Η ανατομία ενός ισλαμικού πραξικοπήματος

Γράφει ο Ιωάννης Σ. Φριτζαλάς
Γεωπολιτικός – Ιστορικός αναλυτής

Μέρος Α΄: Η ανάδυση του «Ιερού Στρατεύματος» (Hizb Allah)

 Το πραξικόπημα απέτυχε… ζήτω το πραξικόπημα· θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί, συνοψίζοντας λακωνικά την ουσία του – μεθοδευμένα – αποτυχημένου στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Τουρκία. Παρ’ ότι η προσωπική μας εκτίμηση δεν συντάσσεται με την άποψη που προβάλλει τον Recep Tayyip Erdoğan ως τον κύριο ενορχηστρωτή του απονενοημένου εγχειρήματος, εν τούτοις δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε πως η καίρια και αποφασιστική αντιμετώπισή του από το καθεστώς λαμβάνει διαστάσεις ενός πρωτοφανούς ισλαμικού «αντι-πραξικοπήματος», το οποίο νομιμοποιείται από την «ευλογία του Θεού»¹.

Οι αναλύσεις διεθνώς επιδίδονται σε μία προσπάθεια αποκρυπτογραφήσεως του επιχειρούμενου πραξικοπήματος και των συνεπακόλουθων καταιγιστικών εξελίξεων που εκτυλίσσονται στην γειτονική χώρα, θεμελιωμένες, ως επί το πλείστον, σε δυτικότροπα ερμηνευτικά μοντέλα, τα οποία δεν βασίζονται απλώς στις στρεβλές και απαρχειωμένες αντιλήψεις της Δύσεως για την Ανατολή, αλλά φαίνεται πως αγνοούν την ουσία της προτεινόμενης εναλλακτικής κοσμοθεωρίας του «τουρκικού Ισλάμ». Ως εκ τούτου, οι περισσότερες εκτιμήσεις εστιάζουν στις προφανείς κοινωνικοπολιτικές και γεωπολιτικές προεκτάσεις της νέας τουρκικής κρίσεως, παραβλέποντας εν τούτοις, τις προεκτάσεις που προκύπτουν από μία εμβριθέστερη – και στο πλαίσιο της ισλαμικής κοσμοθεάσεως – ερμηνευτική προσέγγιση, η οποία καλείται να αντιμετωπίσει την 15^η Ιουλίου ως την πλέον κομβική ημερομηνία στην 93χρονη ιστορία της Τουρκικής Δημοκρατίας.

Για να κατανοηθεί όσο το δυνατόν πληρέστερα τόσο το παρασκήνιο της αποτροπής του πραξικοπήματος, όσο και το υπόβαθρο των μεσοπρόθεσμων εξελίξεων, θα πρέπει να προσδιορίσουμε τον «αντικειμενικό σκοπό», στον οποίο αποβλέπει η νεο-οθωμανική αναθεωρητική πολιτική, σε συνδυασμό με το εκτελεστικό όργανο και την μεθοδολογία εκπληρώσεώς του.

α. Αντικειμενικός Σκοπός

 Κατ’ αρχάς, η επιχειρούμενη κατάλυση της όποιας συνταγματικής νομιμότητος είχε απομείνει στην Τουρκία και η αποκαθήλωση του συνόλου σχεδόν της διοικητικής διαρθρώσεως του τουρκικού κρατικού μηχανισμού επισφραγίζει de facto τον θεμελιώδη «στρατηγικό σκοπό» του Τούρκου Προέδρου, ο οποίος δεν είναι άλλος από την πλήρη κατάλυση του κοσμικού χαρακτήρα του τουρκικού κράτους². Εφ’ όσον αυτή η επιδίωξη επικυρωθεί και de jure στην επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση, το εδραιωθέν προσωποπαγές και αυταρχικό ισλαμικό status quo θα εγκαινιάσει το επόμενο στάδιο εφαρμογής του μακροπρόθεσμου στρατηγικού του σχεδιασμού, το οποίο αφορά την σταδιακή διαμόρφωση μίας πανισλαμικής ηγεμονίας, με επίκεντρο την «ανωτέρα τουρκική γεωπολιτισμική κληρονομιά» (πρβλ. τις απόψεις του Muzaffer Bey³ )

β. Εκτελεστικό όργανο/Μεθοδολογία

 Ποιοι είναι οι φορείς και συνεχιστές αυτής της κληρονομιάς; Για να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση θα πρέπει αρχικώς να εντοπίσουμε εκείνο το τμήμα του τουρκικού λαού που ανταποκρίθηκε άμεσα στο κάλεσμα του Erdoğan για εξέγερση κατά των προδοτών της «παράλληλης δομής». Ήταν σύσσωμος ο περήφανος τουρκικός λαός, που υπεραμύνθηκε της δημοκρατίας, ενός σκοπού a priori ανωτέρου από τον ίδιο τον Τούρκο Πρόεδρο, όπως ισχυρίστηκαν αρκετοί;
Αναμφίβολα, υπήρξαν και αυτοί που υποκινήθηκαν από τον φόβο επικρατήσεως μίας νέας στρατιωτικής κηδεμονίας στην Τουρκία. Η κρίσιμη μάζα της εξεγέρσεως, όμως, αυτή που προέβη σε δολοφονίες και πάσης φύσεως βιαιοπραγίες εις βάρος των Τούρκων στρατιωτικών, ενεργοποιήθηκε, σύμφωνα με τον Τούρκο καθηγητή Emre Öktem⁴, από την «καθοριστική παρέμβαση της Διευθύνσεως Θρησκευτικών Υποθέσεων» (η Diyanet İşleri Başkanlığı, υπό την καθοδήγηση της οποίας ενεργούν οι ψευδομουφτήδες στην Θράκη), η οποία «διέταξε τους ιμάμηδες να απαγγείλουν από τα τζαμί το “Salah” (ισλαμική τελετουργική προσευχή)», σηματοδοτώντας, ουσιαστικά, την «λαϊκή έκρηξη», αποτέλεσμα της οποίας ήταν η «αποτροπή» του πραξικοπήματος. Ο Öktem διευκρινίζει πως το γεγονός αυτό «δεν έχει προηγούμενο στην πρόσφατη ιστορία της Τουρκίας».
Κάτι αντίστοιχο, προσθέτει, είχε συμβεί μόνο επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, «όταν ο Σουλτάνος⁵ έκανε εκκλήσεις από τα τζαμί για την οργάνωση λαϊκής υποστηρίξεως ενάντια στις εξεγέρσεις των γενιτσάρων», και διατυπώνει την εκτίμηση πως «εκείνοι που εξέδωσαν την εντολή είχαν επίγνωση της ιστορικής εμπειρίας και επιδίωξαν να την επαναλάβουν στο σημερινό πλαίσιο».

Επομένως, το στρατιωτικό πραξικόπημα – φαινομενικώς – απετράπη, λόγω της καταλυτικής δράσεως αφ’ ενός των νεωτέρων «θεοσεβών γενεών»⁶, η γαλούχηση των οποίων ήταν ένα προσωπικό όραμα του Erdoğan, αποσκοπούν στην σταδιακή ανατροπή της κεμαλικής κοσμικότητος, και αφ’ ετέρου των πιστών στο καθεστώς ισλαμιστών εν γένει, οι οποίοι μάς υπενθύμισαν με τις πράξεις τους την διαχρονική διαπίστωση του Κ. Λαμέρα πως «έγκειται στην φύση των Τούρκων το κακουργείν, μία  κακουργική φύση που ενισχύει και προάγει το ιερό τους βιβλίο, το Κοράνιο, το επιτάσσον την σφαγή των «απίστων» εν παντί καιρώ.⁷»

Με ποια κριτήρια, όμως, προσδιορίζονται ο «πιστός» και ο «άπιστος»; Όποιο κι αν είναι τα δικό μας ερμηνευτικό πλαίσιο, θα αποδειχθεί εσφαλμένο, αν δεν ανατρέξουμε στις πλέον σύγχρονες πηγές της ισλαμικής κοσμοθεωρίας. Σύμφωνα με τον τέως πρωθυπουργό Ahmet Davutoğlu, «η βασική διχοτομία μεταξύ πιστού (μου’μίν) και απίστου (κάφιρ), ως δύο διαφορετικών οντολογικών/ θρησκευτικών προσεγγίσεων και ριζικά αντιθέτων κατηγοριών, μπορεί να οριστεί ως η επιλογή μεταξύ του εάν κάποιος επιθυμεί ή όχι να αποδεχθεί την ειδική ευθύνη (δλδ. την “οικουμενοποίηση” του Ισλάμ) επί της Γης […] Εκείνοι που πιστεύουν στην ενότητα του Αλλάχ και αποδέχονται να είναι μέλη της μουσουλμανικής κοινωνικοπολιτικής οντότητος (ummah), δεν απορρίπτουν μόνο την παλιά εθνική τους ταυτότητα, αλλά και όλες τις πιθανές εναλλακτικές ταυτότητες […] Η βασική τους ταυτότητα πλέον είναι αυτή του μουσουλμάνου που είναι ίσος με όλους τους άλλους μουσουλμάνους ενώπιον του Θεού.⁸» (προφανώς εδώ αποκρύπτει την ενδόμυχη αντίληψη περί ανωτερότητος της τουρκικής φυλής)

Ποιοι είναι εν προκειμένω οι «άπιστοι»; Το απολυταρχικό ισλαμικό καθεστώς, σε αυτήν την σύγχρονη επιχείρηση διανοητικής και κοινωνικοπολιτικής μεταλλάξεως (παρόμοια με εκείνη που διενήργησε ο Mustafa Kemal, στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει την εθνική και θρησκευτική ανομοιογένεια του υπό κατάρρευση οθωμανικού κράτους), όφειλε, τηρώντας την μακραίωνη τουρκική παράδοση, να ανακαλύψει έναν νέο εχθρό, αναδεικνύοντας ταυτοχρόνως την ανάγκη ακαριαίας αντιμετωπίσεώς του, επ’ ωφελεία της δικής του εδραιώσεως. Αν θεωρήσουμε πως ο σύγχρονος εχθρός του καθεστώτος ταυτίζεται με τον Fethullah Gülen και την «τρομοκρατική» του οργάνωση, την όποια «παράλληλη δομή» ή τους κεμαλιστές, τότε θα διαπράξουμε ένα λογικό σφάλμα στην αναλυτική μας προσέγγιση, η οποία πλην του εκτελεστικού οργάνου, προσπαθεί να εντοπίσει και την μεθοδολογία εκπληρώσεως του σκοπού.

Σε γενικές γραμμές, μία οιαδήποτε έννοια διαφοροποιήσεως, αποτελεί απλώς το αναγκαίο αρχικό στίγμα (2^ο στάδιο γενοκτονίας: στιγματισμός), το οποίο καθιερώνεται μεθοδικά ως χαρακτηρισμός της αντιπάλου ομάδος. Η ύπαρξη και μόνο δύο ομάδων με ενδεχόμενη αντιπαλότητα είναι ικανή να ενεργοποιήσει τον μηχανισμό της γενοκτονίας (1^ο στάδιο: ομαδοποίηση). Επειδή η αναγκαία συνθήκη του στιγματισμού δεν είναι ταυτοχρόνως και επαρκής για την διέγερση των εθνικιστικών/θρησκευτικών αντανακλαστικών της κρίσιμης μάζας, στην οποία, εν προκειμένω, απευθύνεται το καθεστώς, απαιτήθηκε η σταδιακή διαμόρφωση της εικόνος του «θηρίου» (3^ο στάδιο γενοκτονίας: θηριοποίηση), αφ’ ενός ως δηλωτική της φυσιογνωμίας του εχθρού και αφ’ ετέρου ως πρόφαση για την μελλοντική εξόντωσή του. Όπως γνωρίζουμε, στο διαχρονικό τουρκικό θυμικό, η εικόνα του «θηρίου» έχει ταυτιστεί με την έννοια του «απίστου». 

Στις αρχές του 20^ου αιώνος, ο «άπιστος» (giaour) ταυτίστηκε με τους ελληνικούς και εν γένει χριστιανικούς πληθυσμούς της Μ. Ασίας, την «τέλειαν εξόντωσιν» των οποίων ανέλαβε το κομιτάτο «Ένωση και Πρόοδος», αποδίδοντάς την αργότερα στην «δίκαιη οργή του λαού». Σήμερα, η έννοια του «απίστου» δεν νοηματοδοτείται αποκλειστικώς από την καταγωγή, τις θρησκευτικές αντιλήψεις ή την ιδεολογία ενός ατόμου ή μίας ομάδος, αλλά προσδιορίζεται από τον βαθμό βιωματικής εφαρμογής της ισλαμικής κοσμοθεωρίας. Σύμφωνα με παλαιότερη δήλωση του Ερντογάν, «ένας κοσμικός δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι μουσουλμάνος, καθώς για τους μουσουλμάνους ο Αλλάχ είναι η υπέρτατη αρχή. Αντιθέτως, οι κοσμικοί θεωρούν πως η ανωτέρα αρχή είναι ο λαός, δηλαδή οι δούλοι του Αλλάχ.⁹» Επομένως, «άπιστος», σύμφωνα με αυτή την ισλαμική θεώρηση και την επίδραση που επιδιώκει να ασκήσει στην σύγχρονη πολιτική θεωρία, είναι ο οιοσδήποτε πιστεύει πως «οι εξουσίες πηγάζουν από τον λαό και ασκούνται υπέρ αυτού». Συνεπώς, ακόμα και ένας πιστός μουσουλμάνος με κοσμικό πνεύμα και δημοκρατικό φρόνημα είναι απολύτως ασύμβατος με το «βίωμα του Ισλάμ», καθώς δεν υπηρετεί τον Αλλάχ, ως «μέλος της μουσουλμανικής κοινωνικοπολιτικής οντότητος», αλλά τα δημιουργήματα του, με τα οποία ο ίδιος ο Αλλάχ δεν έχει καμμία απολύτως οντολογική σχέση. Οποία ύβρις… Ξεκαθαρίζουμε λοιπόν, άπαξ διά παντός, πως οι ισλαμικές μάζες, οι οποίες φαινομενικώς απέτρεψαν ένα ήδη καταδικασμένο στρατιωτικό πραξικόπημα, όχι απλώς δεν υπεραμύνθηκαν της – ασύμβατης με το Ισλάμ – δημοκρατικής και συνταγματικής νομιμότητος της Τουρκίας, αλλά έθεσαν τα θεμέλια για την οικοδόμηση μίας ειδεχθούς ισλαμικής δικτατορίας.

«Η δημοκρατία είναι μόνο το τραίνο στο οποίο επιβαίνουμε μέχρι να επιτύχουμε τον στόχο μας. Τα τζαμιά είναι τα στρατόπεδά μας, οι μιναρέδες είναι οι ξιφολόγχες μας, οι τρούλοι είναι τα κράνη μας και οι πιστοί είναι οι στρατιώτες μας.» (Ρ.Τ. Ερντογάν – 1997)10

Επομένως, επανερχόμενοι στο αρχικό μας ερώτημα και επικαλούμενοι την τουρκοισλαμική κοσμοθεωρία, όπως την παρακολουθούμε, άλλωστε, να εφαρμόζεται μεθοδικά την τελευταία δεκαετία, θα πρέπει να κατανοήσουμε πως ως φορείς και συνεχιστές της «ανωτέρας τουρκοισλαμικής κληρονομιάς» νοούνται όλοι οι όπου Γης μουσουλμάνοι, οι οποίοι έχουν συνειδητώς ενταχθεί στην «hizb Allah»¹¹ (κορανικός όρος που αναφέρεται στην ομάδα του Αλλάχ), με σκοπό την εκτέλεση της «πανανθρώπινης αποστολής» του Ισλάμ, η εκπλήρωση της οποίας προϋποθέτει και την συντριβή της «hizb al shaitan» (ομάδα του διαβόλου). Ποιοι υπάγονται σε αυτή την ομάδα; Μα φυσικά, όλοι όσοι, σύμφωνα με το Κοράνι, «έχουν απορροφηθεί από τον διάβολο, λησμονώντας την θύμηση του Αλλάχ¹²» (τεκμήριο «θηριοποίησεως»).

Σε αυτό το σημείο, διακρίνουμε πλέον ξεκάθαρα την απόλυτη ταύτιση του πυρήνα της ισλαμικής κοσμοθεάσεως (η κατηγορηματική διαφοροποίηση μεταξύ πιστού και απίστου), με το κομβικό 5^ο στάδιο της γενοκτονίας (πόλωση), το οποίο αναγάγει πλέον την διαφοροποίηση σε μία αναπόφευκτη σύγκρουση μεταξύ των δύο εκ διαμέτρου αντιθέτων ομάδων, η μία εκ των οποίων, προφανώς, θα επιβληθεί στην άλλη (7^ο στάδιο γενοκτονίας: εξολόθρευση). Ποια ομάδα θα είναι αυτή που θα επιβληθεί; Αν και η απάντηση είναι αυτονόητη, θα επικαλεστούμε την ακόλουθη φράση από το Κοράνιο: «Ο Αλλάχ έχει διακηρύξει. Ιδού! Βεβαίως θα νικήσω, Εγώ και ο Αγγελιοφόρος μου. Ιδού! Ο Αλλάχ είναι ισχυρός, Παντοδύναμος.¹³»

Αυτή την «παντοδυναμία του Αλλάχ» εκλήθη να επιδείξει μεθοδευμένα το εν Τουρκία τμήμα της «hizb Allah», το οποίο καθιερώνεται πλέον στην συνείδηση του μουσουλμανικού κόσμου, ως ένα υποδειγματικό πρότυπο πίστεως, αφοσιώσεως, αυταπαρνήσεως και μαρτυρικής προαιρέσεως.
Ας αναλογιστούμε, σε αυτό το σημείο:

• την βαρύνουσα συμβολική διάσταση που λαμβάνει η αποτελεσματική αντιμετώπιση του ισχυροτέρου (σύμφωνα με τις τουρκικές υπερεθνικιστικές ψευδαισθήσεις) στρατού του πλανήτη από μερικές χιλιάδες άοπλων πολιτών, οι οποίοι ενήργησαν «οπλισμένοι» μόνο με την «ευλογία» του Αλλάχ, κατόπιν εντολής της θρησκευτικής τους ηγεσίας,
• τις επιπτώσεις που θα προκαλέσει η διαφαινόμενη ανάδυση ενός ασύμβατου ισλαμιστικού «ιερού στρατεύματος», το οποίο στην prova generale του αψήφησε την δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ και
• τον αντίκτυπο της ανωτέρω σημειολογίας στην αυτοπεποίθηση των μουσουλμανικών μειονοτήτων των Βαλκανίων, τα εξτρεμιστικά στοιχεία των οποίων αδημονούν να ξεκινήσουν την δική τους ισλαμική εξέγερση, ευκαιρίας (= προβοκάτσιας) δοθείσης.

 Η 15^η Ιουλίου σήμανε την έναρξη μίας ζοφερής περιόδου τόσο για την Τουρκία, όσο και για την ευρύτερη περιφέρειά της, με την γειτονική χώρα να εξέρχεται του σταδίου της Άτης και να εισέρχεται σε αυτό της Νεμέσεως¹⁴. Σε ένα «έθνος», «στην γλώσσα του οποίου δεν υπάρχει ουδεμία λέξη που να δηλώνει αφηρημένη έννοια¹⁵», όπως η δικαιοσύνη (πώς λοιπόν να υπερασπιστεί κάτι που δεν γνωρίζει εννοιολογικά και πρακτικά τι είναι;), όχι μόνο η επαναφορά της θανατικής ποινής είναι πιθανή, αλλά ακόμα και η αναβίωση των κεμαλικών «Δικαστηρίων Ανεξαρτησίας»¹⁶, με στόχο την συνοπτική εξόντωση όλων των «απίστων» από την ίδια την «ομάδα του θεού». Τοιουτοτρόπως, ο «εξοργισμένος – από τους προδότες – λαός»  θα επωμιστεί και πάλι το ιστορικό βάρος του εγκλήματος, απαλλάσσοντας την επίσημη εξουσία από την ευθύνη της νέας γενοκτονίας (8^ο στάδιο: Άρνηση ενοχής – Απόσειση ευθυνών).

Σήμερα, λοιπόν, που αναδεικνύεται ισχυρότερο παρά ποτέ το πλέον αντιπροσωπευτικό ταυτοτητοποιητικό στοιχείο της τουρκοισλαμικής φυσιογνωμίας (η γενοκτονία)¹⁷, αυτό που θα πρέπει να μάς προβληματίσει εντόνως, εκτός από τις συνέπειες της σαρωτικής αποδομήσεως του τουρκικού κράτους, είναι η διαπίστωση πως ο Erdoğan έχει πλέον αντλήσει όλα τα απαιτούμενα συμπεράσματα που του επιτρέπουν να εισέλθει σε μία νέα φάση εφαρμογής του σχεδιασμού του (π.χ. πυροδότηση μαζικών εξεγέρσεων στα Βαλκάνια ή ακόμα και σε όλο το γεωγραφικό πλαίσιο του στρατηγικού άξονα του νεο-οθωμανισμού¹⁸), επ’ ωφελεία της πολυπόθητης γι’ αυτόν αναδείξεως του νέου ισλαμικού πολιτισμού, ο οποίος, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, «θα καθορίσει την πορεία του κόσμου στον 21^ο αιώνα.»
(Συνεχίζεται)

Ιωάννης Σ. Φριτζαλάς
Γεωπολιτικός – Ιστορικός αναλυτής
f_john542@hotmail.com

Πηγές

1. http://archyworldys.com/analysis-tanks-and-the-blessing-from-god/
2. https://youtu.be/d4fAuG_9IeE
3. Σαράντου Ι. Καργάκου – Η Ιστορία από την σκοπιά των Τούρκων, Σελ. 53-59, Εκδόσεις Σιδέρη
4. fides.org/en/news/60469#.V5CgyvmsVu6
5. Προφανώς εννοεί τον Mahmud II και το επονομαζόμενο «ευοίωνον γεγονός» (Vaka-i Hayriye) της σφαγής των γενιτσαρικών ταγμάτων το 1826 (gr/2015/07/15/xl-h-sfagh-ton-genitsaron-apo-ton-maxmoyt-ton-b-to-1826/)
6. bloomberg.com/news/articles/2016-07-17/coup-was-a-gift-from-god-says-erdogan-who-plans-a-new-turkey
7. Κων. Λαμέρα – Η περί Μικράς Ασίας και των εν αυτή Κρυπτοχριστιανών διάλεξις, Σελ. 9, Εκδόσεις Ινφογνώμων
8. Davutoğlu – Εναλλακτικές κοσμοθεωρίες/Η επίδραση της ισλαμικής και της δυτικής κοσμοθεωρίας στην πολιτική θεωρία, Σελ. 381, Εκδόσεις Ποιότητα
9. https://youtu.be/d4fAuG_9IeE
10. http://www.academia.edu/19309973/Μιναρέδες_οι_λόγχες_του_Ισλάμ_στην_Ευρώπη
11. Davutoğlu – Εναλλακτικές κοσμοθεωρίες/Η επίδραση της ισλαμικής και της δυτικής κοσμοθεωρίας στην πολιτική θεωρία, Σελ. 382, Εκδόσεις Ποιότητα
12. Ως άνω
13. Ως άνω
14. http://www.capital.gr/story/2208004
15. Κων. Λαμέρα – Η περί Μικράς Ασίας και των εν αυτή Κρυπτοχριστιανών διάλεξις, Σελ. 14, Εκδόσεις Ινφογνώμων
16. https://el.wikipedia.org/wiki/Δικαστήρια_της_Αμάσειας
17. W.E. Gladston: «Το πρόβλημα είναι ο μουσουλμανισμός, σε συνδυασμό με τον ιδιόρρυθμο χαρακτήρα μίας φυλής (= της τουρκικής)». Από το βιβλίο του George Horton – Η μάστιγα της Ασίας, Σελ. 36, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

Ι.Σ. Φριτζαλά – Φυσική και νοητική γενοκτονία: http://www.anixneuseis.gr/?attachment_id=143460