Η Κίνα διευρύνει την ζώνη ασφαλείας στα δυτικά σύνορα της

Μια σημαντική συνιστώσα της πρωτοβουλίας «Μια Ζώνη και Μία Οδός» μπορεί να βρίσκεται στο Δρόμο της Κεντρικής Ασίας που ενώνει την Κίνα με το Αφγανιστάν. Τα τελευταία χρόνια, η  Κίνα επεκτείνει τη συνεργασία τόσο στον οικονομικό τομέα , όσο και σ’ αυτόν της ασφάλειας στην Κεντρική Ασία. Αναφορές ότι η Κίνα σχεδιάζει να δημιουργήσει μια στρατιωτική βάση για τις αφγανικές ένοπλες δυνάμεις στη βορειοανατολική επαρχία του Badakhashan,  υποδηλώνουν ότι η στρατηγικά μόνιμα ασταθής αυτή χώρα, εφαρμόζει με βήμα ταχύ αυτό το σχέδιο.

Κατραστρώνοντας σχέδια για μια νέα βάση

Αφγανοί αξιωματούχοι , σύμφωνα με πληροφορίες, συζήτησαν τα σχέδια για μια βάση στο Badakhashan κατά τη διάρκεια επίσκεψης το Δεκέμβριο. Σύμφωνα με τον Αφγανό στρατηγό Dawlat Waziri, οι  δυο πλευρές συμφώνησαν στις 7 Ιανουαρίου να ενισχύσουν την πρακτική συνεργασία σε πολλούς τομείς , συμπεριλαμβανομένου αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων και να προωθήσουν τις κρατικές και στρατιωτικές σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών. Η Κίνα θα προμηθεύει τη βάση με «όπλα, στρατιωτικές στολές, πολεμικό εξοπλισμό και οτιδήποτε άλλο αναγκαίο για τη λειτουργία της» και θα στείλει στρατιωτικά οχήματα μέσω του Τατζικιστάν στο Αφγανιστάν , καθώς η μικρή συνοριακή διάβαση της Κίνας με το Badakhashan είναι κακοτράχαλη για τα περισσότερα στρατιωτικά οχήματα.

Η ακριβής τοποθεσία και το μέγεθος αυτής της στρατιωτικής βάσης παραμένουν άγνωστα.  Σύμφωνα με πληροφορίες, Κινέζοι  και Αφγανοί στρατιωτικοί έχουν συστήσει μια επιτροπή για να επεξεργαστούν τις λεπτομέρειες. Αλλά από μια ευρύτερη οπτική γωνία ,η στρατιωτική βάση συνδέεται με τους δεσμούς ασφαλείας και την ολοένα και πιο εμφανή παρουσία της Κίνας στο Αφγανιστάν και στην Κεντρική Ασία.  Η αυξανόμενη οικονομική συνεργασία της Κίνας με το Αφγανιστάν και την τριγύρω περιοχή-το τελευταίο είναι ένα σημαντικό στοιχείο της Πρωτοβουλίας  ‘’Μία Ζώνη – Ένας δρόμος’’- καθώς και οι ανησυχίες της Κίνας για τους Μαχητές του Ουιγούρ στην περιοχή ( το αποσχιστικό κίνημα των Ουιγούρων, δική  μου μετάφραση) αποτελούν κινητήριες δυνάμεις για το έντονο ενδιαφέρον του Πεκίνου στην ευρύτερη περιοχή.

Το Πεκίνο ανησυχεί εδώ και καιρό για το λαθρεμπόριο μέσω των στενών περασμάτων του Badakhashan και για τους Μαχητές του Ουιγούρ που τα χρησιμοποιούν για να επιστρέψουν από τη Συρία, το Ιράκ και άλλες πολεμικές ζώνες. Πέρυσι, περίπολοι της Κινεζικής Λαϊκής Ένοπλης Αστυνομίας πέρασαν  στο Αφγανιστάν επανειλημμένως για να φέρουν εις πέρας αποστολές στο Πέρασμα Wakhan, το στενόμακρο κομμάτι γης που εκτείνεται προς την κινεζική επαρχία Xinjiang, με το Τατζικιστάν στα βόρεια και το Πακιστάν στα νότια. Σχέδια για μια νέα στρατιωτική εγκατάσταση στο Badakhashan καθώς και άλλες παρόμοιες πληροφορίες, διατήρησαν  το ενδιαφέρον των Κινέζων για επένδυση σε θέματα ασφάλειας στην περιοχή.

Το Τατζικιστάν έχει επίσης διαδραματίσει έναν σημαντικό ρόλο στην κινεζική στρατηγική ασφάλειας για το  Αφγανιστάν και την Κεντρική Ασία. Η χώρα έχει μεγάλα και διάτρητα σύνορα με το Αφγανιστάν , το μεγαλύτερο μήκος των οποίων βρίσκεται στην επαρχία  Badakhashan. Το Τατζικιστάν αντιμετωπίζει επίσης τα δικά του προβλήματα στρατιωτικής φύσεως  και η Κίνα συμφώνησε να χρηματοδοτήσει και να χτίσει φυλάκια στα σύνορα Αφγανιστάν- Τατζικιστάν.  Έχει επίσης αυξήσει το ρυθμό και το πεδίο αντιτρομοκρατικών ασκήσεων με το Τατζικιστάν για να ενισχύσει την ικανότητα της κυβέρνησης ενάντια στην τρομοκρατία. Επιπλέον, το Τατζικιστάν λειτουργούσε και συνεχίζει να λειτουργεί σαν εφοδιαστικός κόμβος προκειμένου η Κίνα να μεταφέρει στρατιωτικά εφόδια στο Αφγανιστάν, δεδομένου του δύσβατου εδάφους και της κακής υποδομής των κινεζικών συνόρων με το Αφγανιστάν μέσω του Περάσματος Wakhan.

Υλοποιώντας το σχέδιο με την παρουσία άλλων

Η δημιουργία μιας νέας αφγανικής βάσης στο Badakhashan, η οποία γίνεται με πιέσεις τους τελευταίους μήνες τόσο από τους Ταλιμπάν , όσο και από το Ισλαμικό Κράτος, έχει προκαλέσει μεγάλη αίσθηση στην Κίνα. Ωστόσο , το Πεκίνο θα πρέπει να λάβει υπόψιν τα συμφέροντα και την παρουσία άλλων χωρών στο Αφγανιστάν , καθώς προωθεί τη δημιουργία και την υποστήριξη μιας βάσης στο Badakhashan. Μια από αυτές είναι οι ΗΠΑ. Ενώ η παρουσία του αμερικανικού στρατού είναι σαφώς μικρότερη σε σχέση με την αρχή ως τα μέσα της δεκαετίας του 2000, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ είναι σημαντικός παράγοντας για την στρατηγική ασφαλείας της Κίνας στο Αφγανιστάν.  Πράγματι , η Κίνα προτιμά οι ΗΠΑ να επωμίζονται την ευθύνη για την ασφάλεια στο Αφγανιστάν. Η Κίνα είναι ανίκανη και απρόθυμη να εμπλακεί πολύ στη χώρα ενώ η συνολική της παρουσία στο Αφγανιστάν , αν και έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια , παραμένει ωστόσο σχετικά αμφίβολη. Στην ουσία, η Κίνα ενδιαφέρεται να κάνει μια ζώνη ασφαλείας στο Αφγανιστάν για να προστατευτεί αλλά δεν ενδιαφέρεται να αναλάβει όλη την ευθύνη για τα εσωτερικά θέματα ασφαλείας  του Αφγανιστάν.

Μια άλλη χώρα που η Κίνα πρέπει να λάβει υπόψιν –και η οποία έχει γίνει πολύ ενεργή στο Αφγανιστάν – είναι η Ρωσία, με μεγάλη στρατιωτική παρουσία στο Τατζικιστάν και το Κιργιστάν και με ιστορικούς δεσμούς με το Αφγανιστάν λόγω της σοβιετικής κατοχής από το 1979 ως το 1989 . Τα μεγάλα ρώσικα συμφέροντα στο Αφγανιστάν εμφανίζονται μέσω των δεσμών της Μόσχας με τη Βόρεια Συμμαχία, η οποία συνετέλεσε στην ανατροπή των Ταλιμπάν μετά τις επιθέσεις της 11/9 και μέσω της υλικοτεχνικής υποστήριξης στρατιωτικών επιχειρήσεων της Αμερικής και του ΝΑΤΟ μέσω του Βορείου Δικτύου Διανομής. Ενώ το δίκτυο δεν έχει χρησιμοποιηθεί από το 2015 , η Ρωσία βρήκε πώς να αναπτύξει δεσμούς με το Αφγανιστάν, όπως διάφορους γύρους συνομιλιών για διαπραγματεύσεις σχετικά με τον πόλεμο του Αφγανιστάν , καθώς επίσης με το να προσφέρει οικονομική και οπλική υποστήριξη στους Ταλιμπάν.

Παρά τις συγκρουόμενες σφαίρες επιρροής στην Κεντρική Ασία και το Αφγανιστάν , η Ρωσία και η Κίνα έχουν προσπαθήσει πολύ να συνεργαστούν αντί να έρθουν αντιμέτωπες.  Η Μόσχα και το Πεκίνο φαίνεται να έχουν συμφωνήσει στον καταμερισμό εργασίας στην Κεντρική Ασία με τη Ρωσία να επικεντρώνεται στα στρατιωτικά θέματα ενώ η Κίνα επικεντρώνεται στον οικονομικό τομέα. Ακόμη και σε σημεία που η Κίνα αποφάσισε να αυξήσει τις δραστηριότητες ασφάλειας , το έκανε φαινομενικά σε σιωπηρή  συμφωνία με τη Ρωσία. Το Πεκίνο δίνει μεγάλη έμφαση στο ν’ αποφεύγει τη μονομερή συμμετοχή σε αμφισβητούμενες περιοχές. Αυτή η παράμετρος είναι εμφανής στις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις μεταξύ Ρωσίας και Κίνα σε διμερές πλαίσιο μέσω του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης , ο οποίος συμπεριέλαβε κράτη της Κεντρικής Ασίας σε στρατιωτικά γυμνάσια. Η Κίνα επίσης σταμάτησε να επιδιώκει μονομερείς πρωτοβουλίες για την ασφάλεια με κράτη της Κεντρικής Ασίας όπως το Τατζικιστάν, βάζοντας στον πάγο τα σχέδια της να ξεκινήσει ένα κέντρο αντιμετώπισης της τρομοκρατίας στην περιοχή, πιθανότατα για να καθησυχάσει τις ανησυχίες των Ρώσων. Τα σχέδια της Κίνας για το χτίσιμο μιας βάσης αφγανικών μονάδων στο Badakhashan είναι σαν να έχει έρθει σε σιωπηρή συμφωνία με τη Ρωσία.

Τελικά, αυτά τα σχέδια ευθυγραμμίζονται με τη στρατηγική της Κίνας να περιορίσει τη διαρροή παραστρατιωτικών από το Αφγανιστάν ( δική μου μετάφραση , μιας και ο όρος militancy δεν υπάρχει πουθενά) και να διευρύνει την παρουσία της πέρα από τα σύνορά της καθώς αυξάνει την οικονομική της συμμετοχή στο Αφγανιστάν και στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής  Ασίας. Ενώ το Αφγανιστάν υπήρξε και συνεχίζει να είναι πηγή γεωπολιτικού ανταγωνισμού ανάμεσα σε εξωτερικές δυνάμεις , τέτοιες δυνάμεις – συμπεριλαμβανομένου των ΗΠΑ , της Ρωσίας και ολοένα και περισσότερο της Κίνας – στην πραγματικότητα έχουν κοινό συμφέρον στον περιορισμό των εχθροπραξιών και να συνεργαστούν για να υπονομεύσουν διακρατικά στοιχεία , όπως το Ισλαμικό Κράτος. Το Πεκίνο , όπως και πολλές άλλες ενδιαφερόμενες πλευρές , ανησυχούν  για το μέλλον του Αφγανιστάν αν οι ΗΠΑ  και το ΝΑΤΟ τελικώς αποσυρθούν .Έτσι λοιπόν η Κίνα προσπαθεί να στήσει μια ζώνη ασφαλείας σε περίπτωση τέτοιας κατάληξης.  Οι ΗΠΑ γνωρίζουν καλά ότι η Κίνα είναι στο Badakhashan  και δεν θεωρεί την παρουσία της εκεί ως απειλή.

Επιπλέον, όσο οι σχέσεις ΗΠΑ- Πακιστάν χειροτερεύουν, η Κίνα έχει μια ευκαιρία να αυξήσει την ήδη μεγάλη επιρροή της στο Ισλαμαμπάντ, αλλά χρειάζεται τις ΗΠΑ για να διαχειριστούν το βάρος της ασφάλειας στο Αφγανιστάν. Έτσι λοιπόν, ενώ η Κίνα συνεργάζεται στενά με το Πακιστάν , το Πεκίνο συνεχίζει να εφαρμόζει αυτά τα μέτρα , όπως η βάση του Badakhashan, για να αμβλύνει πιθανές συνέπειες από το Αφγανιστάν. Ωστόσο , όσο η Κίνα επιδιώκει συνεργασία με τις Αφγανικές Εθνικές Δυνάμεις Ασφαλείας και δεν συνεργάζεται με τρόπο που να  βλάπτει τα συμφέροντα των ΗΠΑ, τότε , η περιορισμένη αλλά αυξανόμενη κινεζική παρουσία στην περιοχή θα είναι καθαρά προς όφελος της συνολικής αμερικανικής αποστολής.

(πηγή: worldview.stratfor.com – απόδοση viadiplomacy.gr)