιπα, ότι το ΔΝΤ είναι με το ένα πόδι έξω από το ελληνικό πρόγραμμα επειδή δεν αναγνωρίζει τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους χωρίς κούρεμα (το οποίο αποκλείει το Βερολίνο) και επειδή καθορίζονται αδιανόητα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα (τα οποία επιβάλλει το Βερολίνο), προφανώς δεν λαμβάνονται υπόψη από τον Β. Σόιμπλε. Ομως δεν έχει καμία σημασία πού βρίσκεται το δίκιο και πού το άδικο, αυτό που μετράει είναι ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών είναι ο ταμίας και επομένως ο λόγος του μετράει περισσότερο από οποιουδήποτε άλλου στην ευρωζώνη.

Μέχρι να κάνει αυτή την ξεκάθαρη δήλωση είχαν προηγηθεί διαρροές επί διαρροών κατά τις οποίες θα μπορούσε το ΔΝΤ να μείνει φεύγοντας, δηλαδή διατηρώντας ρόλο τεχνικού συμβούλου, όπως και ότι θα μπορούσε να φτιαχτεί ένα νέο πρόγραμμα από την αρχή, χωρίς τη συμμετοχή του, παρόλο που κάτι τέτοιο θα απαιτούσε έγκριση από εθνικά κοινοβούλια της ευρωζώνης, οπωσδήποτε και από το γερμανικό. Κάπως έτσι, με τις δηλώσεις Σόιμπλε από το Νταβός, μπήκε ένα απότομο τέλος στα σενάρια αποχώρησης του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα και ομαλής συνέχειας, αφού το Βερολίνο υποστηρίζει ανοιχτά πλέον τη διάζευξη «ΔΝΤ ή ελληνικό χάος».

Αυτό που ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί είναι αν το ΔΝΤ θα επιμείνει στη νομοθέτηση μέτρων-σοκ εδώ και τώρα ή θα μεταφέρει την πίεση λίγους μήνες αργότερα, απελευθερώνοντας την ολοκλήρωση της αξιολόγησης που καρκινοβατεί για διάφορους λόγους, οι οποίοι είναι όμως τόσο μπερδεμένοι που δυσκολεύεται κανείς να βγάλει άκρη ως προς το πού αρχίζουν οι πραγματικές εκκρεμότητες και πού τελειώνει η άσκηση πίεσης για πολιτικούς λόγους από την πλευρά των πιστωτών.

Εσωτερικό μέτωπο

Τα πράγματα δεν είναι δύσκολα για την κυβέρνηση μόνο στη διαπραγμάτευση με τους πιστωτές, είναι δύσκολα και στην εσωτερική διαχείριση. Η ιδέα του Μεγάρου Μαξίμου για εκλογές με απλή αναλογική, εφόσον συνεργαζόταν η Δημοκρατική Συμπαράταξη και κατέθετε τώρα τη δική της πρόταση για την αλλαγή του εκλογικού νόμου, την οποία θα στήριζε η κυβέρνηση, δεν ευδοκίμησε.

Η Φώφη Γεννηματά όχι απλώς απέκλεισε κατηγορηματικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο αλλά επιπροσθέτως, στην τελευταία της ομιλία στη Βουλή, προκάλεσε ενθουσιασμό ακόμη και σε βενιζελικούς χάρη στην οξύτητα της κριτικής της προς την κυβέρνηση. Ειδικά στο θέμα του ΔΟΛ φάνηκε πιο σκληρή απ’ όλους τους πολιτικούς αρχηγούς της αντιπολίτευσης, όπως λεγόταν μετά σε πηγαδάκια βουλευτών. Συνεργάτες της βεβαιώνουν ότι η επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης το εννοεί όταν μιλάει για ίσες αποστάσεις απέναντι στη Ν.Δ. και στον ΣΥΡΙΖΑ και θα το αποδεικνύει συνεχώς το επόμενο διάστημα κρατώντας αποστάσεις από την κυβέρνηση και απορρίπτοντας τις πρωτοβουλίες του ΣΥΡΙΖΑ για προσέγγιση.

Αποψή της είναι ότι πρέπει να σχηματιστεί οικουμενική κυβέρνηση με συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-Ν.Δ. και ο ρόλος που βλέπει για τον εαυτό της στο μέλλον είναι αυτός της αρχηγού αξιωματικής αντιπολίτευσης. Στο επιτελείο της πιστεύουν ότι σύντομα θα καταγραφεί ενίσχυση της δυναμικής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης μετά την απόφαση για συμμετοχή του Γιώργου Παπανδρέου και τη διεύρυνση της κοινοβουλευτικής ομάδας με δύο βουλευτές (Λ. Γρηγοράκος, Αχ. Ιλχάν). Πιστεύουν, εξάλλου, ότι είναι θέμα χρόνου να έχουν εισροές από απογοητευμένους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ και παραπέμπουν σε πρόσφατη πολιτική εκδήλωση για την οικονομία στην οποία υπήρχε συνωστισμός, ενώ μεταξύ των παρευρισκομένων ήταν και ο ανεξάρτητος βουλευτής (προερχόμενος από το Ποτάμι) Χάρης Θεοχάρης.

Η διείσδυση στο Κέντρο απασχολεί τον ΣΥΡΙΖΑ, απασχολεί και τη Ν.Δ. Η συνεργασία με τη Δράση ήταν λίγο-πολύ αναμενόμενη όμως μπορεί να πρόκειται για ένα πρώτο βήμα που θα έχει συνέχεια, αφού θα μπορούσε να γίνει αμέσως μετά την εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία, όμως πέρασε καιρός προετοιμασίας της στρατηγικής των ανοιγμάτων. Μέχρι τώρα απόφαση της ηγεσίας της Ν.Δ. ήταν ότι δεν πρόκειται να επιδιώξουν μεταγραφές βουλευτών άλλων κομμάτων για λόγους αρχής. Ομως, πληθαίνουν οι εκτιμήσεις κατά τις οποίες μπορεί να ήρθε η ώρα για πολιτική ανοιγμάτων που μπορεί να προσωποποιηθεί το επόμενο διάστημα, αφού ενδιαφερόμενοι για προσέγγιση με τη Ν.Δ. υπάρχουν.

Οι συσχετισμοί δυνάμεων δεν ευνοούν την ελληνική διάσωση

Κανείς δεν ξέρει μέχρι πόσο ακόμη θα τραβήξει το σκοινί ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, όλοι όμως αντιλαμβάνονται ότι η Ε.Ε. αλλάζει, κλίνοντας προς τα δεξιά και αυτό σημαίνει ότι δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο οι δυνητικές πολιτικές συμμαχίες της κυβέρνησης. Η ήττες της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας διαδέχονται η μία την άλλη. Την πανωλεθρία του Ματέο Ρέντσι στο ιταλικό δημοψήφισμα ακολούθησε η εκλογή του κεντροδεξιού Αντόνιο Ταγιάνι στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στη δική του πολιτική οικογένεια ανήκει ο Ντόναλντ Τουσκ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπως επίσης και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, κάτι που αλλάζει μια κοινοτική παράδοση μοιράσματος του παιχνιδιού σε διαφορετικές πολιτικές ομάδες.

Η Κεντροαριστερά γκρεμίζεται στη Γαλλία, όπου η μάχη είναι μεταξύ Δεξιάς και Ακροδεξιάς, περνάει μεγάλη κρίση στην Ισπανία, αποκλείστηκε από την προεδρική εκλογή στην Αυστρία, ενώ στις εκλογές που έρχονται σε Ολλανδία, Γαλλία και Γερμανία δεν διαφαίνεται μια έστω καλή επίδοση. Το επιστέγασμα είναι σαφώς η έναρξη της εποχής του Ντόναλντ Τραμπ, που έχει άμεσες επιπτώσεις στη διατλαντική σχέση αφού ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του Μπαράκ Ομπάμα, δεν πιστεύει στη συνοχή της Ε.Ε. και δεν δείχνει να τον ενδιαφέρει η διατήρησή της. Αλλωστε, η παρέμβαση της Βρετανίδας πρωθυπουργού Τερέζα Μέι υπέρ του σκληρού Brexit θεωρήθηκε ως αποτέλεσμα των θεωριών Τραμπ υπέρ μιας επικείμενης διάλυσης της Ε.Ε. και της έμμεσης ενθάρρυνσής του προς το Λονδίνο να οργανώσει τη φυγή του από το ευρωπαϊκό σύστημα.

Ολα αυτά, ειδικά για τη χώρα μας, σημαίνουν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει λόγους να παρέμβει υπέρ της ελληνικής διάσωσης αφού δεν τον ενδιαφέρει η προστασία του πιο αδύναμου κρίκου της ευρωζώνης, ενώ ούτε καν τον αφορά η προστασία της ίδιας της ευρωζώνης, στο πλαίσιο ενός δόγματος απομονωτισμού που τον απομακρύνει από την εδώ πλευρά του Ατλαντικού.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΠΑΝΟΥ

Διαβάστε περισσότερα στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής