Οι υποδομές υγροποίησης αερίου της Αιγύπτου αλλάζουν τα δεδομένα για το φυσικό αέριο της Κύπρου και του Ισραήλ

Σε ρυθμιστικό παράγοντα του ενεργειακού μέλλοντος της Ανατολικής Μεσογείου τείνει να μετατραπεί η Αίγυπτος αφού η πρόσφατη ανακάλυψη του γιγαντιαίου κοιτάσματος φυσικού αερίου Zohr στην εσχατιά της αιγυπτιακής ΑΟΖ καθώς και οι αναξιοποίητες υποδομές υγροποίησης αερίου στις ακτές της Μεσογείου ενδέχεται να αλλάξουν τα ενεργειακά δεδομένα της περιοχής.

Τόσο το Ισραήλ, όσο και η Κύπρος που πρόσφατα επίσης ανακάλυψαν σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου αντιμετωπίζουν ένα τεράστιο δίλλημα αναφορικά με τον τρόπο που το φυσικό αέριο θα εξαχθεί.

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα το κυπριακό κοίτασμα Αφροδίτη μπορεί να αποδώσει 140 δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου και το Ισραηλινό Leviathan 620 δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.

Τα δύο κοιτάσματα βρίσκονται σε απόσταση 7 χλμ το ένα από το άλλο και οι δύο χώρες αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα στην εξεύρεση του πλέον οικονομικού τρόπου μεταφοράς του αερίου στις διεθνείς αγορές.

Η λύση της κατασκευής ενός σταθμού υγροποίησης του φυσικού αερίου στην Κύπρο εκτιμάται ότι θα κοστίσει 6 δις δολάρια, ενώ η λύση της κατασκευής ενός υποθαλάσσιου αγωγού από τα κοιτάσματα στην Κύπρος και από εκεί στην Κρήτη και στην ηπειρωτική Ελλάδα με κατάληξη της Ιταλία ενέχει πολλές τεχνικές δυσκολίες και θα κοστίσει ακριβά.

Από την άλλη πλευρά η κατασκευή ενός υποθαλάσσιου αγωγού από τα κοιτάσματα στην Κύπρο και από εκεί μέσω των κατεχομένων στην Τουρκία και στην ευρωπαϊκή αγορά μέσω Ελλάδας αντιμετωπίζει πολλές πολιτικές δυσκολίες λόγω των σχέσεων του Ισραήλ με την Τουρκία παρα τις προσπάθειες για την επαναπροσέγγιση των δύο πλευρών καθώς και λόγω της συνεχιζόμενης κατοχής της Κύπρου από την Άγκυρα.

Σε αυτό το σημείο η πρόσφατη ανακάλυψη του αιγυπτιακού κοιτάσματος Zohr το οποίο απέχει από το κοίτασμα Αφροδίτη 90 χλμ και περίπου 95 χλμ από το Ισραηλινό Leviathan αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη για την αξιοποίηση των τριών αυτών γειτονικών κοιτασμάτων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Zohr εκτιμάται ότι μπορεί να αποδώσει 850 δις κυβικά μέτρα φυσικό αέριο καθιστώντας μια πιθανή ενοποίηση των τριών κοιτασμάτων Zohr, Leviathan και Αφροδίτη σε ένα πολλά υποσχόμενο επιχειρηματικό σχέδιο, αφού και τα τρία κοιτάσματα μαζί μπορούν να αποδώσουν 1.610 δις κυβικά μέτρα φυσικό αέριο.

Εάν σε αυτά προστεθεί και το Ισραηλινό κοίτασμα Tamar το οποίο βρίσκεται σε μικρή απόσταση ανατολικά από το Leviathan τότε η συνδυασμένη απόδοση των τεσσάρων κοιτασμάτων φτάνει περίπου τα 1.900 δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.

Φυσικά μέρος της ποσότητας αυτής θα χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη των εγχωρίων αναγκών της Κύπρου του Ισραήλ και της Αιγύπτου όμως σύμφωνα με εκτιμήσεις η ποσότητα του φυσικού αερίου που απομένει για να εξαχθεί είναι τεράστια για τα σημερινά δεδομένα της ευρωπαϊκής αγοράς η οποία από το 2020 θα αρχίσει να αντιμετωπίζει προβλήματα τροφοδοσίας λόγω λήξης συμβολαίων με την Ρωσία και τη Νορβηγία.

Τόσο για την Αίγυπτο, όσο και για το Ισραήλ και την Κύπρο η κατάτμηση των κοιτασμάτων και η τοποθεσία τους σε μεγάλη απόσταση από τις ακτές αποτελούν τεράστιο πρόβλημα για την αξιοποίηση και εξαγωγή του φυσικού αερίου.

Μπροστά σε αυτό το αδιέξοδο, η πρόταση για την ενοποίηση των κοιτασμάτων αυτών με ένα υποθαλάσσιο αγωγό που θα καταλήγει στους σταθμούς υγροποίησης και εξαγωγής φυσικού αερίου στην πόλη Idku δυτικά του Νείλου και στην πόλη Damietta ανατολικά του Νείλου και πλησίον των τεσσάρων κοιτασμάτων, αποτελεί ίσως την πλέον κατάλληλη λύση.

Σύμφωνα με τους Αιγυπτίους ο σταθμός στην πόλη Idku έχει δυνατότητα υγροποίησης 11,48 δις κυβικά μέτρα το χρόνο, ενώ ο σταθμός στην πόλη Damietta μπορεί να επεξεργαστεί 7,56 δις κυβικά μέτρα φυσικό αέριο.

Συνολικά και οι δύο σταθμοί έχουν δυνατότητα υγροποίησης 19 δις κυβικών μέτρων το χρόνο, χωρίς να χρειαστεί να δαπανηθεί ούτε ένα δολάριο για την κατασκευή νέων υποδομών.

Οι σταθμοί αυτοί βρίσκονται σήμερα σε σχεδόν αχρηστία, αφού η παραγωγή φυσικού αερίου της Αιγύπτου μειώθηκε σταδιακά τα τελευταία χρόνια και η χώρα δεν πραγματοποιεί πλέον εξαγωγές, αλλά αντιθέτως εισαγωγές.

Χαρακτηριστικά το 2014 ο σταθμός στο Idku εξήγαγε μόλις 5 φορτία όταν το 2013 είχαν εξαχθεί 50 φορτία και για να είναι οικονομικά βιώσιμος απαιτούνται τουλάχιστον 22 φορτία το χρόνο.

Η αξιοποίηση των δύο σταθμών για την υγροποίηση του φυσικού αερίου που θα παράγουν οι τρείς χώρες είναι μια άμεσα υλοποιήσιμη λύση, χωρίς πολιτικό ρίσκο και λοιπούς κινδύνους και το πλέον σημαντικό χωρίς την ανάγκη για την κατασκευή νέων υποδομών πέρα από τους υποθαλάσσιους αγωγούς που θα συνδέσουν τα κοιτάσματα με τους τερματικούς σταθμούς.

Ουσιαστικά πρόκειται για την πλέον συμφέρουσα λύση και για τις τρείς γειτονικές χώρες οι οποίες διατηρούν εξαιρετικούς δεσμούς και μηδενικά προβλήματα ενώ όπως έχει αποδειχτεί τόσο η Αίγυπτος όσο και η Κύπρος και το Ισραήλ έχουν αντιληφθεί ότι μόνο μέσα από τη συνεργασία τους θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν στο έπακρο αυτό που η φύση τους προσέφερε απλόχερα.