Αυτή είναι η σημαντική είδηση από το περιθώριο της 78ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ – «Ιστορική στιγμή» για τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κεντρική Ασία

«Αυτή είναι μια ιστορική στιγμή», είπε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στους ηγέτες της Κεντρικής Ασίας κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής τους συνάντησης C5+1 στις 19 Σεπτεμβρίου.

Στο περιθώριο της 78ης ^{Γενικής} Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών (UNGA) στη Νέα Υόρκη, οι ηγέτες της C5+1, ο Πρόεδρος του Καζακστάν Kassym-Jomart Tokayev, ο Πρόεδρος της Κιργιζίας Sadyr Japarov, ο Πρόεδρος του Τατζικιστάν Emomali Rahmon, ο Πρόεδρος του Τουρκμενιστάν Serdar Berdimuhamedow και ο Πρόεδρος του Ουζμπεκιστάν Shavkat Mirziyoyev, συναντήθηκαν για πρώτη φορά με τον Πρόεδρο Μπάιντεν. 

Η συνάντηση αφορούσε την ανάπτυξη της στρατηγικής εταιρικής σχέσης ΗΠΑ-Κεντρικής Ασίας, τη συνεργασία στο εμπόριο, τις οικονομικές ευκαιρίες, την επέκταση του πολιτικού τους διαλόγου, τις αμερικανικές επενδύσεις, την πράσινη ανάπτυξη , τον Μέσο Διάδρομο, την περιφερειακή ασφάλεια, το διασυνοριακό έγκλημα και ανθρωπιστικά θέματα. 

Από τότε που ιδρύθηκε το C5+1 στη Σαμαρκάνδη το 2015 , Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν είχε συναντηθεί ποτέ με την ομάδα, αλλά η κυβέρνηση Μπάιντεν το άλλαξε. Καθώς ο κόσμος εμπλέκεται σε « μάχη μεταξύ δημοκρατίας και απολυταρχίας», ο Πρόεδρος Μπάιντεν στέκεται με τόλμη πίσω από την Κεντρική Ασία, παρουσιάζοντας στην περιοχή μια εναλλακτική εταιρική σχέση που διαφέρει από τους ιστορικούς δεσμούς της με γειτονικά έθνη στο Βορρά και την Ανατολή. 

«Χτίζουμε σε χρόνια στενής συνεργασίας μεταξύ της Κεντρικής Ασίας και των Ηνωμένων Πολιτειών — μια συνεργασία που βασίζεται στην κοινή μας δέσμευση για κυριαρχία, ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα», δήλωσε ο Πρόεδρος Μπάιντεν.

Για να συμβάλει στην ανύψωση της «συνεργασίας ΗΠΑ-Κεντρικής Ασίας σε νέα επίπεδα», ο Πρόεδρος Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αυξήσουν την «αντιτρομοκρατική συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης χρηματοδότησης ασφαλείας των ΗΠΑ στην Κεντρική Ασία», ενισχύοντας την «περιφερειακή οικονομική συνδεσιμότητα» μέσω μιας νέας επιχειρηματικής πλατφόρμας που θα συνδέσει τους ιδιωτικούς μας τομείς, δημιουργώντας «έναν νέο διάλογο για τα κρίσιμα ορυκτά για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και των αλυσίδων εφοδιασμού μας» και «ξεκινώντας μια νέα πρωτοβουλία για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία». 

Επιπλέον, ο Μπάιντεν πρόσθεσε ότι ο Οργανισμός των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID) πρόκειται να φιλοξενήσει μια Περιφερειακή Υπουργική Συνδεσιμότητα C5+1 στην Κεντρική Ασία αυτόν τον Οκτώβριο, με στόχο να σκιαγραφήσει συγκεκριμένα σχέδια για χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Η Κεντρική Ασία βρέθηκε πρόσφατα σε μια γεωπολιτική συμπίεση καθώς οι οικονομικές και πολιτικές αβεβαιότητες που προέρχονται από τη Ρωσία και την Κίνα έχουν ασκήσει διπλή βαρύτητα στην περιοχή. Όμως, με αυτή τη συνάντηση, οι Ηνωμένες Πολιτείες τοποθετούνται ως σταθεροποιητικό αντίβαρο. Ο Μπάιντεν έστειλε ένα σαφές μήνυμα στην Κεντρική Ασία: Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να υποστηρίξουν την «κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα του C5 ».

Και αυτή η επιθυμία για ενίσχυση της συνεργασίας δεν είναι μονόπλευρη προσέγγιση. Κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, η Κεντρική Ασία κατέστησε σαφές ότι είναι έτοιμες για μεγαλύτερη παγκόσμια δέσμευση. «Είμαι πεπεισμένος ότι έχει έρθει η ώρα να ξεκινήσει ένας περιεκτικός, πλήρης και συστημικός διάλογος μεταξύ της Κεντρικής Ασίας και του ΟΗΕ», δήλωσε ο Πρόεδρος του Τουρκμενιστάν, Serdar Berdimuhamedov, ο οποίος συνήθως παραμένει προσηλωμένος στην πολιτική ουδετερότητας του Τουρκμενιστάν.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του Προέδρου του Καζακστάν Τοκάγιεφ στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, ο Τοκάγιεφ επανέλαβε επίσης την επιθυμία του να ενισχύσει τους δεσμούς με τους δυτικούς εταίρους του: «Το Καζακστάν είναι έτοιμο να συνεργαστεί με όλους τους σχετικούς παράγοντες με πνεύμα συμμετοχής, πολυμέρειας και καλής θέλησης». Ωστόσο, οι φωνές των μεσαίων δυνάμεων και των αναπτυσσόμενων χωρών, όπως το Καζακστάν, πρέπει να ενισχυθούν, τόνισε ο Τοκάγιεφ. 

Η συνεχιζόμενη πολιτική αναταραχή και αναταραχή ασφαλείας στην Ουκρανία οδήγησε τις Ηνωμένες Πολιτείες να αναγνωρίσουν ότι πρέπει να επιδιώξουν μεγαλύτερο ρόλο στην Κεντρική Ασία. «Πιστεύω ειλικρινά ότι ο κόσμος είναι πιο ασφαλής όταν είμαστε ενωμένοι», δήλωσε ο Μπάιντεν μετά τη συνάντηση C5+1.  

Μετά τη συνάντηση της C5+1 με τον Πρόεδρο Μπάιντεν, ηγέτες επιχειρήσεων και υψηλόβαθμα στελέχη από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την περιοχή της Κασπίας συναντήθηκαν στο Harvard Club στη Νέα Υόρκη για το 4ο Caspian Business Forum για να επεκτείνουν περαιτέρω τις προτεραιότητες που τέθηκαν στη συνάντηση G5. 

Περισσότεροι από 200 συμμετέχοντες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα συμμετείχαν σε διάλογο σχετικά με τα συγκεκριμένα βήματα που μπορούν να λάβουν οι Ηνωμένες Πολιτείες για να συμβάλουν στη γεφύρωση του διπλωματικού χάσματος με την περιοχή. Το Γραφείο Ενεργειακών Πόρων του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ προώθησε αυτή την εκδήλωση ως πλατφόρμα συνεργασίας, σηματοδοτώντας περαιτέρω τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών να υποστηρίξουν αυτήν τη στρατηγικής σημασίας περιοχή. 

«Μια νέα Κεντρική Ασία αναδύεται και θα είναι πιο ανεξάρτητη, οικονομικά ανθεκτική και διασυνδεδεμένη από ποτέ», δήλωσε ο Αναπληρωτής Βοηθός Διαχειριστής του Γραφείου για την Ασία στην Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των Ηνωμένων Πολιτειών (USAID), Anjali Kaur. κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. 

«Εμείς στη USAID θέτουμε δύσκολες ερωτήσεις σχετικά με το πώς να ξεκλειδώσετε το δυναμικό οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου του διαδρόμου της Κασπίας», συνέχισε η Αναπληρωτής Βοηθός Διαχειριστή Anjali Kaur. 

«Μέσα από αυτήν την ανύψωση της μορφής C5+1, φαίνεται να αποδεικνύουμε στους φίλους μας από την Κεντρική Ασία ότι είμαστε μοναδικοί αξιόπιστοι εταίροι», δήλωσε ο Βοηθός Γραμματέας του Γραφείου Ενεργειακών Πόρων στο Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, Geoffrey Pyatt, στο Caspian . Επιχειρηματικό Φόρουμ στο Harvard Club στη Νέα Υόρκη λίγες ώρες μετά τη συνάντηση C5+1.

Καθώς η γεωπολιτική εισέρχεται σε « μια νέα, όλο και πιο πικρή, περίοδο γεωπολιτικής αντιπαράθεσης», όπως δήλωσε ο Τοκάγιεφ στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, οι Ηνωμένες Πολιτείες προτρέπουν τους ηγέτες της Κεντρικής Ασίας να επανεκτιμήσουν τις πολιτικές, οικονομικές και στάσεις ασφαλείας τους. Αν και η συνάντηση ήταν σχετικά σύντομη, η υπόσχεση για αυξημένη δέσμευση ΗΠΑ-Κεντρικής Ασίας θα μπορούσε να προσφέρει μια αμοιβαία επωφελή σχέση μεταξύ αυτών των μακρινών περιοχών.

 Ο Πρόεδρος Μπάιντεν πρόσθεσε ότι ενδέχεται να συναντηθεί σύντομα με τους ηγέτες του C5+1 στο δικό τους έδαφος – μια ιστορική ιδέα γιατί κανένας Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει ταξιδέψει ποτέ στην Κεντρική Ασία κατά τη διάρκεια της θητείας του. «Ανυπομονώ να σας δω σύντομα, πιθανώς σε μια από τις χώρες σας», είπε.