Χαβιέρ Σαμπέδρο (El Pais): Στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας πέθαναν 130.000 άνθρωποι – Η πανδημία έχει στοιχίσει ως τώρα τη ζωή σε 1,5 εκατομμύριο

Ο απερχόμενος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ αποσταθεροποίησε την ευρωπαϊκή αμυντική στρατηγική με τις αποσύρσεις στρατευμάτων και τις ανομολόγητες σχέσεις με τη Ρωσία του Πούτιν, δεν είναι ο πρώτος όμως που ζήτησε από την Ευρώπη, ή τουλάχιστον από τις 21 χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ, να τηρήσουν τη δέσμευσή του να αφιερώνουν το 2% του ΑΕΠ στις στρατιωτικές δαπάνες. Παραδόξως, μόνο η Εσθονία, η Λετονία και η Ελλάδα καλύπτουν αυτό το ποσοστό. Ισως είναι οι χώρες που αισθάνονται πιο απειλούμενες, είτε για γεωγραφικούς είτε για άλλους λόγους.

Το θέμα όμως είναι ότι στους πολέμους της Γιουγκοσλαβίας πέθαναν 130.000 άνθρωποι μέσα σε τέσσερα χρόνια. Ενώ ένας χρόνος πανδημίας έχει στοιχίσει ως τώρα τη ζωή σε 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Από τι λοιπόν προστατεύουμε τον εαυτό μας; Από μερικούς δικτάτορες οπερέτας ή από τους ιολογικού χαρακτήρα δολοφόνους που μας χαρίζει η μητέρα φύση; Ολη η στρατιωτική μας ισχύς αποδείχθηκε άχρηστη μπροστά στο μακελειό της Συρίας, όπου έχασαν τη ζωή τους μισό εκατομμύριο άνθρωποι. Οι επιστημονικές μας γνώσεις, αντιθέτως, σώζουν πολύ περισσότερο κόσμο από τους χίλιους τρόπους να κάνουμε πόλεμο που έχουμε μάθει σε δέκα χιλιετίες φονικού ενστίκτου. Είμαστε σίγουροι ότι κάνουμε το σωστό;

Η Προπαρασκευαστική Δράση για την Αμυντική Ερευνα (PADR) της Ευρωπαϊκής Ενωσης χρηματοδοτεί προγράμματα υψηλής τεχνολογίας συνολικού ύψους 90 εκατομμυρίων ευρώ, που θα ενταχθούν τον επόμενο χρόνο στο νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας, προϋπολογισμού 7 δισεκατομμυρίων ευρώ για επτά χρόνια. Ο προϋπολογισμός των Ηνωμένων Πολιτειών, βέβαια, δεν έχει καμιά σχέση μ’αυτούς τους αριθμούς, καθώς δεσμεύει κάθε χρόνο 80 δισεκατομμύρια δολάρια (66 δισεκατομμύρια ευρώ) για τη στρατιωτική έρευνα.

Τα ποσά αυτά είναι για ιδρύματα εφαρμοσμένης επιστήμης όπως το Ιδρυμα Φραουνχόφερ της Γερμανίας, η γαλλική Thales ή η ευρωπαϊκή πολυεθνική εταιρεία πυραύλων MBDA. Οι προϋπολογισμοί επανεξετάζονται κάθε χρόνο και οι αναλυτές εκτιμούν ότι τα επόμενα χρόνια θα περιλάβουν την τεχνητή νοημοσύνη και νέα υλικά, πάντα με σκοπό να πλήξουν έναν υποθετικό εχθρό.

Εδώ και 80 χρόνια ακολουθούμε αυτή την αμυντική στρατηγική, που είναι πλήρως προσανατολισμένη προς τον πόλεμο, τον οποίο θεωρούμε εξίσου αναπόφευκτο με μια φυσική καταστροφή. Αυτό δεν είναι όμως δεδομένο. Ας φανταστούμε τη διάθεση όλων αυτών των ποσών για την καταπολέμηση της φτώχειας, της κλιματικής αλλαγής και διαφόρων ασθενειών που αποδεκατίζουν τον πλανήτη. Είναι πιθανό αυτή η στρατηγική να αποτρέψει περισσότερες συγκρούσεις από το τελευταίο μοντέλο πυραύλου ή υπερσύγχρονου όπλου, το οποίο αργά ή γρήγορα θα περάσει στα χέρια κάποιου ψυχοπαθούς με αρκετή δύναμη για να σφάξει τον λαό του. Τι κόσμος!

(*) Ο Χαβιέρ Σαμπέδρο είναι αρθρογράφος της El Pais/ photo reuters)