Άτυπη συμμαχία Ομπάμα και Άσαντ εναντίον του ISIS ; Αλλαγή ισορροπιών στο συριακό εμφύλιο

H «γεωπολιτική σκακιέρα» της Συρίας μεταβάλλεται εξαιτίας της δράσης του Ισλαμικού Κράτους σε Ιράκ και Συρία (ISIS) που απειλεί με αποσταθεροποίηση την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Η Ουάσιγκτον έχει επικεντρωθεί στην ανάσχεση του ISIS μέσα στη Συρία που έχει κυριαρχήσει σε βάρος των σύριων σουνιτών ανταρτών και το ίδιο κάνει και ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ Άσαντ εξαπολύοντας επιθέσεις εναντίον των ισλαμιστών εξτρεμιστών μαχητών.

Η απειλή του ISIS και το ενδεχόμενο επέκτασής στη Μέση Ανατολή μετατρέπει εχθρούς σε συμμάχους με στόχο την εξολόθρευσή του και μέσα σε αυτό το πλαίσιο μια άτυπη συμμαχία φαίνεται να διαμορφώνεται μεταξύ Ουάσιγκτον και Δαμασκού.

Ο αμερικανός πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα ανακοίνωσε ότι ζήτησε από το Κογκρέσο να ψηφίσει υπέρ της χρήσης στρατιωτικής δύναμης (Authorization for Use of Military Force – AUMF) εναντίον του ISIS που θα έχει διάρκεια τουλάχιστον τριών ετών και δεν θα υπάρχουν γεωγραφικοί περιορισμοί. Η AUMF κάνει λόγο για προσαρμοστικότητα, για περιορισμένες χερσαίες επιχειρήσεις από τον αμερικάνικο στρατό και αποκλείει την παρουσία μιας μακροχρόνιας στρατιωτικής δύναμης.

Ωστόσο αμερικανοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η AUMF παρά τη χρήση της λέξης «περιορισμένη» έχει ευρεία χρήση καθώς αναφέρει ότι ο «Πρόεδρος εξουσιοδοτείται … να χρησιμοποιεί τις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ, όπως ο Πρόεδρος κρίνει ότι είναι αναγκαίο και αρμόζων για να αντιμετωπίσει το ISIS ή τα πρόσωπα ή τις δυνάμεις που συνδέονται με αυτό».

Αν και Ουάσιγκτον και Δαμασκός δεν συντονίζουν σε οποιοδήποτε επίσημο επίπεδο τις επιχειρήσεις εναντίον του ISIS  αναλυτες εκτιμούν  ότι είναι σε μεγάλο βαθμό εμφανής μια μεταξύ τους de facto συμφωνία. Το καθεστώς του Μπασάρ Άσαντ διεξάγει βομβαρδισμούς σε περιοχές που έχουν χτυπηθεί ήδη από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της, έχει αρχίσει μια χερσαία επίθεση στην ανατολική Συρία που βοηθάται από τις αεροπορικές επιχειρήσεις του αμερικανό-καθοδηγούμενου συνασπισμού και οι Κούρδοι από την πλευρά τους έχουν κόψει τις γραμμές εφοδιασμού των τζιχαντιστών προς τη Μοσούλη του βόρειου Ιράκ. Οι κινήσεις αυτές έχουν προκαλέσει υποψίες στο σουνίτικο πληθυσμό μήπως ο πρόεδρος Μπασάρ Άσαντ και ο αμερικανός ομόλογός Μπαράκ Ομπάμα έχουν αποφασίσει να συνεργαστούν.

Επιπλέον δύο γεγονότα ενισχύουν τη φημολογία για προσέγγιση Ουάσινγκτον και Δαμασκού με στόχο το ISIS:

To πρώτο είναι η δήλωση του διαμεσολαβητή των Ηνωμένων Εθνών Στάφαν ντε Μιστούρα ότι «ο πρόεδρος Άσαντ αποτελεί μέρος της λύσης» και «θα συνεχίσω να έχω σημαντικές συνομιλίες μαζί του» όπου έγινε μετά μια σύντομη επίσκεψη στη Δαμασκό.

Το δεύτερο είναι η προ ημερών συνέντευξη του προέδρου Άσαντ στο BBC o οποίος αποκάλυψε ότι η Δαμασκός ενημερώνεται μέσω τρίτων κρατών για την αμερικανική στρατιωτική εκστρατεία κατά του ISIS. Ο Ασαντ διευκρίνισε ότι δεν υπάρχει απευθείας συνεργασία με τις ΗΠΑ, οι οποίες επιχειρούν να ανακόψουν την πορεία των ισλαμιστών εξτρεμιστών με αεροπορικούς βομβαρδισμούς από τον Σεπτέμβριο.

Η Ουάσινγκτον υποτίμησε εξαρχής τη δυναμική των ισλαμιστών εξτρεμιστών που μάχονταν στο πλευρό της συριακής μετριοπαθής αντιπολίτευσης και το ISIS κατάφερε να κυριαρχήσει και να εξελιχθεί σε διαμορφωτή των γεωπολιτικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή.

Τα δεδομένα έχουν πλέον αλλάξει και οι αμερικανοί αντιλαμβάνονται ότι η εξόντωση του ISIS απαιτεί και τη χρήση χερσαίων επιχειρήσεων εκτός από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Οι μόνοι αξιόπιστοι σύμμαχοι στο συριακό μέτωπο είναι το καθεστώς της Δαμασκού ( που έχει και τη στρατιωτική βοήθεια του Ιράν) και οι Κούρδοι οι οποίοι πολεμούν σθεναρά τους ισλαμιστέ εξτρεμιστές.

Μια αμερικάνικη στρατιωτική παρουσία στη Συρία με στόχο το ISIS πρέπει να είναι προσεκτικά σχεδιασμένη για να μη θεωρηθεί ότι προκαλεί και συνδυάζει μνήμες από Ιράκ και Αφγανιστάν. Οι εξελίξεις στον εμφύλιο της Συρίας που μετά από τέσσερα χρόνια μαχών ευνοήσαν τους ισλαμιστές εξτρεμιστές μαχητές και ανέδειξαν το Ισλαμικό Κράτος σε Ιράκ και Συρία (ISIS) φαίνεται να δικαιώνουν τον πρόεδρο Ασαντ για τις προειδοποιήσεις του προς τη Δύση για την απειλή του ισλαμικού φονταμενταλισμού.