Ναγκόρνο – Καραμπάχ: Μια ξεχασμένη κρίση ή επίκαιρη όσο ποτέ στον χάρτη των εξελίξεων;

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ που αποτελεί εδώ και δεκαετίες το μήλον της έριδος ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, ξαναβλέπει τα φώτα της δημοσιότητας, μετά τις συμπλοκές Αρμενίων και Αζέρων πριν από μια σχεδόν εβδομάδα. Ειδικότερα, ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν προσπάθησε να διεισδύσει με ευρεία επίθεση στις θέσεις του αρμενικού Στρατού στην περιοχή Noyemberyan, όπως ανακοίνωσε το αρμενικό υπουργείο Άμυνας. Ο αρμενικός στρατός αναχαίτισε την επίθεση ενώ δύο στρατιώτες τραυματίστηκαν ελαφρά δήλωσε ο Αρμένιος Υπουργός Άμυνας. Σύμφωνα με το υπουργείο, οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν στόχευσαν κυρίως στα χωριά Baghanis και Voskevan, με συνέπεια τον τραυματισμοί ενός παιδιού. «Οι αρμενικές δυνάμεις θα ανταποκριθούν καταλλήλως κατά της επιθετικότητας του Αζερμπαϊτζάν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID. Η πλήρης ευθύνη των συνεπειών εμπίπτει όμως ολοκληρωτικά στην πλευρά του Αζερμπαϊτζάν», επεσήμανε το υπουργείο.

Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών έχει ζητήσει επανειλημμένα από την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν να αποφύγουν τη χρήση βίας, να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα για τη σταθεροποίηση της κατάστασης και να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις επίλυσης. Αυτή είναι η σταθερή και αμετάβλητη θέση μας, τόνισε ο υφυπουργός εξωτερικών της Ρωσίας Andrey Rudenko, σε συνέντευξή του στην Αρμενική εφημερίδα Novoye Vremya (New Times).

Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε τα κόμματα της σύγκρουσης να επιδείξουν συγκράτηση. Φυσικά, ως συν-πρόεδρος της Ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η Ρωσία οφείλει να έχει ουδέτερη θέση. Όπως αναφέρει η Αρμενική εφημερίδα, σε αυτή την περίπτωση, τα περιστατικά δεν σχετίζονται άμεσα με τη σύγκρουση του Καραμπάχ και ένα τμήμα της αρμενικής κοινωνίας αναρωτιέται εάν η Μόσχα θυμάται ότι οι χώρες της Αρμενίας, είναι σύμμαχοι στην ΚΣΑΔ και επιπλέον είναι μέλη μιας αμοιβαίας αμυντικής συνθήκης.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη Ρωσία να εγκαθιδρυθεί ειρήνη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, να μην σκοτωθούν οι άνθρωποι εκεί και να ανοίξουν τα σύνορα, τόνισε ο απαντώντας στην ερώτηση ο Ρώσος αξιωματούχος, υπογραμμίζοντας χαρακτηριστικά πως : “Όλες οι διαφορές θα πρέπει να επιλυθούν ειρηνικά μεταξύ των μερών στη σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ”. Επιπλέον, ο κ. Rudenko, ανέφερε πως η διευθέτηση ενός τόσο περίπλοκου θέματος απαιτεί, όπως επανειλημμένα έχει δηλώσει ο Σεργκέι Λαβρόφ, μια αναζήτηση ενός καλά αιτιολογημένου συμβιβασμού. “Εμείς, ως συν-πρόεδρος της Ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ, προσπαθούμε να αντανακλούμε την πραγματική ισορροπία συμφερόντων. Όσον αφορά τον ΟΑΣΕ, ο οργανισμός εξακολουθεί να συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση του δυναμικού διατήρησης της ειρήνης και των συστημάτων περιφερειακής ασφάλειας και σταθερότητας στον Νότιο Καύκασο” κατέληξε ο κ. Rudeknko.

Ωστόσο δεν είναι λίγοι όσοι έχουν την πεποίθηση πως πίσω από τις συμπλοκές βρίσκεται η Τουρκία, η οποία προσπαθεί με κάθε τρόπο και μέσο να ασκήσει πίεση στη Ρωσία.

Η επικράτεια του Ναγκόρνο – Καραμπάχ,  είναι μεγάλης ιστορικής αλλά και πολιτισμικής σημασίας τόσο για την Αρμενία όσο και για το Αζερμπαϊτζάν. Ωστόσο κανένα από τα δύο κράτη δεν φαίνεται να είναι πρόθυμο να παραδώσει αμαχητί την περιοχή. Οι αναζωπυρώσεις στην περιοχή του Καυκάσου προκαλούν ανησυχία, διότι οποιαδήποτε αναταραχή θα προκαλούσε και την ανάμιξη γειτονικών συμμαχικών κρατών, καθώς η Αρμενία έχει υπογράψει με την Ρωσία το Tashkent Collective Security Treaty και αντίστοιχα το Αζερμπαϊτζάν έχει την υποστήριξη της Τουρκίας. Επιπρόσθετα, η περιοχή της Κασπίας θάλασσας χαρακτηρίζεται από πλούσια ενεργειακά αποθέματα και αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό κόμβο, ικανό να μεταβάλει τον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη και να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις των κρατών στη διεθνή σκακιέρα. Ο Νότιος Καύκασος, ενταγμένος στη συγκεκριμένη περιοχή, προσλαμβάνει εξέχουσα στρατηγική σημασία καθώς αποτελεί το σημείο συνάντησης της Ρωσίας, της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας. Ο συγκεκριμένος χώρος, χαρακτηρίζεται από περίπλοκες εδαφικές και άλλες διαφορές, μεταξύ των κρατών που τον συνθέτουν (Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν) αλλά και των γειτονικών στην περιοχή κρατών (Τουρκία, Αρμενία), δημιουργώντας σκηνικό έντασης και συγκρούσεων. Στο πλαίσιο αυτό, τόσο η Δύση όσο και η Ρωσία προσπαθούν να αναδειχθούν σε ρυθμιστές των εξελίξεων, με προφανή οφέλη για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους. Ο ρόλος του Καυκάσου λοιπόν στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη είναι πρωταγωνιστικός, αφού το Αζερμπαϊτζάν παρέχει φυσικό αέριο και πετρέλαιο στην Ευρώπη, μέσω της Γεωργίας. Κατά συνέπεια, οποιαδήποτε αναταραχή στην περιοχή θα αύξανε την εξάρτηση των ευρωπαϊκών κρατών από τις ρωσικές πηγές ενέργειας, καθώς σε περίπτωση σύγκρουσης το Αζερμπαϊτζάν θα έκλεινε την παροχή πετρελαίου και φυσικού αερίου για να αποφύγει την διαρροή σε περίπτωση καταστροφής των αγωγών που τα μεταφέρουν.