Η Αθήνα συναινεί σιωπηρά σε άτυπο κλείσιμο συνόρων

«Οπως είναι η κατάσταση, οποιαδήποτε βοήθεια είναι καλοδεχούμενη». Στη δήλωση αυτή κυβερνητικού στελέχους αποτυπώνεται η αγωνία της ελληνικής κυβέρνησης για τις διαστάσεις που λαμβάνει στο εσωτερικό της χώρας η προσφυγική – μεταναστευτική κρίση, ενώ, ταυτόχρονα, εξηγείται η μάλλον υποτονική στάση της Αθήνας στη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής Ε.Ε. – Τουρκίας στις Βρυξέλλες, όπου οι «ηρωικοί» τόνοι της προηγούμενης συνόδου περί βέτο έδωσαν τη θέση τους σε απροθυμία αντίδρασης, ακόμη και στην ξεκάθαρη αναφορά στο προσχέδιο της δήλωσης της συνόδου σε σφράγισμα των χερσαίων συνόρων της χώρας.

Η πρωτοφανής κατάσταση που διαμορφώθηκε στην Ειδομένη και η προοπτική επιδείνωσής της, με κίνδυνο μιας άνευ προηγουμένου ανθρωπιστικής κρίσης εκεί, φαίνεται ότι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη μεταστροφή της κυβέρνησης, που εμφανίσθηκε χθες στις Βρυξέλλες διατεθειμένη να αποδεχθεί μια σειρά από πράγματα τα οποία έχει απορρίψει στο παρελθόν, καθώς προστίθεται ο φόβος η χώρα να μεταβληθεί σε τεράστιο καταυλισμό. Ενόψει μιας τέτοιας προοπτικής, στο περιθώριο της συνόδου κυβερνητικά στελέχη δεν δίστασαν να παραδεχθούν ότι πιθανόν το κλείσιμο των χερσαίων συνόρων να αποτελεί μια λύση για την Ελλάδα, καθώς μεταδίδει ξεκάθαρο μήνυμα ότι η χώρα δεν αποτελεί πλέον διάδρομο διέλευσης προς την υπόλοιπη Ευρώπη. Ωστόσο, καθώς η εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου προήλθε από μονομερή κίνηση της Αυστρίας και των χωρών Βίσεγκραντ, δεν θα μπορούσε δημοσίως να επικροτηθεί από την κυβέρνηση. Ομως, από νωρίς χθες κατέστη σαφές ότι η κυβέρνηση ήταν αποφασισμένη να αποδεχθεί την ανάπτυξη δυνάμεων του Frontex στα βόρεια σύνορα, εντός του ελληνικού εδάφους, για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο των διελεύσεων, κάτι που απέρριπτε στο παρελθόν. Βεβαίως, η διαπραγματευτική γραμμή της ελληνικής αντιπροσωπείας ήταν ότι, προκειμένου η παγίωση της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στα σύνορα να αποδειχθεί αποτελεσματική, θα πρέπει να συνδυασθεί με τη λειτουργία ανθρωπιστικού διαδρόμου για τους πρόσφυγες, δηλαδή μιας διαδικασίας αεροπορικής μετεγκατάστασης του μικρού αριθμού προσφύγων που καθημερινά φεύγει από την Ειδομένη. Το σκεπτικό πίσω από αυτό το αίτημα είναι ότι όσο υπάρχει η ελπίδα διέλευσης των συνόρων έστω και για λίγους, δεν πρόκειται να σταματήσει η προσέλευση στην Ειδομένη και δεν πρόκειται να μειωθεί ο αριθμός των προσφύγων που συγκεντρώνονται εκεί.

Μήνυμα προς πρόσφυγες

Συνδυαστικά, η ελληνική αντιπροσωπεία ζήτησε να σταλεί ξεκάθαρο μήνυμα προς τους πρόσφυγες και μετανάστες που περιμένουν στα τουρκικά παράλια ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί πια οδό διέλευσης, επέμεινε για fast track διαδικασίες επιστροφής των μεταναστών στην Τουρκία, ενώ έθεσε αίτημα επιπλέον χρηματοδότησης, προκειμένου να καταφέρει να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις φιλοξενίας των εγκλωβισμένων. Κυβερνητικές πηγές δηλώνουν ότι η Αθήνα επανέλαβε ότι θα φιλοξενήσει σε μακροχρόνια βάση το 1/50 των προσφύγων που της αναλογούν από όσους δεχθεί η Ε.Ε., δηλαδή, όπως διευκρινιζόταν, περί τις 25.000 άτομα. Αναφέρουν, μάλιστα, ότι οι 50.000 θέσεις, που προσδιορίζονται ως υποχρέωση της χώρας, είναι θέσεις προσωρινής φιλοξενίας, μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας μετεγκατάστασης. Ωστόσο, αυτό προϋποθέτει ότι θα υλοποιηθεί το πλέον αισιόδοξο σενάριο, αυτό των μικρών και ελεγχόμενων αριθμών που θα παραμείνουν στη χώρα. Γιατί εάν η Ελλάδα αναγκαστεί να φιλοξενήσει μακροχρόνια περισσότερους από 100.000 πρόσφυγες, αναγνωρίζεται ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς σοβαρούς κραδασμούς.