Αυτοκρατορική υποδοχή Ερντογάν στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Στο πλαίσιο των πρόσφατων προσπαθειών εξομάλυνσης της Τουρκίας, η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αναμένεται να προαναγγέλλει όχι μόνο μια νέα εποχή στις σχέσεις αλλά και να φέρει περισσότερη σταθερότητα στην περιοχή συνολικά.  

Η επίσκεψη της Δευτέρας ήταν η πρώτη επίσκεψη υψηλού επιπέδου από την τουρκική πλευρά από το 2013, καθώς και οι δύο χώρες πέρασαν από αρκετές κρίσεις που συνδέονταν με περιφερειακές συγκρούσεις και εξερεύνηση φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. 

Σε μια προσπάθεια σε αυτή τη νέα σχέση, το Άμπου Ντάμπι στοχεύει να διπλασιάσει ή να τριπλασιάσει τον όγκο του εμπορίου του με την Τουρκία και να φτάσει στις αγορές του υπόλοιπου κόσμου χρησιμοποιώντας το υλικοτεχνικό πλεονέκτημα και τις αλυσίδες εφοδιασμού του νέου συμμάχου του. 

Μια ημέρα πριν από την επίσκεψη, ο Ερντογάν έγραψε επίσης ένα άρθρο για την εφημερίδα Khaleej Times με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, στο οποίο υπογράμμισε τη σημασία της εμβάθυνσης της διμερούς συνεργασίας προκειμένου να επιτευχθεί περιφερειακή ειρήνη, σταθερότητα και ευημερία. 

Σημείωσε επίσης ότι η Τουρκία θέλει να ενισχύσει τη συνεργασία σε διάφορες πτυχές όπως η κλιματική αλλαγή και η ασφάλεια του νερού και των τροφίμων. 

Στα τέλη Νοεμβρίου, ο διάδοχος του Άμπου Ντάμπι, Μοχάμεντ μπιν Ζάιντ, επισκέφθηκε την Άγκυρα ως την πρώτη επίσκεψη υψηλού επιπέδου σε εννέα χρόνια, κατά την οποία τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διέθεσαν κονδύλι 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων για στρατηγικές επενδύσεις στους τομείς της ενέργειας και της υγείας.

Κατά τη διάρκεια αυτής της επίσκεψης, οι δύο χώρες υπέγραψαν επίσης αρκετές συμφωνίες ασφάλειας, οικονομικές και τεχνολογικές. 

Πέρα από τις συνεισφορές της στις ροές ξένων επενδύσεων, η προσέγγιση μεταξύ των δύο χωρών είναι πιθανό να αμβλύνει την περιφερειακή απομόνωση της Τουρκίας.

Ο Samuel Ramani, συνεργάτης στο Royal United Service Institute, πιστεύει ότι η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προσπαθούν και οι δύο να μειώσουν τον αριθμό των περιφερειακών ανταγωνισμών στους οποίους εμπλέκονται. 

«Οι προσπάθειες της Τουρκίας για αποκλιμάκωση με τα ΗΑΕ αντικατοπτρίζουν τις προσεγγίσεις της προς τη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, ενώ τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προσπαθούν να παρουσιαστούν ως περιφερειακή δύναμη που βασίζεται στη διπλωματία και την οικονομική ισχύ και όχι στη σκληρή στρατιωτική δύναμη για να επιτύχει τους στόχους της». είπε στο Arab News. 

Σύμφωνα με τον Ramani, ο κίνδυνος αυξημένων εντάσεων στη Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολική Μεσόγειο για την Τουρκία, καθώς και η νέα απειλή των Χούτι/Ιράν στην Υεμένη για τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μπορεί επίσης να εξηγήσει το χρονοδιάγραμμα των κινήσεων αποκλιμάκωσης, παρόλο που είναι στα σκαριά εδώ και αρκετό καιρό.

Πριν από την άφιξη του Ερντογάν στο Ντουμπάι, η πρόσοψη του Μπουρτζ Χαλίφα φωτίστηκε με τα χρώματα της τουρκικής σημαίας, με τον τουρκικό εθνικό ύμνο να παίζει στο βάθος. 

Οι ειδικοί προβλέπουν επίσης ένα αναξιοποίητο δυναμικό για διμερή συνεργασία στη Συρία και στη Λιβύη, με τη τελευταία να περνά από μια πολιτική μεταβατική περίοδο μετά από χρόνια εσωτερικών συγκρούσεων. 

«Αν και η ευθυγράμμιση των πολιτικών για τη Συρία και τη Λιβύη δεν θα εμφανιζόταν ως προϋπόθεση για την εξομάλυνση των σχέσεων, αυτά τα δύο θέματα θα αποτελέσουν μέρος της διμερούς ατζέντας», είπε ο Aydin Sezer, πολιτικός αναλυτής με έδρα την Άγκυρα, στο Arab News. 

«Νομίζω ότι η Τουρκία θα δώσει γρήγορα το πράσινο φως για μια τέτοια συνεργασία, η οποία θα την απαλλάξει από ένα σοβαρό βάρος και θα της δώσει την ευκαιρία να αποκομίσει τα οικονομικά οφέλη της παρουσίας της στη Συρία», πρόσθεσε. 

Ο Σεζέρ πιστεύει ότι η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι πιθανό να ξεκινήσουν επενδυτικές προσπάθειες για τα έργα υποδομής της Συρίας και της Λιβύης. 

«Θα προσφέρει επίσης σε τουρκικές εταιρείες και εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό την ευκαιρία να συμμετάσχουν στην τεχνική βοήθεια. Από την άλλη πλευρά, η συνεχιζόμενη προσέγγιση μεταξύ της Τουρκίας και των ΗΑΕ τερμάτισε εντελώς την πολιτική αντιπαράθεση στη Λιβύη και στράφηκε προς μια σχέση αμοιβαίου οφέλους για την περιοχή», είπε.

Αντίθετα, ο Jalel Harchaoui, ένας ερευνητής που ειδικεύεται στη Λιβύη, πιστεύει ότι τα τελευταία χρόνια, η Τουρκία έχει επιτύχει πολλά από αυτά που ήθελε να επιτύχει – κυρίως μέσω της χρήσης στρατιωτικής δύναμης – τόσο στη Συρία όσο και στη Λιβύη.

«Η Τουρκία δεν επιθυμεί να δει την επιρροή της να υποχωρεί, αλλά, ταυτόχρονα, νοιάζεται για την υπέρβαση των ΗΑΕ», είπε στο Arab News.

Σύμφωνα με τον Harchaoui, η Τουρκία είναι πρόθυμη να δεχτεί μια ελαφρώς πιο βρώμικη πραγματικότητα στη Λιβύη και τη Συρία, εφόσον η προσπάθειά της ανταποκρίνεται κάπως από τα ΗΑΕ και ο πλήρης πόλεμος – όπως φάνηκε το 2019 και το 2020 – αποφεύγεται φέτος.

Ο χάρτης διαφωνεί

«Η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα συνεχίζουν να έχουν ασυμβίβαστα συμφέροντα στη Συρία και τη Λιβύη. Η Συρία είναι απίθανο να είναι ένα καυτό θέατρο του ανταγωνισμού ΗΑΕ-Τουρκίας. Ποτέ δεν ήταν εκτός από το ζήτημα της αναγνώρισης [του Μπασάρ] Άσαντ, αλλά καθώς η Λιβύη προσπαθεί να προχωρήσει άβολα προς τις εκλογές, η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα συνεχίσουν να ανταγωνίζονται», είπε. 

Ωστόσο, ο Ramani πρόσθεσε επίσης ότι, προς το παρόν, ακόμη και στη Λιβύη, ένας ανταγωνισμός χαμηλότερης έντασης που βασίζεται στην εξασφάλιση της πολιτικής επιρροής και των ευνοϊκών οικονομικών συμφωνιών φαίνεται πιο εύλογος από μια καυτή στρατιωτική σύγκρουση ή έναν πόλεμο αντιπροσώπων.

Το πλούσιο σε πετρέλαιο βορειοαφρικανικό έθνος, το οποίο έχει επί του παρόντος δύο πρωθυπουργούς, βρίσκεται ήδη σε πολιτικό κενό και δεν έχει τερματίσει τη δεκαετή αστάθεια και το κενό εξουσίας, καθώς οι εκλογές αναβλήθηκαν επ’ αόριστον.

Το πρόγραμμα της νέας εκλογικής διαδικασίας αναμένεται να ανακοινωθεί αυτή την εβδομάδα.