Ανεβαίνει η ένταση στη σχέση Βραζιλίας – Ισραήλ

Ασυνήθιστη ανακοίνωση της υπηρεσίας πληροφοριών του Ισραήλ, της Μοσάντ, με την οποία ανέφερε πως βοήθησε να αποτραπεί επίθεση «της Χεζμπολάχ» στη Βραζιλία, υπήρξε νέα αφορμή έντασης στη διμερή σχέση ανάμεσα στο εβραϊκό κράτος και τη μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής, με φόντο τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας.

Την Τετάρτη, οι βραζιλιάνικες αρχές συνέλαβαν δυο πρόσωπα, που δεν κατονόμασαν, κατηγορώντας τα για «τρομοκρατία». Κατά πληροφορίες, οι συλλήψεις έγιναν στο πλαίσιο επιχείρησης για την αποτροπή σχεδιαζόμενης επίθεσης πυρήνα της Χεζμπολάχ στο έδαφος της Βραζιλίας. Αργότερα την ίδια ημέρα, η Μοσάντ ευχαρίστησε τη βραζιλιάνικη αστυνομία και πρόσθεσε ότι «με φόντο τον πόλεμο στη Γάζα», η Χεζμπολάχ συνεχίζει να επιτίθεται σε ισραηλινούς, εβραϊκούς και δυτικούς στόχους.

Η ανακοίνωση της Μοσάντ, όπως και η ανακοίνωση του γραφείου ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου για τη συνεργασία της με τις βραζιλιάνικες υπηρεσίες ασφαλείας, προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του βραζιλιάνου υπουργού Δικαιοσύνης. Ο Φλάβιου Τζίνου τόνισε μέσω ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης πως «η Βραζιλία είναι εθνικά κυρίαρχη χώρα» και «καμιά ξένη δύναμη δεν δίνει διαταγές στη βραζιλιάνικη ομοσπονδιακή αστυνομία».

Ο κ. Τζίνου δεν διέψευσε ρητώς τις ανακοινώσεις της ισραηλινής υπηρεσίες πληροφοριών ή του ισραηλινού πρωθυπουργού, αλλά φάνηκε να αντιμετωπίζει με αγανάκτηση τη χρονική στιγμή που δημοσιοποιήθηκαν, τον τόνο τους και τη σύνδεση με τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας.

«Εκτιμάμε την προσήκουσα διεθνή συνεργασία, όμως απορρίπτουμε κάθε προσπάθεια ξένης αρχής που θεωρεί μπορεί να διευθύνει τις βραζιλιάνικες αστυνομικές υπηρεσίες ή να χρησιμοποιεί τις έρευνές μας για να κάνει προπαγάνδα ή για να εξυπηρετήσει δικά της πολιτικά συμφέροντα», τόνισε και πρόσθεσε πως η έρευνα στη χώρα του «δεν είναι καμιά σχέση με συρράξεις σε διεθνές επίπεδο».

Πηγή του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς στη βραζιλιάνικη ομοσπονδιακή αστυνομία εξήγησε πως η αντίδραση του υπουργού Δικαιοσύνης οφειλόταν στο ότι η ανακοίνωση της Μοσάντ άφηνε να πλανάται εντύπωση ότι οι βραζιλιάνικες αρχές υπακούν σε ισραηλινές διαταγές και ότι διαλέγουν πλευρά στον πόλεμο.

Εκπρόσωπος του γραφείου του κ. Νετανιάχου -στον οποίο αναφέρεται η υπηρεσία κατασκοπείας- περιορίστηκε να πει πως δεν είχε κανένα σχόλιο για την αντίδραση από τον κ. Τζίνου.

Οι δηλώσεις του υπουργού Δικαιοσύνης αντανακλούν εξάλλου την αμηχανία και την αγωνία αξιωματούχων και πολιτών στη Βραζιλία για τον τρόπο που δρα το Ισραήλ μετά την επίθεση του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος Χαμάς στο έδαφός του την 7η Οκτωβρίου.

Στη Λωρίδα της Γάζας, που βομβαρδίζεται ακατάπαυστα έκτοτε, παραμένουν αποκλεισμένοι κάπου 30 Βραζιλιάνοι και στην Μπραζίλια επικρατεί εκνευρισμός διότι δεν έχουν αφεθεί ακόμη να φύγουν, σύμφωνα με πηγές του Ρόιτερς στην κυβέρνηση. Η βραζιλιάνικη διπλωματία προειδοποίησε αυτή την εβδομάδα πως η διμερής σχέση ενδέχεται να υποστεί βαρύ χτύπημα αν πάθουν κάτι, κατά τις ίδιες πηγές.

Διπλωμάτες ανέφεραν πως δεν καταλαβαίνουν προς τι η καθυστέρηση και επισημαίνουν ότι πρόεδρος Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα έχει καταδικάσει την επίθεση της Χαμάς μεν αλλά τηρεί ισορροπημένη στάση, ενώ έχει καλέσει εδώ και εβδομάδες να κηρυχθεί κατάπαυση του πυρός.

Ο ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ελί Κόεν διαβεβαίωσε τον βραζιλιάνο ομόλογό του Μάουρου Βιέιρα ότι «απρόσμενα κλεισίματα» των συνόρων απέτρεψαν την αποχώρηση των υπηκόων της Βραζιλίας και πρόσθεσε πως «οι Βραζιλιάνοι και οι οικογένειές τους θα βρίσκονται στον κατάλογο των αλλοδαπών» που θα επιτρεπόταν να φύγουν από χθες Παρασκευή.

Οι σχέσεις άλλων κρατών της Λατινικής Αμερικής με το Ισραήλ έχουν επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο εξαιτίας του πολέμου. Η Βολιβία διέκοψε τις διμερείς διπλωματικές σχέσεις· Χιλή και Κολομβία ανακάλεσαν τους πρεσβευτές τους για διαβουλεύσεις.

Την κυβέρνηση του Λούλα φέρεται να ενόχλησε επίσης το γεγονός ότι ο πρεσβευτής του Ισραήλ στη χώρα, ο Ντανιέλ Ζονσάιν, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο βραζιλιάνικο κοινοβούλιο, φωτογραφήθηκε με τον πρώην πρόεδρο Ζαΐχ Μπολσονάρου και άλλους ακροδεξιούς πολιτικούς πριν από συνάντησή τους κατ’ ιδίαν.

Ο κ. Μπολσονάρου, ορκισμένος εχθρός του προέδρου Λούλα και θερμός υποστηρικτής της κυβέρνησης του Μπενιαμίν Νετανιάχου, είδε πρόσφατα να του στερείται το δικαίωμα του εκλέγεσθαι ως το 2030 και είναι αντιμέτωπος με διάφορες ποινικές διώξεις, ανάμεσά τους αυτή για τα επεισόδια τον Ιανουάριο που προκάλεσαν οπαδοί του που δεν αποδέχονταν την ήττα του στις περυσινές προεδρικές εκλογές.

Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα O Globo μετά από την επιχείρηση της βραζιλιάνικης αστυνομίας, ο κ. Ζονσάιν δήλωσε εξάλλου πως αν η Χεζμπολάχ «επέλεξε» τη Βραζιλία, το έκανε επειδή «υπάρχουν άνθρωποι που τη βοηθούν» στη χώρα.

Ο επικεφαλής της βραζιλιάνικης ομοσπονδιακής αστυνομίας Αντρέι Χοντρίγκες χαρακτήρισε τα σχόλια του πρεσβευτή Ζονσάιν «απρεπή». «Ήταν δυσάρεστη έκπληξη», σχολίασε και πρόσθεσε «τα απορρίπτω εντελώς».