Α. Λαυρέντζος: Η Θράκη κινδυνεύει κυρίως από την αδιαφορία και τον εφησυχασμό

Η Θράκη αποτελεί πάντοτε “εύκολο θέμα” για τα μέσα ενημέρωσης και παρέχει τη δυνατότητα για “πατριωτική πλειοδοσία” σε όλους όσοι ευκαιριακά ασχολούνται με την περιοχή, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και πεδίο ανταγωνισμού καθώς έχει ένταχθεί στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών σχέσεων με την γείτονα χώρα να εμφανίζει μία συνέπεια και συνέχεια στις μονομερείς και ανιστόρητες διεκδικήσεις στην περιοχή. Ο Νίκος Αρβανίτης συνάντησε τον συγγραφέα του βιβλίου «Η Θράκη στο μεταίχμιο» κ. Α. Λαυρέντζο
κι είχε μαζί του μία ενδιαφέρουσα συνομιλία με αφορμή τις τρέχουσες εξελίξεις.

Κάποιοι κύκλοι υποστηρίζουν ότι οι μουσουλμάνοι της Θράκης καταπιέζονται και για αυτό το σκοπό οργανώνουν και συνέδρια επί ελληνικού εδάφους. Τί πιστεύετε σχετικά;

Οι μουσουλμάνοι της Θράκης μπορεί στο παρελθόν να είχαν κάποια παράπονα από το ελληνικό κράτος, αλλά εδώ και μερικές δεκαετίες απολαμβάνουν όλων των δικαιωμάτων τους, όσο ίσως καμία άλλη μειονότητα στην Ευρώπη.

Και αυτό δεν είναι θέμα γνώμης. Δείτε μερικά απλά γεγονότα: Σε αναλογία πληθυσμού υπάρχουν σήμερα στη Θράκη διπλάσια τζαμιά από ό,τι στην Τουρκία! Οι μουσουλμάνοι της Θράκης απολαμβάνουν τα δικαιώματα του «εκλέγειν» και του «εκλέγεσθαι», γεγονός το οποίο αποδεικνύεται τόσο από την αδιάλειπτη παρουσία μειονοτικών βουλευτών στην ελληνική Βουλή, όσο και από την εκλογή μουσουλμάνων συμπολιτών μας στην τοπική αυτοδιοίκηση. Επί πλέον, έχουν πλήρη δικαιώματα να αποκτούν περιουσιακά στοιχεία, και μάλιστα για τον σκοπό αυτό έχει δημιουργηθεί πλέον ο χρηματοπιστωτικός μηχανισμός που τους βοηθά να το πράξουν… Επίσης, το ελληνικό κράτος – σε αντιδιαστολή με το τουρκικό – έχει σεβαστεί πλήρως τα μορφωτικά δικαιώματα των μειονοτικών πληθυσμών. Για την ακρίβεια, όχι μόνο έχει τηρήσει πλήρως το εκπαιδευτικό σχήμα των δίγλωσσων μειονοτικών σχολείων όπως ακριβώς ορίζει η Συνθήκη της Λωζάνης, αλλά λειτουργώντας και πέρα από τις τυπικές υποχρεώσεις του, ίδρυσε ήδη από τις δεκαετίες του 1950 και 1960 δύο Γυμνάσια-Λύκεια σε Κομοτηνή και Ξάνθη, τα οποία λειτουργούν παράλληλα με τα ιεροσπουδαστήρια των δύο αυτών περιοχών. Να υπενθυμίσουμε μάλιστα εδώ ότι όλα αυτά έγιναν σε περιόδους που παραβιάζονταν κατάφωρα τα δικαιώματα της ελληνορθόδοξης μειονότητας στην Κωνσταντινούπουλη, στην Ίμβρο και στην Τένεδο! Επί πλέον δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ελληνικό κράτος έχει προχωρήσει ακόμη και σε μέτρα «θετικής διάκρισης» υπέρ των μουσουλμάνων συμπολιτών μας, όπως είναι το μέτρο εισόδου σε ΑΕΙ μέσω ποσόστωσης. Σε αυτό το πλαίσιο θα συμπεριλάβουμε και το δαπανηρότατο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων, το οποίο όμως λόγω των αδυναμιών του και των εγγενών αδυναμιών της μειονοτικής εκπαίδευσης δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα. Απόδειξη όλων αυτών είναι ότι πλέον τα μουσουλμανοπαίδα επιλέγουν να φοιτούν σε δημόσια ελληνικά σχολεία σε ποσοστό που υπερβαίνει το 30%. Όλα αυτά καθόλου δεν συμβαδίζουν με εικόνα καταπίεσης της μουσουλμανικής μειονότητας, και αν κάποιος καταπιέζει τη μειονότητα χειραγωγώντας την προς επίτευξη στόχων ξένων προς τα συμφέροντά της, αυτός σίγουρα δεν είναι το ελληνικό κράτος…

Πιστεύετε ότι κινδυνεύει η Θράκη;

Αν μου ζητάτε να απαντήσω κυριολεκτικά, η απάντηση είναι κατηγορηματικά όχι. Επειδή διάφοροι – όχι και τόσο αφελείς – λένε ορισμένα ανυπόστατα πράγματα, θα σας πω ότι όσοι έχουν γνώση των βασικών στρατιωτικών δεδομένων, ξέρουν πολύ καλά ότι η ισχύς πυρός του ελληνικού στρατού στον Έβρο εγγυάται ότι οποιοσδήποτε προσπαθήσει να τον διαβεί θα πληρώσει ένα πολύ ακριβό τίμημα. Πέρα όμως και από αυτό, υπάρχει και ένα διεθνές πλαίσιο του οποίου την ερμηνεία και την ευστάθεια την καθορίζουν μόνο οι δυνάμεις πλανητικής εμβέλειας και όχι ο κάθε «τοπικός παλικαράς» που φιλοδοξεί να γίνει κάτι περισσότερο από αυτό που είναι… Από αυτή την άποψη η Θράκη είναι αναπόσπαστο τμήμα της ελληνικής επικράτειας και έτσι θα παραμείνει. Αυτό όμως δεν μας επιτρέπει να εφησυχάζουμε, γιατί υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να γίνουν και τα οποία θα πρέπει να τα προσέξουμε. Ένα σημείο που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και το οποίο ανέδειξα έντονα στο βιβλίο μου είναι οι δημογραφικές εξελίξεις που συντελούνται στη Θράκη, οι οποίες στο μέλλον είναι πιθανόν να διαμορφώσουν ένα σκηνικό που θα κρύβει κινδύνους. Για παράδειγμα δεν μπορεί να μην μας απασχολεί η ερήμωση που έχει συμβεί τα τελευταία τριάντα χρόνια στον Βόρειο και Κεντρικό Έβρο. Ούτε θα πρέπει να δεχτούμε ως ένα φυσιολογικό αποτέλεσμα της αστυφιλίας την εικόνα εγκατάλειψης που εμφανίζουν τα περισσότερα χριστιανικά χωριά στην πεδιάδα της Ροδόπης. Οι εξελίξεις αυτές είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της οικονομικής υστέρησης της Θράκης, για την οποία έχουν ευθύνη πολλοί… Νομίζω ότι αυτά είναι τα θέματα που πρέπει να προσέξουμε.

Τί πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει για τη Θράκη;

Όπως σας είπα, η Θράκη κινδυνεύει κυρίως από την αδιαφορία και τον εφησυχασμό. Κινδυνεύει όμως και από τα ψέματα τα οποία λέγονται από διάφορες πλευρές και έχουν ποικίλες αποχρώσεις. Το ζητούμενο σήμερα δεν είναι υπό το βάρος μιας κινδυνολογίας να προβούμε σε ορισμένες αποσπασματικές ή σπασμωδικές κινήσεις. Καλό είναι βεβαίως π.χ. να ιδρυθεί ένα στρατόπεδο στη Θράκη για να ενισχυθεί η περιοχή (οικονομικά και δημογραφικά) και τέτοια άμεσα μέτρα τα έχω προτείνει και εγώ. Όμως αυτές είναι ασπιρίνες για τον πονοκέφαλο και όχι μόνιμη γιατρειά. Το ζητούμενο αυτή τη στιγμή για τη Θράκη, όπως και για άλλες ελληνικές περιφέρειες, είναι να υπάρξει ένα στρατηγικό αναπτυξιακό σχέδιο το οποίο θα αξιοποίησει δυναμικά τα πλεονεκτήματα της περιοχής. Μόνο έτσι η Θράκη θα εξέλθει μόνιμα από το περιθώριο. Επίσης χρειάζεται και ένας μηχανισμός υλοποίησης, ο οποίος θα εκτελέσει αυτό το σχέδιο αποτελεσματικά, αποτρέποντας τη διασπάθιση των πόρων και την ανάπτυξη μικροσυναλλαγών μεταξύ διαφόρων παραγόντων, είτε σε τοπικό είτε σε ευρύτερο επίπεδο…

Τί ακριβώς εννοείτε όταν μιλάτε για «διασπάθιση των πόρων και την ανάπτυξη μικροσυναλλαγών»;

Νομίζω ότι όλοι οι «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» καταλαβαίνουν σε ποιά φαινόμενα αναφέρομαι, ώστε να μην χρειάζεται να τα ονοματίσουμε ειδικώς. Άλλωστε μια βόλτα στις Βιομηχανικές Περιοχές των θρακικών νομών, θα μας δώσει μια πολύ ηχηρή απάντηση για το πόσο επιτυχημένη ήταν η αναπτυξιακή πολιτική της ελληνικής πολιτείας στη Θράκη… Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σας θυμίσω ότι η ελληνική Βουλή, αναγνωρίζοντας τα προβλήματα της Θράκης προέβη το 1992 στη σύνταξη ενός πορίσματος για την ακολουθητέα πολιτική στην περιοχή. Η πολιτική αυτή άρχισε να εφαρμόζεται δειλά και αποσπασματικά, αλλά στην πορεία ατόνισε ή χάθηκε μέσα στους δαιδάλους του ελληνικού κράτους. Το αποτέλεσμα ήταν βαθμιαία να εκφυλιστεί και τελικά να ξεχαστούν οι στόχοι που είχαν τεθεί! Και ερωτώ: Η Θράκη σήμερα είναι σε καλύτερη ή χειρότερη κατάσταση από το 1992; Και αν είναι σε χειρότερη, όπως έτσι τουλάχιστον νομίζω εγώ, τί έγινε η αρχική ανησυχία; Για να μιλήσουμε όμως και πιο συγκεκριμένα: Οι πολιτικοί της Θράκης έχουν ζητήσει έναν απολογισμό για όλα αυτά;

Αυτές είναι μερικές θλιβερές διαπιστώσεις που τις κάνουν πολλοί. Τί νομίζετε ότι πρέπει να γίνει από εδώ και εμπρός;

Όπως έχω αναφέρει επανειλλημένως, η Θράκη και η Ανατολική Μακεδονία δεν χρειάζονται ένα «πλαίσιο αναπτυξιακών κινήτρων» ή τουλάχιστον δεν χρειάζονται μόνο αυτό. Επίσης δεν χρειάζονται «δέσμες» μεμονομένων και ασύνδετων αναπτυξιακών παρεμβάσεων του τύπου πακέτων ΕΣΠΑ, όπως και παλαιότερα των διάφορων «πακέτων» Ντελόρ ή άλλων παρόμοιων «πακέτων». Χρειάζεται να υπάρξει σοβαρός αναπτυξιακός σχεδιασμός με την ορθή αξιοποίηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Στο πλαίσιο αυτό το κράτος πρέπει να ασκήσει έναν επιτελικό και συντονιστικό ρόλο. Συνολικά λοιπόν είναι καιρός να ξανατεθεί σε επίπεδο διακομματικής διαβούλευσης το θέμα «Εθνικός αναπτυξιακός σχεδιασμός για την Ανατολική Μακεδονία – Θράκη». Χρειάζεται να ξαναπιάσουμε το νήμα από εκεί που το αφήσαμε το 1992 και ελπίζω αυτή τη φορά να έχουμε την ωριμότητα να κάνουμε αυτά που πρέπει και με τη διάρκεια που χρειάζεται. Δεν πρόκειται για ευχολόγιο. Είναι προϋπόθεση για τη σωτηρία της ίδιας της Ελλάδας, που αν δεν αναδείξει τη δυναμική των περιφερειών της, δεν πρόκειται να βγει από τη σημερινή κρίση. Προσωπικά έχω καταθέσει μια πλήρη πρόταση και είναι στη διάθεση όποιου θέλει να την αξιοποιήσει. Μόνο η οικονομική ανάπτυξη θα λύσει τα προβλήματα της Θράκης και θα αποθαρρύνει όσους τα εκμεταλλεύονται για να επιδιώξουν τους σκοπούς τους. Και όπως σας είπα αυτοί είναι πολλοί, με διάφορες μορφές και αποχρώσεις…