Χάνει υποστηρικτές ο ρωσικός αγωγός φυσικού αερίου

Χάνει όσο περνάει ο καιρός υποστηρικτές η δημιουργία του ρωσικού αγωγού Turkish Stream, καθώς η Σερβία, χώρα- κλειδί για την υλοποίηση του σχεδίου, αρχίζει να κάνει πίσω και δηλώνει ότι δεν θα συμμετάσχει.

Η πρώτη δήλωση ότι η Σερβία αλλάζει στάση ήρθε στις 8 Μαίου όταν ο πρόεδρος της χώρας Τ. Νίκολιτς χαρακτήρισε σε συνέντευξή του στο ρωσικό πρακτορείο Interfax, ανέφικτη την υλοποίηση του project, διαμηνύοντας ότι η χώρα του δεν θα δεχθεί αέριο από το συγκεκριμένο αγωγό, αν και όποτε κατασκευαστεί.

Η είδηση έχει ξεχωριστή σημασία με την έννοια ότι η Σερβία είναι παραδοσιακός σύμμαχος της Ρωσίας στην περιοχή, και μέχρι πολύ πρόσφατα η κυβέρνησή της εμφανιζόταν να είναι υπέρμαχη του αγωγού.

Μπορεί ο σέρβος πρόεδρος την ακριβώς επομένη ημέρα των δηλώσεών του να τις ανασκεύασε, ωστόσο η εντύπωση ότι η Σερβία αλλάζει στάση ισχυροποιήθηκε πριν από μερικές ημέρες από νέες δηλώσεις, αυτή τη φορά του πρωθυπουργού της Α. Βούσιτς.

Μιλώντας στο πρακτορείο Associated Press τις ημέρες ακριβώς που ο έλληνας υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτης Λαφαζάνης δήλωνε από τη Μόσχα ότι στις 18-20 Ιουνίου επίκειται υπογραφή της συμφωνίας για τον αγωγό, ο Βούσιτς είπε ότι η χώρα του, αποδεχόμενη τις συστάσεις των ΗΠΑ, σχεδιάζει να μειώσει όσο είναι δυνατόν την εξάρτηση της χώρας από το ρωσικό αέριο, γι’ αυτό και θα επιδιώξει να ενισχύσει τις διασυνδέσεις της με τα παρακλάδια του αγωγού Trans Adriatic Pipeline (TAP), που θα μεταφέρει από το 2019 και μετά, δια μέσω της Ελλάδας, το αζέρικο φυσικό αέριο στην κεντρική Ευρώπη.

Πρόκειται για δηλώσεις που ερμηνεύτηκαν ως δείγμα αλλαγής στάσης της Σερβίας προς τον Turkish Stream, πόσο μάλλον όταν το Βελιγράδι βρίσκεται παραδοσιακά πολύ κοντά στη Μόσχα, καθώς οι περισσότερες από τις ενεργειακές εταιρείες της χώρας (π.χ. διυλιστήρια), είναι θυγατρικές ρωσικών κολοσσών.

Η εντύπωση πως η στήριξη των κρατών των Βαλκανίων στον ρωσικών συμφερόντων αγωγό, μειώνεται όσο περνάει ο καιρός, είναι αισθητή, αν λάβει κανείς υπόψιν του και τα όσα συμβαίνουν στη FYROM.

H γειτονική χώρα, ακριβώς λόγω της πολιτικής αναταραχής δεν μπορεί να λογίζεται στα σοβαρά υπόψιν ως κράτος διέλευσης του ρωσικού αγωγού, όπως προέβλεπε το αρχικό πλάνο βάσει του οποίου το έργο θα ακολουθούσε τη διαδρομή Τουρκία-Ελλάδα-Σκόπια-Σερβία- Ουγγαρία-Αυστρία.

Ειδικά πάντως στην περίπτωση των Σκοπίων δεν απουσιάζουν και τα σενάρια συνομωσίας σύμφωνα με τα οποία πίσω από την πολιτική αναταραχή βρίσκονται οι ΗΠΑ που δείχνουν έτσι την αντίδρασή τους στην πρόθεση της κυβέρνησης Γκρούεφσκι να παράσχει στήριξη στο project της Μόσχας.

Υπενθυμίζουμε ότι το μεγαλόπνοο ρωσικής εμπνεύσεως πλάνο, προβλέπει τη μεταφορά 47 δισ. κυβικών μέτρων ρωσικού αερίου ετησίως δια μέσω Ελλάδας-Σκοπίων-Σερβίας-Ουγγαρίας ως τον κόμβο “Μπαουμγκάρτεν” της Αυστρίας, που αποτελεί και το σημείο από όπου διακλαδώνονται αγωγοί προς όλη την Ευρώπη.

Οι υποστηρικτές
Αρχικά, οι βασικοί υποστηρικτές του σχεδίου ήταν η Ελλάδα, η Σερβία και η Ουγγαρία, ενώ τα Σκόπια το συζητούσαν. Τα πράγματα όμως δείχνουν να αλλάζουν, οι αρχικοί ένθερμοι υποστηρικτές του σχεδίου, αρχίζουν να μειώνονται, και η χώρα που συνεχίζει να υποστηρίζει πιο σθεναρά απ’ όλους το έργο είναι η Ελλάδα.

Με τη διαφορά ότι οι Ρώσοι δεν ενδιαφέρονται για τη μικρή ελληνική, αλλά για τη μεγάλη ευρωπαική αγορά, και χωρίς Σερβία και Σκόπια, το ρωσικό αέριο δεν θα μπορέσει ποτέ να φτάσει στην καρδιά της Ευρώπης, όσο και να το επιθυμούν οι εγχώριοι υποστηρικτές του έργου.

Στην ουσία παίζεται ξανά ένα σκληρό γεωοπολιτικό πόκερ, και δεν είναι τυχαίο ότι ο Σέρβος Πρωθυπουργός Βούσιτς, την επομένη των δηλώσεών του, έκανε περίπου ότι και προ μερικών εβδομάδων ο Πρόεδρος της χώρας Νίκολιτς. Δεδομένων των πολύ καλών σχέσεων που διατηρεί η χώρα του με τη Μόσχα, προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από τις αρχικές του δηλώσεις.

Είπε συγκεκριμένα πως όσα δήλωσε την προηγούμενη ημέρα δεν σημαίνουν ότι η χώρα του «γυρνά την πλάτη» στη Ρωσία σε ότι αφορά στον ενεργειακό τομέα. Παρά προσπαθεί να ενισχύσει την ενεργειακή της ασφάλεια, με δεδομένο ότι η Μόσχα θα πάψει να διοχετεύει από το 2019 και μετά, φυσικό αέριο προς την Ευρώπη μέσω του δικτύου της Ουκρανίας.