«Ανεύθυνη και παράλογη» οικονομική εξάρτηση από την Κίνα

Η πανδημία του κορωνοϊού αποκάλυψε μια «ανεύθυνη και παράλογη» οικονομική εξάρτηση από την Κίνα, τόνισε πρόσφατα ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρινό Λε Μερ. Μέχρι σήμερα κανένας Γερμανός πολιτικός δεν έχει προχωρήσει σε παρόμοια δήλωση, προφανώς επειδή το 47% των γερμανικών εξαγωγών πηγαίνει στην Κίνα, ενώ το γαλλικό ποσοστό ανέρχεται «μόλις» στο 18%. Μόνο όσον αφορά τα φάρμακα ο Γερμανός υπουργός Υγείας Γενς Σπαν θεωρεί ότι η Γερμανία, η οποία εισάγει σήμερα το 40% από τη Κίνα, θα πρέπει να περιορίσει την εξάρτησή της, διότι, όπως τονίζει ο υπουργός, εδώ καθοριστική δεν είναι η τιμή, αλλά η διαθεσιμότητα.
Λόγω του κορωνοϊού, έχει διακοπεί παγκοσμίως το 80% των εφοδιαστικών αλυσίδων. Προς το παρόν ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης είναι η μεταφορά προϊόντων διά αέρος. Ομως δεν έχουν όλες οι επιχειρήσεις την οικονομική δυνατότητα να το πράξουν.

Το πρόβλημα είναι ότι ο ρόλος της Κίνας σήμερα στην παγκόσμια οικονομία είναι πολύ πιο σημαντικός από την εποχή της πανδημίας SARS το 2002 και το 2003. Ο φόβος επανάληψης τέτοιων προβλημάτων είναι ωστόσο διάχυτος. Προφανώς γι’ αυτό το αμερικανικό περιοδικό Forbes χαρακτηρίζει την πανδημία του κορωνοϊού «κύκνειο άσμα της Κίνας ως τόπου παραγωγής αγαθών για ολόκληρο τον πλανήτη». Σύμφωνα με το περιοδικό, μετά το τέλος της κρίσης αυτής, κανείς δεν θα εμπιστευθεί ξανά την Κίνα. Ενδεχομένως όμως το Forbes να υποτιμά τις ισχυρές και πολύπλοκες εξαρτήσεις της παγκόσμιας οικονομίας από την Κίνα, που δεν είναι τόσο εύκολο να διακοπούν, όπως ίσως φαίνεται με μια πρώτη ματιά. Η παραγωγή απλών προϊόντων, όπως t-shirts ή παπουτσιών, έχει ήδη μεταφερθεί σε γειτονικές χώρες της Κίνας. Ως προς τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας όμως, των οποίων οι εφοδιαστικές αλυσίδες είναι πιο πολύπλοκες, η Κίνα παίζει διεθνώς ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο.

Για τις μεγάλες εταιρείες δεν συντρέχει κανένας λόγος να συγκεντρώσουν την παραγωγή τους σε μία και μόνο περιοχή. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι μόνο για τη δημιουργία αποθεμάτων θα πρέπει να δαπανηθούν μεγάλα, αν και όχι υπέρογκα, ποσά τα οποία θα έχουν εντέλει αντίκτυπο στην τελική τιμή του προϊόντος. Οι πελάτες όμως θα ξεχάσουν πολύ γρήγορα την πανδημία μόλις ξεπεραστεί η κρίση του κορωνοϊού και δεν θα θελήσουν να πληρώσουν περισσότερα για το προϊόν. Ο παράγων κόστος ήταν και θα είναι καθοριστικός. Και εδώ η Κίνα διαθέτει ένα ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα.

Η σημασία της Κίνας ως τόπου παραγωγής, αλλά και ως αγοράς διάθεσης προϊόντων, αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Δεν αποκλείεται να περιοριστεί στην Κίνα η παραγωγή για την ευρωπαϊκή αγορά, σίγουρα όμως θα αυξηθεί η παραγωγή για την ίδια την κινεζική και την ασιατική αγορά. Εκτός αυτού, δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι σε τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και η κατασκευή βιομηχανικών ή χημικών προϊόντων η Κίνα είναι πολύ πιο μπροστά από πολλές άλλες χώρες, κυρίως όσον αφορά τις μονάδες παραγωγής και τις εφοδιαστικές αλυσίδες.

Οσο κι αν κάποιοι σκληροπυρηνικοί Αμερικανοί πολιτικοί μιλούν πλέον για «αποπαγκοσμιοποίηση», οι εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά παραπέμπουν πολύ περισσότερο σε μια ακόμα μεγαλύτερη σύσφιγξη των παγκόσμιων οικονομικών σχέσεων και εξαρτήσεων. Οι δεσμοί αυτοί όμως θα μπορούσαν να περάσουν μια διαδικασία… εξορθολογισμού. Θα αποτελούσε, για παράδειγμα, πρόοδο αν επιτυγχάναμε να μην κάνουν εξαρτήματα τον γύρο του κόσμου για να συναρμολογηθούν κάπου και στη συνέχεια να ταξιδέψουν και πάλι εκεί από όπου ξεκίνησαν.