Μπορεί η Ρωσία να ναυπηγήσει ένα νέο μεγάλο αεροπλανοφόρο και να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ;

Έτοιμη να εισέλθει σε μια νέα κούρσα ναυτικών εξοπλισμών με την Κίνα και τις ΗΠΑ είναι η Ρωσία σύμφωνα με τον Αρχηγό του Ρωσικού Ναυτικού Viktor Chirkov ο οποίος δήλωσε ότι μέσα στα επόμενα χρόνια η ναυπηγική βιομηχανία της χώρας του θα μπορεί να παραδώσει σε υπηρεσία ένα νέο υπέρ αεροπλανοφόρο.

Οι δηλώσεις του Αρχηγού του Ναυτικού έρχονται να συμπληρώσουν τις αποκαλύψεις του Κρατικού Ερευνητικού Κέντρου Krylov της Αγίας Πετρούπολης σύμφωνα με το οποίο οι ναυπηγοί του εργάζονται για τη σχεδίαση ενός νέου αεροπλανοφόρου το οποίο θα είναι το μεγαλύτερο που έχει ναυπηγηθεί μέχρι σήμερα.

Με την Κίνα να ναυπηγεί δύο αεροπλανοφόρα συμβατικής πρόωσης Type 089 εκτοπίσματος 60.000 τόνων και ένα πυρηνοκίνητο Type 085 εκτοπίσματος 90.000 τόνους, τις ΗΠΑ να κυριαρχούν στις θάλασσες με τα αεροπλανοφόρα κλάσης Nimitz και Gerald R. Ford των 100.000 τόνων εκτοπίσματος η Ρωσία δεν μπορούσε να παραμείνει άπραγης και να περιοριστεί στο μοναδικό αεροπλανοφόρο που διαθέτει το Admiral Flota Sovetskovo Soyuza Kuznetsov της ομώνυμης κλάσης.

Όμως οι φιλοδοξίες της Ρωσίας για την ναυπήγηση ενός υπέρ αεροπλανοφόρου προσκρούουν πάνω σε σειρά τεχνικών προβλημάτων τα οποία ξεκινάνε από την σχεδιαστική φιλοσοφία των σοβιετικών/ρωσικών αεροπλανοφόρων που είχαν ναυπηγηθεί μέχρι σήμερα και καταλήγουν στις ναυπηγικές ικανότητες της χώρας.

Πιο αναλυτικά τα σοβιετικά αεροπλανοφόρα δεν αποτέλεσαν σχεδόν ποτέ καθαρόαιμα αεροπλανοφόρα όπως αυτά που ναυπήγησαν οι Αμερικανοί.

Το Σοβιετικό δόγμα θεωρούσε τα αεροπλανοφόρα ως ένα αμυντικό όπλο για την προστασία του σοβιετικού Στόλου από την ομάδα κρούσης των αμερικανικών αεροπλανοφόρων και από τα πυρηνοκίνητα επιθετικά υποβρύχια. Για αυτό το λόγο τα πλοία αυτά κλάσης Admiral Flota Sovetskovo Soyuza Kuznetsov και Kiev χαρακτηρίζονται ως αεροπλανοφόρα/καταδρομικά κατευθυνόμενων πυραύλων, αφού ήταν εξοπλισμένα με ιδιαίτερα βαρύ οπλισμό κατευθυνόμενων πυραύλων επιφανείας-επιφανείας μεγάλης εμβέλειας και τεράστιο αριθμό αντιαεροπορικών πυραύλων.

Τα ρωσικά αεροπλανοφόρα μεταφέρουν μαχητικά εναέριας υπεροχής, αφού εξαιτίας της απουσίας καταπέλτη, τα αεροσκάφη που μπορούν να απογειωθούν από την ράμπα που το Kuznetsov διαθέτει δεν δύναται να μεταφέρουν βαρύ φορτίο αρκετών τόνων για την πραγματοποίηση αποστολών κρούσης.

Χωρίς την υποβοήθηση του καταπέλτη ένα βαρυφορτωμένο αεροσκάφος κρούσης δεν μπορεί να απογειωθεί βασιζόμενο μόνο στην ισχύ των κινητήρων του. Επομένως λόγω αυτής της έλλειψης το ρωσικό αεροπλανοφόρο περιορίζεται στην αξιοποίηση αεροσκαφών εναέριας υπεροχής που μεταφέρουν κυρίως πυραύλους αέρος-αέρος.
Σε αντίθεση με τα ρωσικά τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα διαθέτουν καταπέλτες ατμού οι οποίοι επιτρέπουν στα βαρυφορτωμένα με βόμβες και καύσιμα βομβαρδιστικά να απογειώνονται χωρίς δυσκολία και να πραγματοποιούν αποστολές κρούσης σε μεγάλη απόσταση. Τα αεροπλανοφόρα του αμερικανικού Ναυτικού αποτελούν τις κατεξοχήν επιθετικές μονάδες του Στόλου και φυσικά τους καλύτερους εκπροσώπους της στρατιωτικής ισχύος των ΗΠΑ σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού οι Ρώσοι έχουν εδώ και χρόνια ξεκινήσει την ανάπτυξη ενός νέου καταπέλτη ατμού που θα εξοπλίσει το υπο σχεδίαση αεροπλανοφόρο .

Όμως το παραπάνω δεν αποτελεί το βασικότερο πρόβλημα στην προσπάθεια του ρωσικού Ναυτικού να αποκτήσει ένα νέο μεγάλο αεροπλανοφόρο.

Τα δύο βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ρώσοι στην ναυπήγηση μεγάλων αεροπλανοφόρων

Τα δύο βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ρώσοι έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι το σύνολο των αεροπλανοφόρων τους από την Σοβιετικής εποχή ναυπηγηθήκαν στην Ουκρανία στα ναυπηγεία Nikolayev Νο.444 στην πόλη Mykolaiv της Μαύρης θάλασσας, με αποτέλεσμα οι μηχανικοί και οι τεχνικοί τους να μην διαθέτουν σχετική εμπειρία.

Η απουσία της εμπειρίας αυτής φάνηκε στις εκτεταμένες εργασίες ανακατασκευής που πραγματοποιήθηκαν στο πρώην Σοβιετικό νυν Ινδικό αεροπλανοφόρο INS Vikramaditya κλάσης Kiev, όπου ενώ ο αρχικός προϋπολογισμός ήταν 974 εκατ. δολάρια τελικά το κόστος των εργασιών έφτασε τα 2,33 δις δολάρια, ενώ η παράδοση του πλοίου στο ινδικό Ναυτικό πραγματοποιήθηκε 10 χρόνια μετά την υπογραφή της συμφωνίας για την απόκτηση του και ανακατασκευή του.

Η δεύτερη αδυναμία της ρωσικής ναυπηγικής βιομηχανίας είναι ότι η τελευταία δεν διαθέτει την υποδομή για να μπορέσει να ναυπηγήσει ένα πλοίο τόσο μεγάλο όσο οραματίζονται οι ναυπηγοί του γραφείου Krylov και η ηγεσία του ρωσικού Ναυτικού.

Το μεγαλύτερο πλοίο που ναυπηγήθηκε ποτέ στην ΕΣΣΔ ήταν το πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο Ulyanovsk το οποίο ουδέποτε ολοκληρώθηκε λόγω της λήξης του Ψυχρού Πολέμου και της κατάρρευσης της ΕΕΣΔ.

Το 1991 όταν σταμάτησε η ναυπήγηση του στα ναυπηγεία Nikolayev No. 444 είχε κατασκευαστεί το 20% του πλοίου το οποίο θα είχε μήκος 321 μέτρα πλάτος 83,9 μέτρα εκτόπισμα 75.000 τόνους και θα μετέφερε 44 μαχητικά Sukhoi Su-33 ή εναλλακτικά Mikoyan MiG-29K, 6 ιπτάμενα ραντάρ τύπου Yak-44, 16 ελικόπτερα ανθυποβρυχιακού πολέμου Kamov Ka-27 ASW και 2 ελικόπτερα Έρευνας και Διάσωσης τύπου Kamov Ka-27PS SAR.

Φυσικά όπως όλα τα Σοβιετικά αεροπλανοφόρα θα έφερε επίσης 12 πυραύλους επιφανείας-επιφανείας P-700 Granit, αντιαεροπορικό σύστημα μέσης εμβέλειας 3S90 “Ezh” (SA-N-7B/SA-N-12 ‘Grizzly’), 8 αντιπυραυλικά/αντιαεροπορικά συστήματα τύπου CADS-N-1 CIWS και 8 περιστρεφόμενα αντιαεροπορικά πυροβόλα AK-630.

Το νέο ρωσικό αεροπλανοφόρο φιλοδοξεί να είναι μεγαλύτερο από το Ulyanovsk και να μπορεί να μεταφέρει 100 αεροσκάφη δηλ. 40% περισσότερα από τον αριθμό που σχεδιαζόταν να μεταφέρει το μεγαλύτερο Σοβιετικό αεροπλανοφόρο.

Η λύση που προκρίνεται περιλαμβάνει την ναυπήγηση του τεράστιου πλοίου σε δύο τμήμα και η μετέπειτα ένωση αυτών στο ναυπηγείο Sevmash το οποίο ανέλαβε το 2004 την ανακατασκευή του ινδικού αεροπλανοφόρου.

Όμως ακόμη και αυτή η πρόταση δεν μπορεί να υλοποιηθεί αφού οι Ρώσοι δεν διαθέτουν τη σχετική τεχνογνωσία για την σύνδεση των δύο κομματιών του πλοίου. Σύμφωνα με αναλυτές η απόκτηση αυτής της τεχνογνωσίας αποτελούσε και τον κύριο στόχο του ναυπηγικού προγράμματος των γαλλικών ελικοπτεροφόρων κλάσης Mistral.

Η γαλλο-ρωσική συμφωνία περιελάμβανε την ναυπήγηση δύο πλοίων στην Γαλλία με τη συμμετοχή Ρώσων ναυπηγών και μηχανικών και μετέπειτα την ναυπήγηση δύο ακόμη πλοίων στα ρωσικά ναυπηγεία.
Μέσα από την εμπειρίας που οι Ρώσοι θα αποκτούσαν από αυτό το πρόγραμμα φιλοδοξούσαν να δημιουργήσουν την δική τους υποδομή και τεχνολογία για την ναυπήγηση του νέου αεροπλανοφόρου.

Τελικά η γαλλο-ρωσική συμφωνία δεν φαίνεται να ολοκληρώνεται εξαιτίας της πολιτικής της Ρωσίας αναφορικά με την Ανατολική Ουκρανία και την προσάρτηση της Κριμαίας και περιορίζεται στην ναυπήγηση μόνο των δύο αρχικών πλοίων στη Γαλλία η παράδοση των οποίων στην Ρωσία ακόμη και σήμερα εκκρεμεί.

Αναμφίβολα η προσπάθεια της Ρωσίας να ναυπηγήσει ένα μεγάλο αεροπλανοφόρο με μεταφορική ικανότητα 100 αεροσκαφών δεν πρόκειται να εμποδιστεί από τις παραπάνω παραμέτρους. Η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης Πούτιν να δημιουργήσει ένα νέο Ρωσικό Ναυτικό είναι δηλωμένη και υλοποιείται σιγά μεν αλλά με σταθερό βηματισμό.

Η απόκτηση ενός ή δύο μεγάλων αεροπλανοφόρων για τους Στόλους του Ατλαντικού και του Ειρηνικού Ωκεανού αποτελεί μονόδρομο για τη Ρωσία το μόνο ζητούμενο είναι σε πόσα χρόνια θα το επιτύχει. Αναλυτές εκτιμούνε ότι θα χρειαστούν 10-15 χρόνια μέχρι το πρώτο νέο ρωσικό αεροπλανοφόρο πέσει στο νερό.

Μπορεί να έχουν δίκιο μπορεί και να κάνουν και λάθος και αυτό διότι η Ρωσία έχει αποδείξει ότι μπορεί να σταθεί πια τεχνολογικά στα πόδια της το μόνο ζήτημα είναι η διατήρηση της χρηματοδότησης των προγραμμάτων και η αναβάθμιση των βιομηχανικών της υποδομών κάτι που το Κρεμλίνο προσπαθεί τα τελευταία χρόνια συστηματικά.